Een idee om voor te leven en te sterven
Søren Kierkegaard
Søren Kierkegaard (Auteur), Jan Marquart Scholtz (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Boom, cop. 2000 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 156.2 KIER |
31/12/2000
In 1843 schudde het provinciale en kleinsteedse Kopenhagen op haar grondvesten. Aanleiding was het verschijnen van Søren Kierkegaards (1813-1855) vuistdikke Enter/eller, bezorgd onder het pseudoniem Victor Eremita. Vooral het onderdeel 'Het dagboek van de verleider', waarin op een cynische en overtuigende wijze de levensgenietende estheet opgevoerd wordt, schokte de Deense goegemeente. Het spreekt voor zich dat dit deel op zich beter in de markt lag voor vertalingen. Twintig jaar geleden zette Jan Marquart Scholz er voor de eerste keer zijn tanden in. Meer dan 150 jaar na datum, mag het Nederlandstalige publiek eindelijk kennis maken met het gehele boek onder de titel Of/of; inclusief een herziene vertaling van het geruchtmakende dagboek. Daarbij baseerde Scholz zich vnl. op de in 1849 verschenen tweede druk, die door Søren Kierkegaard zelf werd voorbereid.
Of/of luidde het begin in van een korte maar zeer productieve periode, waarin Kierkegaards belangrijkste filosofische nalatenschap totstandkwam. Aan de oorsprong lag het verbreken van zijn verloving met Regine Olsen en zijn vergeefse zoektocht in de lezingen van Schelling naar een alternatief voor het hegelianisme. Het biografische karakter van Of/of kan Kierkegaards hang naar pseudoniemen gedeeltelijk verklaren. Daarnaast helpen zijn pseudoniemen hem om tot een diepgaande inleving te komen, die onder zijn eigen naam misschien niet mogelijk was (vreesde de zwaarmoedige "dorpsgek" Kierkegaard de gramschap van zijn stadsgenoten?) Onder het overkoepelende pseudoniem van 'De overwinnende kluizenaar' voert hij twee pseudonieme karakters ten tonele. Enerzijds de begaafde, hedonistische en nihilistische essayist (auteur A), die het esthetische tot zijn levensdoel heeft gemaakt. Anderzijds zijn vriend, de ethicus auteur B, die A in een paar uitgebreide aanmanende brieven tot de orde wil roepen. "Leven is kiezen zegt de ethicus, en in eerste instantie gaat het er niet om dat je kiest tussen de ethische en de esthetische levenshouding, maar dat je kiest voor het leven zelf." In die zin wordt een schijnbaar hegeliaanse tegenstelling niet tot een synthese gebracht, maar tot een existentiële keuze, die Kierkegaard tot voorloper van het existentialisme bombardeerde. Kierkegaards stilistische en ironische kwaliteiten maken van het filosofisch-essayistische Of/of een literair feest. [Kris van Zeghbroeck]
Drs. N. Versluis
Eerste integrale vertaling van het boek waarmee Kierkegaard zich in 1843 presenteerde als filosoof en als auteur die een groot aantal literaire genres blijkt te beheersen. Nieuw was zijn opvatting dat filosofie er niet is om gedachten te produceren, maar om mensen tot keuzes te brengen, een opvatting die vooral in de existentie-filosofie van onder andere Heidegger en Sartre werd uitgewerkt. De levenshoudingen waartussen we volgens Kierkegaard moesten kiezen zijn een esthetische levensinstelling, die het van steeds nieuwe en voorbijgaande prikkels moet hebben en een ethische of morele houding waardoor mensen pas echt stabiel en betrouwbaar zijn. Aan het slot van het boek wijst Kierkegaard in de vorm van een preek nog op een derde levensvisie, de religieuze, die in staat stelt om het absurde het hoofd te bieden. Waarschijnlijk omdat hij in Kopenhagen niet bekend stond als voorbeeld van een morele of religieuze levenshouding gebruikt hij allerlei pseudoniemen, zoals Victor Eremita, A en B, Johannes (Don Juan?), assessor Vilhelm, enz. Pas in 1846 onthulde Kierkegaard dat hij de enige auteur was van het boek. Prachtige vertaling met verklarende noten, literatuurverwijzing en een namen- en zakenregister. Grotendeels toegankelijk voor een niet speciaal filosofisch geschoold publiek.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.