Op een dag ben je dood : ophouden met andersmans shit te fiksen & eindelijk doen waar je zelf zin in hebt
Anouck Meier
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Bezige Bij, 2020 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : BORR |
Anna Krijger
rt/aa/24 m
DAAN BORREL Jaar van het nieuwe verhaal
Het zit Daan Borrel niet mee: haar relatie is al een tijdje voorbij, haar bekkenbodem is gespannen en haar premenstrueel syndroom trekt geregeld een wissel op haar humeur. In haar boek ‘Jaar van het nieuwe verhaal’ besluit ze een menstruatiecyclus lang terug te kijken op haar ‘tussenjaar’: het jaar na de relatiebreuk. Is ze er wijzer van geworden? En hoe wordt haar oordeel beïnvloed door haar hormoonspiegel? Bovendien worstelt Borrel, die zich ook in eerder werk heeft toegelegd op de thema’s feminisme en seksualiteit, met de vraag of ze zwanger moet worden van haar gay best friend. De man in kwestie en zijn partner reageren enthousiast op het idee en dat roept weerstand bij haar op. ‘Mijn baarmoeder, mijn lijf, leek ineens gereserveerd zonder dat ik daar wat over te zeggen had.’ Dat is gek, want ze heeft het onderwerp juist zélf ter sprake gebracht. Als ze alleen al denkt aan de buitenwereld die haar glimlachend in de rol van dienstbare, zorgzame moeder zal duwen, terwijl een man naast ‘vader’ ook nog gewoon ‘hardloper’ of zelfs ‘mens’ mag zijn, walgt ze. Een trieste constatering, die tegelijkertijd bijna net zo grappig is als de scène in de Netflix-film ‘Marriage Story’ waarin een jonge moeder, vertolkt door Scarlett Johansson, een rollenspel doet met haar advocaat, gespeeld door Laura Dern. Johansson zit in een scheiding en Dern stelt haar vragen over haar moederschap, ter voorbereiding op een bezoek van iemand van de jeugdzorg. Johansson zegt eerlijk dat ze haar zoontje soms een etter vindt. Pas op, berispt Dern, die voor haar rol een Oscar won: ‘Dat mag je nooit zeggen. Mensen accepteren geen moeders die tegen hun kind schreeuwen dat hij een etter is. Vaders mogen dat wel, zij mogen feilbaar zijn. Moeders niet. Want de basis van ons joods-christelijke wat-danook is Maria, moeder van Jezus, en zij is perfect: een maagd die een kind baart. God de vader liet zich niet zien. Dus jij moet perfect zijn. Voor jou geldt een hogere standaard. Het is gestoord, maar zo is het.’ Daan Borrel is scherp en vaak grappig; vooral haar acute en kortstondige geweldsfantasieën (‘Het is nog niet eens halfnegen en ik heb al zin om iemand neer te knuppelen’) zijn erg leuk. Tegelijkertijd noteert Borrel ook veel zeurderige vaagheden, zoals ‘Ik voel nog steeds dat ik veel intiemer zou kunnen leven’ en ‘Ik wil meer oprechte verbindingen maken’. ‘Jaar van het nieuwe verhaal’ is het relaas van een bevoorrechte jonge vrouw die in een hippe Amsterdamse buurt woont, behalve de bekkenbodemtherapeut ook nog een biodynamische therapeut bezoekt, yogales volgt, allerlei reisjes maakt en veel tijd heeft om over haar eigen lichaam en gevoelens en pijntjes na te denken, en dat vervolgens uitgebreid op te schrijven. Soms hoop je dat Daan Borrel het stereotiepe beeld van een jammerende millennial op de korrel neemt, maar het lijkt erop dat het haar ernst is. En het is niet altijd even interessant om te weten of ze veel scheten moet laten of niet, en of ze zichzelf nog heeft gevingerd en of haar vagina toen aanvoelde als een ontvelde tomaat, of toch meer als een rauwe kippendij. Maar de schrijfster heeft meer te bieden. De vanzelfsprekendheid en de ernst waarmee ze haar lichaamsfuncties en kwaaltjes beschrijft – ‘korrelige afscheiding’ – dienen een hoger doel. Mannen praten relatief makkelijk over masturbatie, wisselende seksuele contacten en wc-gang; vrouwen ervaren die vrijheid over het algemeen niet. Mannen zijn mensen, vrouwen zijn in de eerste plaats vrouwen. Ze moeten, volgens Borrel, mysterieus maar bereikbaar zijn, kritisch maar niet té, en heteroseksueel maar ‘wel in voor een geintje’. Alleen door haar eigen lichaam walgend, genietend, stinkend en onafhankelijk van man of kind op te voeren, kan ze zich aan die bizarre voorwaarden ontworstelen. Borrel geeft de vrouw haar lichaam terug – en daarmee haar menselijkheid.
Fredy Blom
De rode draad is haar onderzoek naar de stemmingen en emoties tijdens haar eigen maandcyclus, die zij beschrijft als vier jaargetijden. Daarmee verweven zijn dagboekfragmenten uit het eerste turbulente jaar na haar scheiding. Een jaar waarin zij dat ‘verhaal’ wilde afronden, zodat zij weer open kon staan voor een nieuwe liefde (en een nieuw verhaal) en misschien een kind (weer een ander verhaal). Een paar interviews en reflecties zijn tussengevoegd, met literatuurverwijzing. Vrienden spelen een belangrijke rol; in grote openheid worden seksuele en relationele ervaringen gedeeld. Een therapeut blijkt nodig en er is een astrologe in Amerika, die haar van raad en daad voorziet. Haar stijl is los en vaak grappig. Zelfinzicht lijkt aanwezig, maar het lukt haar niet een grotere context te vinden, het geheel blijft een beetje steken in zelfbeklag, te gericht op haar eigen verhaal, te heet van de naald. Het bespreekbaar maken van de vrouwelijke seksualiteit is toe te juichen, maar de vraag is of zij de lezer niet eerder frustreert. Zoals zij - zo komt het op me over - zichzelf frustreert. Dagboek dat een inkijk geeft in de seksuele ontwikkeling van de vrouw in de huidige tijd en in de diverse vormen van relaties; de man komt er daarbij nogal bekaaid vanaf.
