De tijd zelf : drieluik
Harry Mulisch
Marita Mathijsen (Auteur)
15/12/2012
Marita Matthijsen is emeritus hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam en lid van de commissie die de literaire nalatenschap van Harry Mulisch beheert. In Mulisch brengt ze in zes cd’s en verspreid over achttien hoofdstukken een indringende analyse en een breed uitdijend overzicht van het oeuvre van de in 2010 overleden Harry Mulisch, van de vroegste werken tot de laatste, inclusief de (nog) niet gepubliceerde teksten uit de nalatenschap. Matthijsen onderscheidt vijf periodes in het schrijverschap van Mulisch, van het ontstaan van het schrijverschap (cd één) tot de apotheose met romans zoals De ontdekking van de hemel en De procedure (cd vijf). In haar uiteenzetting op de slot-cd benadert ze de thema’s, de vaste personages en de onvoltooide werken.
De auteur gaat er allerminst vanuit dat met haar hoorcollege nu alles gezegd is over en rond Mulisch. Integendeel: alleen al het wetenschappelijk en tekstkritisch onderzoek van de half afgewerkte romans, de voltooide essays en enkele verhalen uit Mulisch’ nalatenschap zullen nog veel boeiende zaken aan het licht brengen. Overigens, ook de kladversies van de gepubliceerde werken kunnen inzicht verschaffen in de werkwijze van de auteur. ‘Het is een paradox,’ zegt Matthijsen, ‘die Mulisch zou bevallen: dat het oeuvre van Mulisch na zijn dood nog jarenlang uitgebreid kan worden.’ Dat Matthijsen haar inzichten via een cd-hoorcollege aan de lezers van Mulisch aanbiedt, laat toe dat ze, misschien meer dan wanneer ze er een boek aan had gewijd, een publiek bereikt dat resoluut gekozen heeft voor de elektronische drager. [Jooris Van Hulle]
Hans Renders
Na de dood van Harry Mulisch op 30 oktober 2010 heeft Marita Mathijsen als pleitbezorger van zijn werk opgeworpen. Voor dat doel heeft ze een serie hoorcolleges gegeven in het debatcentrum Spui 25 in Amsterdam over het 'inwendige schrijverschap' van Mulisch. Mathijsen is de eerste om daaraan toe te voegen dat er een sterk verband is tussen leven en werk. Zij illustreert dat aan de hand van de eerste ongepubliceerde notities die Mulisch maakte en in relatie tot boeken als 'Mijn getijdenboek', 'Twee vrouwen', 'De ontdekking van de hemel' en Mulisch' laatste roman 'Siegfried'. Vaste thema's zijn de Tweede Wereldoorlog, esoterie en filosofie in het algemeen. In achttien hoofdstukken verdeeld over zes cd's van ieder circa zestig minuten vertelt Mathijsen het allemaal op rustige toon. Het bijbehorende tekstboekje bevat per hoofdstuk een korte samenvatting en een overzicht van de genoemde werken van Harry Mulisch. Een boeiend hoorcollege waarin Mathijsen de luisteraar, zelfs zij die het werk van Mulisch gelezen hebben, veel nieuwe of alweer vergeten verhalen weet te vertellen.