1000 jaar slaaf : de vloek van Zwart-Afrika
Mark Heirman
Mark Heirman (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Houtekiet, 2001 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 919.1 HEIR |
31/12/2001
Mark Heirman opent zijn boek met de inhoudelijke beschrijving van het begrip 'Beloofde Land', en stelt de vraag naar land, staat en toekomst. Hij merkt op dat joodse auteurs hierover geen eenduidige mening hebben. Hetzelfde geldt voor het begrip 'Uitverkoren Volk', uiteindelijk voor alle grondbeginselen van het jodendom. De geschiedenis van het joodse volk en van Israël steekt daarom vol paradoxen, waarvan Heirman er 12 belicht, van Het Beloofde Land en Het Uitverkoren volk tot de ambivalentie van volk en staat, de Messiaanse spanning, de zionistische paradox en de Thuisloze Geest. De allersterkste paradox lijkt wel die van het zionisme te zijn. In de Sinaï gebeurt er iets unieks: Heirman noemt de Hebreeën, het volk van de exodus, de uitvinders van het geweten en van de democratie. Vrijheid, gelijkheid en broederschap vormen de grondslagen van het volk, dat nochtans nog erge dingen te verduren krijgt: de voortdurende lijdensweg van de ballingschap en een thuisloze geest. Na de verwoesting van de Tweede Tempel kon zelfs de opstand van de Makkabeeën het tij niet keren: de joden werden uit hun land verdreven. De belangrijkste factoren in het verval van vooral Galilea in het begin van onze tijdrekening waren niet zozeer de Romeinen, als wel de christenen. Toch hebben er steeds joden gewoond in Safed en Tiberias in Galilea, Jeruzalem en Hebron in Judea. Een 1813-jarige ballingschap tussen 135 en 1948 heeft het joodse volk niet gespaard van bespotting, vervolging, inquisitie, van pogroms, concentratie- en uitroeiingkampen. De monotheïstische uitdaging brengt joden en christenen tot een scheiding. Toch blijft het volk begaan met de Messiaanse belofte en zijn plaats in een veranderende wereld. Joden zorgen er in het Westen voor dat vooruitgang mogelijk is, zij hebben een eigen aandeel in de Verlichting. Het zionisme wordt geboren en leidt uiteindelijk tot het ontstaan van de staat Israël. Hoe sterker het joodse volk zich profileert, des te sterker worden anti-judaïsme, antisemitisme en antizionisme.
Ironisch genoeg is het moderne Israël geen joodse staat. Formeel is het een seculiere staat op basis van de scheiding der machten. Het judaïsme is er geen staatsgodsdienst, al hebben godsdienstige rechtbanken een groot gewicht in o.m. de huwelijkswetgeving of de regelgeving voor het openbaar leven op sabbat. Een joodse meerderheid kiest nog steeds eerder voor een leven in de diaspora dan voor emigratie naar Israël. De vraag wie en wat de Palestijnen in de jaren 1948-1967 tot hun exodus heeft aangezet, vormt precies de kern van het conflict. Vooral het laatste hoofdstuk uit het boek kan niemand onberoerd laten: de huidige staat Israël en het hedendaagse jodendom, zowel in de staat Israël als in de diaspora, lijken gevangen in paradoxen: het joods-Palestijnse dilemma, het ontbreken van een grondwet, het zionisme zelf en de verweesde diaspora...
Heirman schrijft in een sterk essayistische stijl: zijn boek is een verhandeling, waarin hij een caleidoscoop aan citaten uit een immense door hem gelezen bibliotheek aan elkaar rijgt. Hij brengt zijn verhaal in een persoonlijke en echt boeiende, voor iedereen toegankelijke stijl. Hij weet in een mum van tijd allerlei politieke, culturele en historische verbanden te leggen tussen wat hij leest en zijn eigen bevindingen over het onderwerp. Historisch inzicht en hedendaagse thematiek zijn op een interessante manier door elkaar geweven. Hij laat veelal anderen aan het woord -- opvallend veel joodse, weinig of geen Palestijnse auteurs -- waarbij de bedoeling vooral is een zo breed mogelijk beeld te schetsen van het dossier. De besluitvorming, de conclusies laat hij aan de lezer over. Daarom zijn er in de opzet van dit boek een aantal gemiste kansen. Want naast het veelkleurig palet aan informatie zou de lezer ook graag een visie van de auteur vernemen: hoe ziet hij zelf de toekomst van de staat Israël in het Midden-Oosten? Terecht schrijft hij over de complexe situatie en de volgens hem bijna uitzichtloze paradoxen; zijn analyse reikt echter niet verder. [Frans L. Van den Brande]
Hanna Blok
Max Heirman is filosoof en publicist op het gebied van internationale politiek. In 'De twaalf zuilen' beschrijft hij in twaalf hoofdstukken twaalf belangrijke godsdienstige en culturele momenten uit de geschiedenis van Israël: vanaf 'Abraham' tot en met het huidige 'Joods-Palestijns dilemma'. Heirman is een boeiend verteller. Als inleiding verklaart hij het symbool van de 'menora', de zevenarmige kandelaar die na de verwoesting van de tempel in het jaar 70 mee naar Rome werd gevoerd. Dat jaar markeert het begin van de 'diaspora' - de 'verstrooiing' van het joodse volk buiten Israël. In hun nieuwe woonplaatsen Rome, Spanje, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Rusland en later ook in de Verenigde Staten ontmoeten joden aanvankelijk weerstand en vervolging; pas later, in de tijd van de Verlichting, worden zij geleidelijk als medeburgers geaccepteerd. In zijn boek geeft Heirman een deskundige toelichting bij de godsdienstige, historische, culturele en politieke ontwikkelingen op joods gebied, zoals 'De joodse Verlichting,' geïllustreerd aan onder anderen Mozes Mendelssohn en aan de Franse Revolutie; en het 'zionistisch wonder' met als belangrijke figuren: Mozes Hess, Pinsker en Herzl.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.