Anna Krijger
rt/aa/14 m
Het zit Daan Borrel allemaal niet mee. Haar relatie is al een tijdje voorbij, haar bekkenbodem is nogal gespannen en haar premenstrueel syndroom trekt regelmatig een wissel op haar humeur. In haar boek 'Jaar van het nieuwe verhaal' besluit Borrel een menstruatiecyclus lang terug te kijken op haar 'tussenjaar': het jaar na de relatiebreuk. Is ze er al wat wijzer van geworden? En hoe wordt haar oordeel beïnvloed door haar wisselende hormoonspiegel?
Bovendien worstelt Borrel, die zich ook in eerder werk toelegt op de thema's feminisme en seksualiteit, met de vraag of ze zwanger moet worden van haar gay best friend. De man in kwestie en zijn partner reageren enthousiast op dat idee en dat roept nou juist weer weerstand bij haar op. "Mijn baarmoeder, mijn lijf, leek ineens gereserveerd zonder dat ik daar zelf wat over te zeggen had." Dat is gek, want ze heeft het onderwerp juist zélf ter sprake gebracht. Als ze alleen al denkt aan de buitenwereld die haar glimlachend in de rol van dienstbare, zorgzame moeder zal duwen, terwijl een man naast 'vader' ook nog gewoon 'hardloper' of zelfs 'mens' mag zijn, walgt ze.
Een trieste constatering, die tegelijkertijd bijna net zo grappig is als de scène in de Netflixfilm 'Marriage Story' (2019) waarin jonge moeder Scarlett Johansson een rollenspel doet met haar advocaat, gespeeld door Laura Dern. Johansson ligt in scheiding en Dern stelt haar vragen over haar moederschap, ter voorbereiding op een bezoek van jeugdzorg. Johansson zegt eerlijk dat ze haar zoontje soms een etter vindt. Pas op, berispt Dern, die voor haar rol een Oscar won: "Dit mag je nooit zeggen. Mensen accepteren geen moeders die tegen hun kind schreeuwen dat hij een etter is. Vaders mogen dat wel, zij mogen feilbaar zijn. Moeders niet. Want de basis van ons joods-christelijke wat-dan-ook is Maria, moeder van Jezus, en zij is perfect: een maagd die een kind baart. God de vader liet zich niet zien. Dus jij moet perfect zijn. Voor jou geldt een hogere standaard. Het is gestoord, maar zo is het."
Borrel is scherp en vaak grappig; vooral haar acute en kortstondige geweldsfantasieën ('Het is nog geeneens half negen en ik heb nu al zin om iemand neer te knuppelen') zijn erg leuk. Ook de scène waarin ze een vriendin opvoert die een piepklein, uitgewoond hondenveldje vergelijkt met feminisme - vrouwen worden verkracht, vermoord, afgebeeld als slanke, witte wezens die het gelukkigst worden van een man en een baby, maar ze moeten niet zeiken, want ze kunnen hier hun drol toch kwijt - is heerlijk bitter. Tegelijkertijd noteert Borrel ook veel zeurderige vaagheden, zoals 'Ik voel nog steeds dat ik veel intiemer zou kunnen leven' en 'Ik wil meer oprechte verbindingen maken'.
'Jaar van het nieuwe verhaal' is het relaas van een bevoorrechte jonge vrouw die in een hippe Amsterdamse buurt woont, behalve de bekkenbodemtherapeut ook nog een biodynamische therapeut bezoekt, op yoga zit, allerlei reisjes maakt en veel tijd heeft om over haar eigen lichaam en gevoelens en pijntjes na te denken en dat vervolgens uitgebreid op te schrijven. Soms hoop je dat Borrel het stereotiepe beeld van een jammerende millennial op de hak neemt, maar het lijkt erop dat het haar ernst is. En het is niet altijd even interessant om te weten of ze veel scheten moet laten of niet en of ze zichzelf nog heeft gevingerd en of haar vagina toen aanvoelde als een ontvelde tomaat of toch meer als een rauwe kippendij.
Maar Borrel heeft meer te bieden. De vanzelfsprekendheid en de ernst waarmee ze haar lichaamsfuncties en -kwaaltjes beschrijft - 'korrelige afscheiding' - dient een hoger doel, en de vraag 'waarom ik dit in vre-des-naam moet weten' is daar ondergeschikt aan. Mannen praten relatief gemakkelijk over masturbatie, wisselende seksuele contacten en wc-gang; vrouwen ervaren die vrijheid over het algemeen niet. Mannen zijn mensen; vrouwen zijn in de eerste plaats vrouwen. Ze moeten, volgens Borrel, mysterieus maar bereikbaar zijn, kritisch maar niet té, en heteroseksueel maar 'wel in voor een geintje'. Alleen door haar eigen lichaam walgend, genietend, stinkend en onafhankelijk van man of kind op te voeren, kan ze zich aan deze bizarre voorwaarden ontworstelen. Borrel geeft de vrouw haar lichaam terug - en daarmee haar menselijkheid.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.