Ik herhaal je
Ingrid Jonker
Ingrid Jonker (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Podium, cop. 2000 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : POEZIE : JONK |
31/12/2000
Ingrid Jonker (1932-1965) behoort tot de generatie van Sestig, waartoe ook Breyten Breytenbach en André Brink behoren. Met Ik herhaal je (de titel van een van haar gedichten) verschijnt voor het eerst een Nederlandse uitgave van haar verzen. Gerrit Komrij, die ook al tien gedichten van haar opnam in zijn spraakmakende bloemlezing De Afrikaanse poëzie in 1000 en enige gedichten (Bakker, 1999), maakte een keuze uit haar Versamelde werke en vertaalde de geselecteerde gedichten op de manier die we van hem gewoon zijn: accuraat, maar evenzeer met oog voor de poëtische zeggingskracht ervan in onze taal. In zijn nawoord ontwerpt Henk van Woerden een proeve van biografie van de jonggestorven dichter (zelf wees ze het woord 'dichteres' radicaal van de hand). Vijfendertig jaar na haar dood blijkt, zo noteert Van Woerden, dat Jonker nog altijd de controversiële figuur is die ze al tijdens haar leven was. Hij kreeg om uiteenlopende redenen geen toegang tot het Jonker-archief, zodat het momenteel nog wachten is op de definitieve biografie. Met veel nadruk, soms in een wat geëxalteerde taal, gaat Van Woerden in op Jonkers leven. Hieruit springen een aantal elementen direct in het oog: haar vader, Abraham Jonker, keerde zijn gezin de rug toe, koos voor een politieke carrière en heeft zijn dochter eigenlijk altijd afgewezen. Ingrids moeder verzonk na de scheiding in een lethargisch stilzwijgen dat haar uiteindelijk in de psychiatrie deed belanden. Vreugde en troost, die later werden ervaren als gemis, vond Ingrid Jonker in de herinneringen aan de kindertijd aan de Kaapse kust ("Hier, aan dit Valkenburg, ben ik ontvlucht / en droom mij nu in Gordonsbaai terug"), later in stormachtige liefdesverhoudingen (o.a. met André Brink en de Vlaamse kunstenaar Herman van Nazareth) en in de drank. In 1965 pleegde zij zelfmoord, zij die in haar bundel Oker en rood (1963) al had gedicht: "Timmerman bouwt aan een kist / Ik maak me gereed voor het Niks" (uit Korreltje zand). Komrij heeft vooral uit deze bundel Oker en rood geselecteerd: Jonkers dichterschap is dan, na haar debuut in 1956, tot volle rijpheid gekomen en levert persoonlijk gekleurde, maar vaak evenzeer op de politieke actualiteit geënte gedichten op. Wereldberoemd werd bv. het gedicht 'Het kind dat doodgeschoten is door soldaten bij Nyanga', geschreven na de onlusten in Sharpeville en Kaapstad in 1960. Nelson Mandela las het gedicht voor op de openingszitting van het democratisch gekozen parlement in 1994. Vaak ook ontroeren haar liefdesgedichten. Zo bv. het gedicht 'De morgen ben jij': "De lucht is vol rozen / de rozen zijn weerloos / weerloos je handen je ogen / roos van je mond / de morgen ben jij / weerloze roos van de morgen / wond van de rozen." Sterke verzen van een dichter die, zoals blijkt uit L'art poétique, schrijft "om mezelf op te bergen in mijn woord." [Jooris Van Hulle]
Drs. Cees van der Pluijm
Ingrid Jonker (1933-1965) is een tragisch jong gestorven Zuid-Afrikaanse dichteres. Gerrit Komrij maakte een representatieve keuze uit haar verzamelde gedichten en vertaalde deze. De in totaal 59 gedichen staan nu in het Afrikaans en het Nederlands naast elkaar. Henk van Woerden schreef een ruim tachtig pagina's lange biografische schets van de dichteres. Jonkers belang ligt in de eigen, gevoelige toon van haar verzen, in de verbinding van haar tragische leven en haar werk, in het streven poëzie te schrijven die echt Zuid-Afrikaans is en iets meedeelt van de meerwaarde van land, cultuur en natuur, en in haar verzet tegen racisme en conservatisme. Haar werk en haar zelfmoord komen zo op éen lijn te liggen. Jonker had allerlei literaire en persoonlijke verbindingen met de grote Afrikaanse schrijvers, onder wie André Brink, Breyten Breytenbach, Van Wyk Louw, Opperman en Uys Krige. Ze had, was ze ouder geworden, zeker een grote rol gespeeld in het anti-racisme. Nu resteren slechts haar verzen, die beschouwd worden als klassiek en behorend tot de top van de Afrikaanse letterkunde.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.