Vrijmetselarij : een wijsgerige benadering
Leo Apostel
Leo Apostel (Auteur), Wim Christiaens (Redacteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
VUBPRESS, 2000 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : FILOSOFIE : 120 APOS |
31/12/2001
Leo Apostel (1925-1995) is wellicht de belangrijkste Vlaamse filosoof van de 20ste eeuw geweest. Daarom is het verheugend dat nu onder leiding van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte van de Universiteit Gent twee interessante -- zij het nog onafgewerkte -- manuscripten van Apostel worden uitgegeven: de eerste vier hoofdstukken van Natuurfilosofie en Oorsprong. De filosoof Wim Christiaens heeft ze met zorg en met de noodzakelijke loyauteit bewerkt voor publicatie. Een derde manuscript Het levend kristal en de overige hoofdstukken van Natuurfilosofie worden via het internet ter beschikking gesteld. Deze manuscripten zijn geschreven naar aanleiding van Apostels onderzoek in het kader van zijn werk in de studiegroepen Clea en Worldviews, dat tijdens het laatste decennium van zijn leven veel van zijn aandacht opslorpte.
In een inleidend essay op Natuurfilosofie schetst Wim Christiaens op overzichtelijke en bevattelijke wijze een overzicht van de belangrijkste bouwstenen van Apostels project voor een metafysica waarin het begrip causaliteit als een rode draad doorheen loopt. Hij sluit dat overzicht af met een uitgebreide bibliografie van en rond Apostels werk.
Apostel is een van de weinigen geweest die het in de 20ste eeuw heeft aangedurfd een 'wetenschappelijke metafysica' te ontwikkelen. Traditioneel bleef de metafysica schuldig aan een buiten- of bovennatuurlijke gegevenheid die als laatste verklaring van de totaliteit gegeven kon worden. Hierbij kon Apostel zich niet neerleggen. Hij ging op zoek naar een 'inductieve' methode die "er zich rekenschap van geeft dat 'wezenlijke aspecten' en 'geordende organisatie' actieve bijdragen zijn van het intellect, die in alle wetenschapsmethoden een rol spelen en die hier op het gebied van de metafysica een uiteraard zéér sterke inbreng hebben." Apostel gaat ervan uit dat het verantwoord is te geloven in de kenbaarheid en de verstaanbaarheid van de werkelijkheid. Daarom is zijn natuurfilosofie één lange zoektocht doorheen de fysica om heuristische criteria te vinden om voor de mens noodzakelijke referentiekaders op te bouwen. Ongetwijfeld een gewaagd project, maar van uitzonderlijk belang in een maatschappij die zich steeds meer laat bepalen door de krachten van het menselijk intellect. Zijn onderzoek gaat langs de verschillende domeinen in de fysica waarin hij de confrontatie met de belangrijkste auteurs niet uit de weg gaat, dat vanaf de klassieke mechanica over de relativiteitstheorieën en de nieuwste opvattingen over entropie, symmetrie en chaos. In relatie met de twee wiskundig beschrijfbare begrippen: symmetrie en symmetriebreking tracht Apostel deze verschillende domeinen te verenigen in een metafysica op basis van zijn ontologie. Het is duidelijk dat zijn werk onaf is gebleven -- daarvoor was Apostel zelf een te sterk 'methodisch twijfelaar' --, maar het biedt een schitterend uitgangspunt om verder op zoek te gaan naar een wereldbeeld waarin materie, leven en bewustzijn hun geëigende plaats vinden. Voor wetenschappelijke specialisten en filosofen is Natuurfilsofie een onmisbaar werk dat als basis voor verder gesprek over de grenzen van ideologisch verschillen heen belangrijke perspectieven aanbrengt. [Willy Deckers]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.