Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Atlas Contact, 2023 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : MAIS |
Besprekingen
Recensie: Tanners erf -Een gat dat alles verslindt en verblindt ★★★★☆
Geertjan De Vugt
i /un/10 j
Het leven zit vol gaten, soms onverklaarbare gaten - gaten die een mensenleven op z'n kop kunnen zetten. Daarop is de uiterst actuele novelle Tanners erf gebaseerd. Voor zijn tweede boek nam de Zwitserse auteur Lukas Maisel (1987) een werkelijke gebeurtenis als uitgangspunt, namelijk de tot wel 20 meter diepe gaten die in 2009 ontstonden in een akker bij Hellikon, een halfuurtje rijden ten oosten van Basel. Wat er toen gebeurde, transponeert Maisel naar een fictief dorpje dat goed in de Zwitserse Voor-Alpen zou kunnen liggen.
Als de boer Ernst Tanner op een voorjaarsdag zijn koeien in de weide laat, ziet hij in de verte een kersenboom scheef hangen. Wanneer hij die inspecteert, ontdekt hij een gat van minstens 6 meter doorsnee waarvan de bodem niet te zien is. Waarom moest uitgerekend hem dat overkomen? Is het een straf voor een zonde die hij zou hebben begaan? In ieder geval is het een ingrijpende ontdekking die hij het liefst verborgen wil houden voor Marie, zijn vrouw, die hem door en door kent. Maar hoe houd je zo'n gat buiten de deur?
Zodra de buitenwereld er lucht van heeft gekregen, verschijnen wetenschappers en journalisten op Tanners erf. De een uit nieuwsgierigheid, de ander in de hoop dat er iets te halen valt. Tanner zoekt zijn heil steeds vaker in de kroeg, waar hij in de rookkamer allengs meer bier lijkt te gaan drinken. Natuurlijk zet het bestaan van het gat ook de relatie tussen Tanner en zijn vrouw onder druk; dat blijkt uit kleine veranderingen, zoals vragen die worden gesteld terwijl het antwoord rust in een al jaren bestaande gewoonte. (Hoeveel boterhammen Ernst lust? Twee, dat weet zijn vrouw als geen ander.)
Gaandeweg ontwikkelt Tanner zich steeds meer tot een moderne Job. De dorpsbewoners willen hem financieel steunen in het herstel van zijn akker. Hij weigert, niet uit trots, maar omdat hij niet tot in de lengte der dagen bij hen in het krijt wil staan. Uit angst voor vernedering. Als hij het op een officiële manier probeert via een dorpsstemming (waar zijn vrouw opvallend genoeg niet mee naartoe gaat) krijgt hij een grote tegenslag. De stemming keert zich tegen hem. Alles lijkt hem langzaamaan te ontglippen. Ook van zijn koeien zal hij afstand moeten doen - niet aan een bevriende boer, maar aan een slachthuis. Het gat kwam uit het niets en is allesverslindend.
Misschien is het gat ook wel allesverblindend. Want ondanks de vaart die Maiser creëert, doe je er goed aan langzaam te lezen. De tekst is doorspekt met spreuken uit de Bijbel en citaten uit volksliedjes. Juist door de voor het Duits opvallend povere, zo niet beknopte stijl ga je ieder woord op een goudschaaltje wegen. Nog voordat het gat zich heeft voorgedaan, zijn er namelijk al tekenen van naderend onheil. Al op de eerste pagina's wordt de verslechterende situatie van de Zwitserse melkboeren geschetst.
Ook de manier waarop de relatie tussen Tanner en Marie wordt beschreven doet onheil vermoeden: als Tanner bij de gelukzalige aanblik van zijn vrouw - 'haar haar is grijs en ze draagt het in een knot' - voelt dat hij haar voorhoofd wil kussen, beseft hij: 'maar dat gaat niet, hij kan haar niet zomaar op haar voorhoofd kussen, ze zou schrikken en vragen wat er aan de hand is.' Dan weet je genoeg. Niet het aardgat is het werkelijke drama van deze novelle, maar de kloof die tussen twee langdurige geliefden almaar geprononceerder wordt.
Veel in dit boek blijft onuitgesproken. Veel blijft ook onuitgewerkt. Dat maakt dat zijn personages soms te instrumentalistisch blijven. Marie lijkt vaak niet meer dan een ondersteunende functie voor Tanner te hebben, wat ze doet, doet ze automatisch. Soms lijkt Maisel zijn verteller niet helemaal in het gareel te houden. Al vrij vroeg merkt die op: 'Een beschrijving van Tanners uiterlijk komt later, of niet.' Waarna toch een, zij het uiterst beknopte, beschrijving volgt. En tegen het einde duikt hij weer op als hij becommentarieert hoe Tanner zit te zuipen in de kroeg: 'mijn god, het is niet om aan te zien hoe weinig er van hem overblijft.' Schrale troost: uiteindelijk stevenen we allen net als Tanner op dat mysterieuze zwarte gat af, waarin niets nog van ons overblijft.
★★★★☆
Uit het Duits vertaald door Ralph Aarnout. Atlas Contact; 128 pagina's; € 19,99.
Bookarang
Een novelle over het leven van boer Tanner. Tanner heeft een klein stuk land met een paar koeien en wat kippen, waarmee hij net rond komt. Op een dag ontdekt hij twee reusachtige, diepe gaten in zijn land. Tanner weet niet wat er aan de hand is. Ook de pastoor en de burgemeester kunnen hem niet helpen. Hij vraagt zich af of het een voorteken is, of een straf, of misschien wel toeval. Zo verdwijnt voor Tanner de grond onder zijn voeten, zowel letterlijk als figuurlijk. In zijn ijver om het juiste te doen, maakt Tanner de verkeerde keuzes. In een kalme, prettige stijl geschreven. Met een bijzonder opgemaakte bladspiegel. Geschikt voor de meer literaire lezer.Lukas Maisel (Zürich, 1987) is een Zwitserse auteur en drukker. 'Tanners erf' is zijn tweede boek en het eerste dat in het Nederlands wordt vertaald.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.