Verlichting nu : een pleidooi voor rede, wetenschap, humanisme en vooruitgang
Steven Pinker
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Contact, 1999 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 415.4 PINK |
31/12/2000
Steven Pinker (psycholinguïst, cognitiewetenschapper, hoogleraar psychologie) vindt dat iedereen die het leven rondom zich observeert een overweldigende hoeveelheid bewijsmateriaal kan ontdekken dat aantoont dat het leven op aarde een evolutie via natuurlijke selectie heeft ondergaan. Met Hoe de menselijke geest werkt wil hij je bedelven onder een indrukwekkende hoeveelheid bewijzen. Het boek dwingt je tot studie.
Pinker geeft toe dat de evolutietheorie eigenlijk meer en meer in het verdomhoekje is terechtgekomen. Om zijn standpunten te verdedigen, moet hij het niet alleen opnemen tegen de bitsige aanvallen van sociobiologen, ook heel wat hoogleraren aan befaamde universiteiten nemen tegenover de theorie van de natuurlijke selectie een vijandig standpunt in. Het is de verdienste van Pinker dat hij een uitermate diepgaande studie maakt van veelbelovende theorieën uit diverse hoeken. Hij laat bovendien veel ruimte voor de voornaamste tegenkantingen. In de eerste plaats wil Pinker de evolutieleer 'uitzuiveren'. Hij vindt dat bijna iedereen de theorie verkeerd begrijpt. Samengevat: "Wat de evolutietheorie niet beweert is dat het doel van het menselijk streven de verspreiding van onze genen is, nog minder dat onze genen ons lichaam en onze geest in hun macht hebben". De auteur wil dus geen ondermijning van de vrije wil, van de morele verantwoordelijkheid voor daden.
Dit is het kernpunt van het boek: ook onze hersenen zijn het product van jaren evolutie. Onze geest zit vol hightechsystemen die ons in staat stellen accuraat om te gaan met onze dagdagelijkse problemen. Onze hersenen zijn nl. gestructureerd in modules (psychologische vermogens), elk speciaal ontwikkeld om uit te blinken op een terrein van interactie met de wereld. Zo komen we terecht op de tweede peiler waarop dit werk gesteund is. Enkel door de geest te benaderen vanuit de informatieverwerkingstheorie, zijn wij in staat de talloze raadsels die het 'lichaam-geest-probleem' vormen, te analyseren. Ook overtuigingen en wensen dienen we te zien als 'informatie'. Wiskundigen, cognitiewetenschappers, informatici bieden de oplossing: het domein van de kunstmatige intelligentie brengt nl. aan het licht dat een softwareprogramma dat zou instaan voor de dagdagelijkse problemen van de oermens ontelbare programmeerstappen dient te omvatten die vervolgens opgenomen dienen te worden in het korte- en langetermijngeheugen. Als psycholinguïst weet Pinker beter dan wie ook te omschrijven, welke talloze problemen dit 'softwareprogramma' dient te counteren.
En wat met onze vrije wil? De auteur beschouwt wetenschap en ethiek als twee op zich staande denksferen. De wetenschap bestudeert mensen als materiële objecten onderhevig aan de wetten van de natuurlijke selectie en de neurofysiologie. De ethiek dient de mensen te benaderen als gelijkwaardige, bewuste, rationele uit vrije wil handelende personen. Enkel door ze gescheiden te houden kunnen we ze allebei behouden. Zeven hoofdstukken lang zal Pinker de belangrijkste onderdelen van de geest reconstrueren. Dit houdt in dat hij uitknobbelt voor welke functie een hersenmodule is geconstrueerd.
Het laatste hoofdstuk is gewijd aan de meest verheven uitingen van de menselijke geest. Wanneer hij het heeft over godsdienst citeert hij Blaise Pascal: "Mensen doen nooit zo volledig en blijmoedig het kwade als wanneer zij het doen uit religieuze overtuiging". Verder heeft hij het over de diverse menselijke kunstuitingen en over het verschijnsel humor. Hij beschouwt deze activiteiten als niet-adaptieve schitterende nevenproducten van de natuurlijke evolutie en niet zozeer als de enig mogelijke menselijke wijze van zijn. [Wilfried Daems]
Redactie
De menselijke geest is een stelsel van informatieverwerkende organen die nodig zijn om problemen op te lossen. In dit boek wordt uiteengezet wat de geest is, hoe hij is ontstaan en hoe hij ons in staat stelt te denken, voelen, spreken en te filosoferen over de grote mysteries van het leven. Bij de beantwoording van de zeer vele vragen over de geest komt de evolutietheorie aan de orde en wordt te rade gegaan bij de biologie, psychologie, economie en de filosofie. Aan de hand van talloze herkenbare voorbeelden wordt een breed en grondig beeld van de menselijke geest gegeven. Voor geïnteresseerden in de geest van de mens meer dan de moeite van het lezen waard.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.