De verschrikkelijke maar nog onvoltooide geschiedenis van Norodom Sihanouk, Koning van Cambodja
Hélène Cixous
Hélène Cixous (Auteur), Christa Stevens (Nawoord), Désirée Schyns (Vertaler), Pierre Alechinsky (Illustrator)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Octavo, copyright 2022 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : CIXO |
Maarten Goethals
i /ul/23 j
Hélène Cixous (85) geldt als een schrijver voor schrijvers: slim, experimenteel, en onbekend genoeg om ooit de Nobelprijs te winnen. De Nederlandse publicatie van Station Osnabrück naar Jeruzalem zal, ondanks de enorme krachttoer om alle subtiliteiten van de Franse tekst te vertalen, de kloof met het grote publiek niet ineens overbruggen.
Cixous vertelt in dit boek dat in 2016 in het Frans verscheen, de familiegeschiedenis van haar joodse moeder en grootmoeder die oorspronkelijk in Duitsland woonden, maar in het midden van de jaren 30 één na één vluchtten voor het opkomende nationaalsocialisme. De exodus begint in Osnabrück, een stad in het noordwesten van het land, om te stranden in Algerije, waar de vrouwen hun leven verder uitbouwen, weg van de gruwel.
In Station Osnabrück naar Jeruzalem stelt Cixous zichzelf de vraag welke betekenis ze aan Osnabrück mag en moet geven als nabestaande. De concrete aanleiding vormt een uitnodiging van de burgemeester voor een officieel bezoek.
Overlevering
Het antwoord is meerlagig. Meer dan een stad is Osnabrück - en waarvoor het staat in de familie: verankering en vervreemding - een veelheid aan stemmen die Cixous, geboren in Noord-Afrika, leert kennen 'met het geheugen van mijn moeder, alsof het gisteren was'.
Maar die mondelinge overlevering creëerde een geheel eigen realiteit, één die overloopt van anekdotes, personages, herinneringen, taboes, onderdrukte gevoelens, tragedies, vervormingen. De auteur beseft daardoor dat waarheid van verdichting moeilijk te onderscheiden valt. Dat maakt van Station Osnabrück naar Jeruzalem een langgerekte conversatie met fantasma's, fantomen en een deel eigen fantasie van Cixous, verwerkt tot een paradoxaal boek: het wil namelijk zo scherp mogelijk die onscherpte in kaart brengen. Met slechts één grote zekerheid: een groot deel van het geslacht eindigde in de concentratiekampen. 'Sommigen maakten stof in het stof van Auschwitz.'
Interessant aan de aanpak van Cixous: ze weigert orde te brengen in de chaotische schepping waarin ze opgroeide. De perspectieven plakt ze niet netjes naast elkaar. Eén zin kan bijvoorbeeld makkelijk drie keer van eigenaar wijzigen: van de (groot)moeder, over Cixous, naar haar zoon. Niemand kan het eigenaarschap claimen.
Eigenzinnig
Die werkwijze overrompelt, zeker in het begin. En haar 'eigenzinnige wijze gebruik van de Franse syntaxis', aldus haar vertaler, versterkt die intimiderende factor. Zinnen die plots stoppen, onregelmatig gebruik van interpunctie, tegennatuurlijke woordvolgorde… Het valt te lezen dat Cixous, die in Parijs woont en ook een rijkgevulde academische carrière heeft, veel ontleende aan Derrida, een persoonlijke vriend en bekend om zijn onleesbare teksten.
Soms mocht het iets minder zijn. Al ligt in de aangehouden radicaliteit net het zuivere van de onderneming. Cixous maakt geen compromissen: noch met zichzelf, noch met de vele gedaantes van Osnabrück. Ze noemt het boek dan ook geen 'fictieve roman' maar 'een bloeduitstorting' - iets dat pijn doet en herstel behoeft. Maar in dat genezende proces voelt de lezer wel iets vitaal kloppen: iets dat weigert te sterven, iets dat moet spreken en verteld worden - in die zin produceerde Cixous misschien wel de zuiverste vorm van literatuur.
Vertaald door Désirée Schyns, Octavo, 192 blz., 22,50 €. Oorspr. titel: 'Gare d'Osnabrück à Jérusalem'.
Dr. B.J.S. Hoetjes
Hélène Cixous (Oran, 1937), een bekende Franse joodse feministe en schrijfster, verhaalt in dit boek over haar reële en/of denkbeeldige reis van Parijs naar Osnabrück. In de voetsporen van haar familie van moederskant beschrijft zij in drie hoofstukken haar zieleroerselen rond deze reis, haar overwegingen om te gaan, haar ervaringen ter plaatse, haar terugblik. Geen feitenrelaas, maar aaneenschakeling van herinneringen, associaties, hallucinaties en emoties. Herinneringsliteratuur over de Holocaust van de tweede generatie. Voor lezers met goede voorkennis en belangstelling interessant boek, maar het nawoord en de uitleg van de vertaalster zijn broodnodig. Moeilijk toegankelijk boek, waarin de lezer gauw verdwaalt. Voor beperkt publiek, foto's en bronvermelding
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.