De zonnekoning : glorie & schaduw van Lodewijk XIV
Johan Op de Beeck
Johan Op de Beeck (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Horizon, 2019 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : FRANKRIJK 944.7 |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Horizon, 2019 |
VOLW. : NON FICTIE : FRANKRIJK 944.7 |
31/01/2013
Recent oorlogsleed is emotioneel zwaarder beladen dan verschrikkingen uit een ver verleden. Zeker als er nog mensen leven die hun persoonlijke ervaringen kunnen navertellen. Uitzonderlijk en aangrijpend wordt het als een veldtocht van precies tweehonderd jaar geleden plots tot leven komt omdat het wordt verteld door een Vlaming die alle gebeurtenissen en bijbehorende ontberingen aan den lijve ondervond. De titel van het boek is misleidend. Ja, de Russische veldtocht van 1812 was een nachtmerrie voor Napoleon,dat verhaal is al vaak verteld. Maar het was ook een onmenselijke verschrikking voor de honderdduizenden soldaten van de Grande Armée. Tussen 1791 en 1813 werden ook 223.000 Belgen ingelijfd. Een derde overleefde de legerdienst niet. Joseph Abbeel uit Kaster (een dorp dicht bij Anzegem) sneuvelde als bij wonder niet. Hij overleefde negen jaar oorlog. Aan de hand van zijn dagboek ontdekken we de belevenissen van een gewone soldaat in dit surrealistische verhaal. De beschrijvingen zijn zeer eerlijk en direct. Pas in 1969 werd het manuscript van onder het stof gehaald.
Johan Op de Beeck deed meer dan enkel het dagboek transcriberen. Het verhaal werd getoetst aan andere bronnen, aangevuld met een handvol andere getuigenissen van soldaten uit België en Nederland en in het ruimere geheel geplaatst. Alles blijft zeer narratief en aangenaam om te lezen. Toch is het vooral het uitgebreide relaas van Joseph Abbeel dat dit boek interessant maakt. We volgen hem vanaf het begin, dat wil zeggen vanaf zijn opleiding. Hij is op het slagveld bij Friedland (1807), bij de vredesbesprekingen in Tilsit, wordt net niet naar Spanje gestuurd, maakt de slag bij Regensburg mee (1809) en sneuvelt net niet bij Wagram (1809). Anders gezegd, het duurt meer dan honderd pagina’s voor de Russische veldtocht echt begint.
Op de Beeck vertelt waarom deze veldtocht anders was dan alle vorige: de enorme omvang van het leger, de provianderingsproblemen al van bij het begin, de onbegrijpelijke besluiteloosheid van een zieke Napoleon. Nieuw is het verhaal niet, maar de concrete getuigenis van Abbeel is dat wel. Halfweg het boek, na de val van Smolensk, ontaard niet alleen de oorlog, ook de jonge Abbeel is ondertussen een geharde soldaat geworden die niet meer opkijkt van verkrachting of roofmoord. En dan volgt het onwaarschijnlijk wrede verhaal van de Russische winter, de lange terugtrekking en de complete desorganisatie van het Franse leger. Vooral de kozakken bleken een echte plaag. Abeel ontsnapt niet aan Russisch krijgsgevangenschap en enkele maanden Siberië. Je vraagt je af hoe een mens zoveel ongeluk kon overleven. Het verhaal van Abbeel eindigt bitter: hij ziet Kaster terug, maar er kwam geen beloning voor tien jaar trouwe dienst. Het verhaal van Op de Beeck eindigt met een analyse van de visionaire laatste geschriften van Napoleon: Rusland en Pruisen werden sterker, Groot-Brittannië lachte in het vuistje en in plaats van de liberale ideeën won het op militaire kracht gestoelde nationalisme.
Dit boek is geslaagd omwille van de historische relevantie en de narratieve context. Met dank aan soldaat Abbeel voor het trouw bijhouden van zijn dagboek. [Dirk Passchyn]
Marc Busio
Er zijn maar weinig veldtochten uit de geschiedenis die zo tot de verbeelding spreken als die van Napoleon naar Moskou in 1812. Hoewel reeds vaak beschreven, zoals recentelijk door Adam Zamoyski ('1812', 2012)*, zijn er nog altijd nieuwe invalshoeken te kiezen om het verhaal te vertellen. Zo baseert Johan Op de Beeck zich in dit boek op de verslagen van enkele Vlaamse en Nederlandse militairen die de ondergang van de Grande Armée overleefden, zoals Joseph Abbeel. Het relaas dat deze kurassier enkele jaren na terugkomst optekende, is zo realistisch en gedetailleerd dat de lezer twee eeuwen later de heftige gevechten, bittere kou en dramatische overlevingsstrijd opnieuw van nabij meemaakt. Ook de politieke en strategische achtergronden van deze gebeurtenis, die uiteindelijk tot het einde van het Franse Keizerrijk zou leiden, komen ruim aan bod. Naast overzichtelijk kaartmateriaal bevat de tekst ook tal van afbeeldingen. Deze zijn weliswaar sober uitgevoerd, maar dat wordt goed gemaakt door een bijlage met kleurenillustraties van de hoofdpersonen en de wapenfeiten. Met eindnoten, literatuurlijst en register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.