Laat me niet vallen : roman
Willy Vlautin
Willy Vlautin (Auteur), Dirk-Jan Arensman (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Meulenhoff, © 2021 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : VLAU |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Meulenhoff, © 2021 |
VOLWASSENEN : ROMANS : VLAU |
Hans Bouman
em/ec/11 d
'Go West, young man.' Dat is in de geschiedenis van de VS altijd hét adagium geweest. Na een voorzichtige eerste kolonie in Virginia breidden de toekomstige Verenigde Staten zich gestaag in westelijke richting uit. Het westen werd symbool voor ongekende mogelijkheden, voor vrijheid, voor zuiverheid, weg van de corrumperende beschaving. Ook in de Amerikaanse literatuur staat de wildernis aan gene zijde van de frontier voor die begrippen, met Huckleberry Finn als beroemdste voorbeeld. De weg naar het westen is de weg die voert naar de Amerikaanse droom.
Wanneer Willy Vlautin in zijn nieuwe, zesde roman De nacht valt altijd (The Night Always Comes) een personage naar het oosten laat vertrekken, op zoek naar een beter leven, dan is één ding duidelijk: hier is het met die Amerikaanse droom een beetje misgelopen. En dat kan in een boek van Willy Vlautin niet echt verbazen.
Vlautin heeft zich in zijn vijf eerdere romans een meester betoond in het beschrijven van de levens van doodgewone Amerikanen, vaak levend in de marge van de samenleving, dromend van een beter bestaan. In Noordwaarts vlucht serveerster Alison weg van haar gewelddadige partner, in De ruwe weg trekt de 15-jarige Charley met zijn paard dwars door Amerika op zoek naar een thuis, in Laat me niet vallen ambieert pleegzoon en boerenknecht Horace een carrière als bokskampioen.
De hoofdpersoon van De nacht valt altijd heet Lynette (30). In een handvol bladzijden schetst Vlautin de hoofdlijnen van haar dagelijks bestaan en hij doet dat zo effectief dat de lezer onmiddellijk zowel de roman als Lynettes wereld wordt ingezogen. Zij staat elke morgen om kwart over drie op om in een bakkerij te gaan werken. Als haar dienst erop zit gaat ze naar een community college om daar een cursus accountancy te volgen, waarna haar avonddienst in een bar begint. Later in de roman zal blijken dat er hierna vaak nóg een dienst volgt, ditmaal met een minder legaal karakter.
Dit bestaan zou al uitputtend genoeg zijn zonder de zorg voor haar 32-jarige broer, die de geestelijke capaciteiten van een 3-jarige heeft. Maar die zorg heeft Lynette dus wel en Vlautin maakt indruk met de manier waarop hij zowel Lynettes liefde en zorgzaamheid voor haar broer voelbaar maakt, als het slopende effect dat die zorg op haarzelf heeft.
De nacht valt altijd vertelt niet alleen het verhaal van Lynette, maar ook van een stad die zijn eigen variant op de Amerikaanse droom doormaakt. De roman is gesitueerd in Portland, Oregon, dat een ingrijpende gentrificatie ondergaat. Overal worden oude gebouwen gesloopt en vervangen door chique woontorens die volmaakt onbereikbaar zijn voor de oorspronkelijke bewoners. Of deze metamorfose een droom of een nachtmerrie is, hangt sterk af van wie je bent en in welke positie je verkeert. Als Lynette in haar wrakkige auto door haar buurt rijdt, ziet ze nieuwe restaurants waar ze nooit zal kunnen eten, nieuwe winkels waar ze nooit zal durven binnengaan, keurige straten die ze vroeger meed omdat het er niet pluis was.
Als gevolg van de gentrificatie zijn de onroerendgoedprijzen in hoog tempo aan het stijgen. Lynette is vast van plan het oude huurhuis waarin zij, haar broer en hun moeder wonen, te kopen voor het te laat is. Hun huisbaas heeft haar een redelijk bod gedaan. Als ze deze kans niet grijpt, zal ze moeten verhuizen. Naar een andere buurt, misschien wel een andere staat.
Lynette heeft geld gespaard voor een aanbetaling, maar omdat ze wegens gebeurtenissen in het verleden onvoldoende kredietwaardig is, moet haar moeder tekenen voor de hypotheek. Die weigert op het laatste moment, en zo zitten we na amper twintig pagina's midden in een conflict dat in de rest van het boek tot uitbarsting zal komen.
De nacht valt altijd speelt zich af gedurende twee dagen en nachten, waarin Lynette er alles aan doet om haar droom ondanks alle tegenvallers en tegenwerking toch te realiseren. Ze neemt contact op met mensen uit het verleden en heeft heftige confrontaties met haar moeder. Stap voor stap krijgt de lezer de gelegenheid zich een completer beeld te vormen van beide vrouwen, en groeit met name het personage Lynette uit tot een fraai portret van een gebutste, opportunistische, ambitieuze, kwetsbare, maar tegelijkertijd liefhebbende en krachtige persoonlijkheid.
De nacht waarin Lynette compleet va-banque speelt, alles op alles zet, alles riskeert, levert een reeks confrontaties op met figuren uit de scherpste rafelranden van de Portlandse samenleving. Vlautin verwoordt alles in ingetogen, bijna droog proza dat krachtig contrasteert met het beschrevene.
Naast een roman noir en een intrigerend psychologisch portret is De nacht valt altijd ook een politiek boek. Het opent met het motto 'Het punt is dat je niet inhalig genoeg kunt zijn', afkomstig van 'de 45ste president van de Verenigde Staten van Amerika' (inderdaad, die). Vlautin laat zien hoe de gevolgen van die inhaligheid er van dichtbij uitzien.
****
Uit het Engels vertaald door Dirk-Jan Arensman. Meulenhoff; 224 pagina's; € 21,99.
Naar gegevens van Elsje Heuff
Hoofdpersoon is Lynette, een 30-jarige vrouw uit Portland, Oregon. Ze woont samen met haar drinkende, kettingrokende moeder en broer Kenny, die de geestelijke ontwikkeling van een driejarige heeft. Lynette heeft met keihard werken in drie banen zoveel gespaard dat ze eindelijk haar droom kan waarmaken: een aanbetaling doen op hun huis. Maar haar moeder gooit roet in het eten, ze heeft van haar spaargelddeel een dure auto gekocht en wil een eigen leven. De wanhopige Lynette begint een twee dagen durende odyssee om het benodigde geld toch bij elkaar te krijgen. Hierbij wordt ze geconfronteerd met haar verleden (handtastelijke stiefvader, zelfmoordpoging, psychiatrische problemen, mislukt huwelijk), steelt een safe en wordt bedreigd door louche figuren. Goed en met veel inlevingsvermogen geschreven, felrealistisch, ook ontroerend verhaal met een hoofdpersoon die het nooit meegezeten heeft en naar wie je hart voortdurend uitgaat. Gelukkig gloort er uiteindelijk een sprankje hoop. Pakkende aanklacht tegen de ‘American Dream’ en de hebzucht en het egocentrisme die daaruit voortkomen. Zeer goed besproken in de Engelstalige media. Een paar van zijn eerdere romans zijn ook in het Nederlands vertaald. Sommige, zoals ‘Lean on Pete’, zijn verfilmd.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.