Waar we gaan is nacht
Tracey Rose Peyton (Auteur), Linda Broeder (Vertaler)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Ambo|Anthos, 2024 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : PEYT |
ARhus - afdeling Rumbeke
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Uitgeleend
|
Ambo|Anthos, 2024 |
VOLWASSENEN : ROMANS : PEYT |
Besprekingen
Recensie Waar we gaan is nacht -Samen lijden is niet per se makkelijker
Alies Uilen
il/pr/20 a
Waar we gaan is nacht, het debuut van de Amerikaanse Tracey Rose Peyton, wordt aangekondigd als een 'historische roman over zes tot slaaf gemaakte vrouwen die in opstand komen tegen de plantage-eigenaren'. Die zin wekt verkeerde verwachtingen. Deze roman gaat niet over een groep onverschrokken vrouwen die de strijd aangaan met hun eigenaar, of die een ontsnappingsplan smeden. Het verzet van de zes vrouwen op een plantage in Texas anno 1852 is subtieler, en dat maakt het boek des te interessanter.
De eigenaren van de plantage (de vrouwen noemen hen de Lucy's, niet omdat ze zo heten, maar als verwijzing naar Lucifer) kunnen zich grof geweld niet veroorloven. Het land waar ze katoen willen verbouwen is onherbergzaam en het klimaat onvoorspelbaar, waardoor oogsten mislukken; gratis arbeidskrachten dusdanig toetakelen dat ze niet meer kunnen werken is in strijd met hun eigen belang. In plaats daarvan zien ze andere mogelijkheden om geld te verdienen. Als die zes vrouwen nou eens zwanger werden, zou hun nageslacht lucratieve handelswaar zijn.
De vrouwen, Serah, Alice, Lulu, Patience, Junie en Nan, verzetten zich op alle mogelijke manieren tegen dit onmenselijke plan. Ten eerste met aardse middelen: Nan is de oudste en bovendien vroedvrouw. Zij weet welke planten en kruiden een zwangerschap kunnen tegenwerken.
Daarnaast roepen de vrouwen de hulp in van alle bovennatuurlijke krachten die ze maar kennen. Peyton geeft zo een mooi, menselijk beeld van de religieuze beleving van de slaafgemaakten, waarnaar ze duidelijk uitvoerig research heeft gedaan. Natuurgeneeswijzen, religies uit verschillende delen van Afrika, een rozenkrans: al die ideeën staan niet tegenover elkaar, maar naast elkaar en geven de vrouwen alleen maar méér krachtbronnen om uit te putten. 'We leenden stalen over en weer, gooiden al onze voorheens op een hoop en maakten ze beschikbaar voor ons allemaal.'
Ook sterk uitgewerkt is de verbetenheid waarmee de vrouwen zich tegen een zwangerschap verzetten. Hoe erg is het nou helemaal, een kind krijgen, al is het dan met een 'fokslaaf' of een opgedrongen echtgenoot? Over die vraag twisten de vrouwen ook onderling. Maar de moeders onder hen, die zijn gescheiden van hun kinderen of ze zelfs hebben moeten begraven, kennen het verdriet dat ze te wachten staat. En als eenmaal één vrouw vruchtbaar blijkt, zal het einde zoek zijn.
Een interessante rol hierin speelt mevrouw Lucy. Zij ontkomt niet aan de cyclus van baren, voeden en hopen dat je kind het redt, die meedogenloos kan zijn. Het ontbreekt haar op de afgelegen plantage aan andere vrouwen om haar te steunen; net het enige wat de slaafgemaakten wél hebben. Als mevrouw Lucy zelf geen bereidwillig onderdeel zou zijn van onmenselijke praktijken, zou je haast met haar mee gaan voelen, en dat is knap.
De zes vrouwen vormen een hechte gemeenschap, maar tegen wil en dank. Wat als een van hen een te groot risico neemt op ontdekking? Of een geheime liefde vindt en met deze man, van wie ze houdt, minder voorzichtig wordt? Bovendien maakt sámen iets beleven het trauma soms alleen maar groter, niet alleen aanwezig in jezelf, maar in iedereen om je heen, zoals na het bezoek van de 'fokslaaf'. 'Na afloop voelden we ons allemaal verloren. Alsof Zeke (de man, red.) een vreemde ziekte was die we hadden opgelopen en waar we maar niet van afkwamen. (...) Alleen nog maar verergerd door het feit dat we aan elkaar vastzaten, als vingers aan dezelfde hand.'
Peyton kiest geen duidelijke hoofdpersoon, maar werkt alle personages in ongelijke mate uit. Het meest leren we over Serah, de jongste, en Nan, de oudste, en over mevrouw Lucy. Daardoor mis je soms een anker in het verhaal, of een zeker evenwicht. Ook jammer is de keuze om het onvolmaakte Engels dat de vrouwen onderling spreken te vertalen als plat Amsterdams: 'Met alle respect ouwe, maar wie niet bij die smeerlap hoefde te liggen, heb niks te zeggen.' Van Texas naar de Jordaan is een te grote sprong, die je uit het verhaal rukt.
Gelukkig is dit geen boek dat het moet hebben van dialogen. Peyton schetst overtuigend het harde, uitzichtloze dagelijks leven op de plantage en de achteloze, deels onzichtbare wreedheid van een systeem waarin mensen bezit zijn.
Uit het Engels vertaald door Linda Broeder. Ambo Anthos; 336 pagina's; € 23,99.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.