Antwerpen internationaal uitgeverscentrum van devotieprenten 17de-18de eeuw
Alfons K.L. Thijs
Jeroen M.M. Van de Ven (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Peeters, 2000 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 906.1 VAND |
31/12/2001
De christelijke verloving en het huwelijk en de rituelen die daarmee zijn verbonden, zijn bijna even oud als het christendom zelf. Nadat in 313 het christendom door Constantijn de Grote als publieke religie was erkend, ontstonden ook de eerste juridische en liturgische initiatieven rond de christelijke verloving en de huwelijkssluiting. Het Tweede Lateraans Concilie (1139) legde de zeven sacramenten vast, waaronder het huwelijk. Gevolg was dat verloving en huwelijk uit de beslotenheid van de familiekring werden weggehaald en onder de exclusieve jurisdictie van de kerkelijke overheid geplaatst. Omwille van de openbaarheid en rechtsgeldigheid mochten de verlovings- en huwelijksverbintenis alleen worden gesloten in facie ecclesiae -- voor het kerkportaal, in een kapel of op het kerkhof --, zichtbaar voor iedereen. Na het Concilie van Trente van 1563 verdween in de Nederlanden het specifieke openluchtkarakter uit de huwelijksliturgie en werd het katholieke verlovings- en huwelijksritueel voorgoed het kerkgebouw binnengebracht.
In december 2000 promoveerde de taalkundige Jeroen van de Ven (geb. 1962) aan de Theologische Faculteit Tilburg op een indrukwekkend proefschrift over de ontwikkelingsgeschiedenis van de katholieke verloving en het huwelijk in de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden van het begin van de late Middeleeuwen tot het einde van het Ancien Régime. Over die problematiek is nauwelijks ernstig onderzoek gedaan. Een vergelijkbare studie werd enkel voor de huwelijksliturgie in de Franse bisdommen ondernomen. De studie van Van de Ven wordt nu in extenso (787 bladzijden) en volgens de regels van de kunst gepubliceerd in de reeks Miscellanea Neerlandica van Uitgeverij Peeters. De strak gestructureerde studie valt uiteen in drie delen. Deel I (Historiografie) is een historisch overzicht van de ontwikkeling van de christelijke verloving en het huwelijk tot de 16e eeuw. Deel II (Rituelen) beschrijft het katholieke verlovings- en huwelijksritueel in de veelheid van juridische en liturgische bronnen tot 1795. Deel III (Contemporaine waardering en evaluatie) gaat na hoe katholieke auteurs en predikers de kerkelijke normen vertaalden naar het grote publiek. Na het besluit waarin de auteur zijn bevindingen confronteert met andere studies en theorieën, volgt een uitputtende reeks bijlagen, bibliografieën en registers.
De fenomenale werkkracht, de erudiete belezenheid, de wetenschappelijke precisie en de hang naar volledigheid van de auteur staan buiten kijf. Bovendien hanteert hij een directe en heldere taal. Anderzijds stoort zijn te didactische aanpak. Het boek is erg veilig en klassiek opgebouwd: een lange methodologische inleiding legt de structuur van het boek reeds volledig bloot en elk deel, elk hoofdstuk en zelfs het besluit bevatten nogmaals een schoolse opsomming van wat, hoe en waarom. Daardoor bruist het boek te weinig. Het betoog komt soms ook wat te weinig los van de bronnen. Wat ontbreekt zijn een flinke scheut essayistiek, wat zwierigheid en frivoliteit, wat uitdagende risicoanalyses. Niettemin is In facie ecclesiae nu reeds een absoluut standaardwerk over deze onbelicht gebleven en boeiende thematiek. [Gunter Bousset]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.