De onderwaterzwemmer : roman
P.F. Thomése
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Prometheus, 2022 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : THOM |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Prometheus, 2022 |
VOLWASSENEN : ROMANS : THOM |
Rob Schouten
ob/kt/08 o
Mannelijke schrijvers die zich literair vereenzelvigen met de vrouwenziel, je zou het een bij-effect van de non-binaire wereld van tegenwoordig kunnen noemen, ware het niet dat mannelijke romans over vrouwen al eeuwenlang op het menu staan - overigens meer dan hun antipodes, vrouwenromans over mannen, heb ik de indruk. Denk maar aan beroemde voorbeelden als Flauberts Madame Bovary, Couperus' Eline Vere, Henry James' The Portrait of a Lady.
P.F. Thomése schaart zich in het beroemde rijtje met zijn jongste roman Swansdale, voor een groot deel gewijd aan de gedachte- en ervaringswereld van het pubermeisje Elsa Dalberg. De Dalbergs vormen een uiterst gemankeerd gezin: moeder dood, vader doodziek, broer gestoord in een inrichting, stiefmoeder diep veracht.
Elsa staat er alleen voor met haar timide, maar heftig verlangende gevoelsleven. Tot ze Percy Bergdahl ontmoet, een biologerende jongen, met ook weer een half gemankeerde achtergrond: vader gesneuveld in Vietnam. (Dat Dalberg en Bergdahl elkaars spiegelbeeld vormen is een subtiel grapje van Thomése, dat de spiegelbeeldigheid van Elsa en Percy symboliseert.) Percy moet haar redder worden, maar Percy is ook half verliefd op de mooie Vicky, terwijl hij Elsa meer als een soort geestverwant ziet.
Haken en ogen
Het heeft er alle schijn van dat Thomése zich in zijn zoveelste roman in de haken en ogen van de puberteit heeft verdiept. Heel empathisch speelt hij het spel der minderjarigen met hun twijfels, onzekerheden en passies en probeert hij er de juiste stijl voor te vinden, fijnzinnig maar ook wel wat vestdijkiaans omslachtig, zoals hier bij Elsa's gedachten over Percy: 'Heftiger dan ooit mist ze wat er nooit is geweest, al kan het evengoed zijn dat ze huilt om de haast aanraakbare onbereikbaarheid van die ander, van die ene, haar vreemde jongen, die ze steeds weer moet verliezen zodra ze hem gevonden denkt te hebben, die ze pas weer in zichzelf terugvindt wanneer hij in geen velden en wegen te bekennen is. In elk verlies beleeft men alle verliezen opnieuw, zo leert ze hier zonder het te kunnen onthouden.'
Waarom de auteur zijn verhaal situeert in Swansdale, Engeland, ontging me op het eerste gezicht, maar bij nader inzien denk ik dat hij er toch een exotische glans aan wilde geven; we leven niet alleen in de droomwereld van Elsa en Percy, maar ook in die van Thomése, een schrijver die op een of andere manier het leven maar vooral ook de binnenwereld van zijn personages graag verdiept en verheft, meer kleur geeft.Met name het portret van de kristalliserende Elsa (net zoals Percy genoemd naar een personage uit Wagners Lohengrin) blijft je bij. Een kleine tweehonderd pagina's lang bevindt de lezer zich in het Percy-minnende, stiefmoeder- en broer-hatende, naar liefde en harmonie hunkerende brein van het meisje. Als vader van louter dochters weet ik niet of dit nu typisch een jongemeisjesbrein is, maar het zou er een kunnen zijn.
Hoe dan ook sleept Thomése je mee door de pieken en dalen van haar erotisch ontwakende leventje, ook al gebeurt er eigenlijk weinig tot niets. Ook het conflict in Percy's puberbrein wordt uitgemeten, zij het minder breed en al is het wat banaler en voordehandliggender dan het overgevoelige getob in Elsa's hoofd.
