Belgische politiek voor dummies
Jimmy Koppen
Jimmy Koppen (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
VUB, 2000 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 935.4 KOPP |
31/12/2000
De theorie van een zogenaamd complot tussen jodendom en vrijmetselarij, gekoppeld aan een bolsjewistische samenzweringstheorie, behoort tot de zeer perverse nazi-ideologie en de extreme houding van de collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Jimmy Koppen (geb. 1977) is als historicus verbonden aan de VU Brussel en promoveerde daar op een proefschrift gewijd aan die 'judeo-maçonnieke samenzweringstheorieën'. Hij spitst zijn aandacht op de periode 1940-1944, want uitgerekend dan wordt door de Duitse bezetter en door de collaboratie in ons land en elders een vermeende samenzwering bestreden van joden en vrijmetselaars. Minder bekend is wat met de vrijmetselaars gebeurde.
De stelling in de inleiding van het boek -- de thesis van de auteur voor zijn proefschrift -- luidt dat de collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog alle schuld treft van een antihouding tegen de vrijmetselaars. De auteur geeft veel historische achtergronden, die zijn eigen thesis in een bredere context plaatsen. Hij schetst eerst het tijdskader van de jaren '30, met een preconciliair kerkbeeld in een vooroorlogse maatschappij, waarin aversie heerst tegen de vrijmetselarij. Dit roept op zijn beurt allerlei antikerkelijke rancunes op. Samen met een nationaal-socialistische ideologie sijpelt stilaan de boodschap door dat er een samenzwering bestaat tussen joden en vrijmetselaars. De anti-joodse houding in de Dreyfuszaak speelt op dat moment nog steeds een rol in de nieuwe denkpatronen. Is er een judeo-maçonniek complot, zoals de nazi's beweren? Natuurlijk niet. Aan de hand van diverse historische lijnen reikt de auteur de nodige argumenten aan om zeer te twijfelen aan een mogelijke samenwerking tussen joden en vrijmetselaars. Velen dachten echter dat er een geheime 'joodse' wereldregering achter de schermen de politieke en economische touwtjes in handen had. Daarvoor waren bondgenoten nodig: in de Sovjet-Unie waren dat de communisten, in de democratische westerse wereld de vrijmetselaars. Het woord 'complot' viel dan erg snel.
De Duitsers beschouwden de vrijmetselaarsloges niet enkel als verbindingslijnen naar de joden, maar ook als gevaarlijke privé-verenigingen. Die moesten, net zoals bv. de Rotary-clubs, uitgeschakeld worden, wegens gevaar voor subversieve acties. Rex, en in mindere mate het VNV, willen als collaborerende extreemrechtse partijen op een goed blaadje staan bij de bezetter door hard op te treden tegen de vrijmetselarij. De Duitsers geven hiertoe op een tegenstrijdige manier toelating. Het is voor geen van de partijen duidelijk wie het laatste woord heeft: de SS, Berlijn, of officieren in Brussel. Ook bij Rex komt het tot ondraaglijke innerlijke conflicten. Het gaat nu eens om geld, dan weer om de feitelijke leiding. Tempels van de vrijmetselaars worden geplunderd, een grote antimaçonnieke tentoonstelling wordt met tromgeroffel opgezet, vooraanstaande vrijmetselaars worden in onopgehelderde omstandigheden vermoord.
Koppen maakt in zijn boek duidelijk dat de collaboratiebewegingen voor hun strijd tegen de vrijmetselaars weinig steun en begrip vonden bij de bevolking, ook niet -- en in de Belgische situatie is dit geen onbelangrijk detail -- bij de kerk. Uiteindelijk verloren ze terzake ook de steun van de bezetter, die zelf het roer in handen wilde nemen. Maar toen was het te laat, want de oorlog liep gelukkig ten einde.
Passer en Davidster is een interessante benadering van een tot nu toe onderbelicht tragisch hoofdstuk uit de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Het geeft bovendien een beter inzicht in de vrijmetselarij, en is in de Belgische context daarom zeer lezenswaardig. [Frans L. Van den Brande]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.