Hij twijfelt tussen Elsa en Vicky (een twijfel die me sterk deed denken aan de gevoelens van de hoofdpersoon in John Cowper Powys' vergeten prachtroman Wolf Solent), heeft met zijn moderne muzieksmaak last van zijn klassiek gevormde (stief)ouders, kortom hij is meer het cliché van de angry young man.
Subtiel proces
In deel II en III van deze roman neemt de geschiedenis van Elsa en Percy, die tot dan toe vooral een geestelijke gebeurtenis is geweest, opeens dramatische wendingen, al blijft alles nog steeds een verhaal vol emoties en schoonheid: er volgt een moord, geliefden verdwijnen, allerlei narigheid uit het verleden wordt opgerakeld en weggewerkt, kortom: Elsa wordt langzaam volwassen, een proces dat Thomése met de grootst mogelijke subtiliteit en haast ongemerkt beschrijft.
Ten slotte zal zelfs Percy, Elsa's eerste grote en ideale liefde, uit haar leven verdwijnen en plaatsmaken voor iemand die tastbaarder en nabijer is dan haar vermeende geestverwant. Zo wordt hier in zekere zin ook een proces van ontnuchtering en volwassenwording beschreven.
Ik weet niet wat Thomése bezielde om zo een in wezen ouderwets romantisch liefdesverhaal te schrijven, maar het lijkt me heel goed mogelijk dat het mede bedoeld is als protest tegen de literaire geest des tijds die om een heel ander soort verhalen, harder, cynischer, egocentrischer, lijkt te vragen. Maar ook zonder die verholen proteststem is Swansdale een bijzonder en gevoelig boek, dat de geest van klassieke romans oproept.
(jme)
te/ep/27 s
Een veelzijdig schrijverschap leidt soms tot mislukte ex perimenten, maar in het di verse en rijke lijk bewierookte oeuvre van P.F. Thomése is dat nog niet het geval geweest. Na de autobiografische ouderroman ‘Vaderliefde’ springt hij met zijn nieuwe boek, ‘Swans dale’, naar een verhaal over een ontluikende liefde ergens in En geland: twee jongelingen vinden geborgenheid bij elkaar in moei lijke omstandigheden. De één kent zijn vader niet, de ander worstelt met haar doodzieke va der (een ‘onvader’ volgens haar zelf) en haar overleden moeder.
Thomése zet pakkend neer hoe beide personages hun rouw be zweren met fantasieën en hoe ze langzaamaan elkaars thuis loosheid verzachten. Op die ma nier is het boek een ode aan de complexe, bizarre gedragingen van zowel jonge als oude mensen die hun littekens trachten te ver werken, compleet met de dierlijk aandoende verlangens en zelfs gewelddadige uitspattingen die daarmee gepaard kunnen gaan. Ook indrukwekkend is Thoméses haarscherpe beeld van Swans dale zelf, een plaats vol ruisende populieren, glooiende heuvels en ‘romantische sluipwegen’ – maar onder die idylle sluimeren heel wat geheimen. Een boek als een huiskamer: het haardvuur knet tert gezellig, maar af en toe landt er een vonk op je voeten, die je keer op keer, net voor je indom melt, doet opschrikken.
Bookarang
Een psychologische roman over de prille liefde tussen een meisje en een jongen uit gebroken gezinnen. Elsa heeft haar moeder nooit gekend; Percy tast in het duister over zijn vader. Intussen zitten ze ieder voor zich opgesloten in een gezin waar ze het niet uithouden. Wanneer de werkelijkheid doodloopt, zit er niets anders op dan te vluchten, vindt Percy. Maar Elsa kan haar hoop niet opgeven. Het is alles wat ze heeft. Het verhaal speelt zich af in het Engelse plaatsje Swansdale. In talige stijl en met psychologische diepgang geschreven. Voor een literair lezerspubliek. P.F. Thomése (Doetinchem, 1958) is een bekende Nederlandse auteur. Hij schreef tientallen boeken. Hij won eerder de prestigieuze AKO Literatuurprijs.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.