De laatste stem
Graham Moore
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, © 2016 |
VERDIEPING 2 : DUIVELSHOEK : SPANNEND : MOOR |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, © 2016 |
VOLWASSENEN : ROMANS : MOOR |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, © 2016 |
VOLWASSENEN : ROMANS : MOOR |
John Vervoort
em/ov/25 n
In De laatste donkere dagen vechten Thomas Alva Edison en George Westinghouse een verbitterd duel uit om het patent van de gloeilamp. Niet alleen de eer van de wetenschappelijke ontdekking staat op het spel, maar ook miljarden dollars. Wie het patent toegewezen krijgt wordt meteen een van de rijkste mensen op aarde. Hij zal de VS en wellicht de rest van de wereld van elektriciteit en licht mogen voorzien.
Eigenlijk is het een verhaal over een technische zaak: wisselstroom (AC) of gelijkstroom (DC). Edison (1847-1931), de bekendste uitvinder van zijn tijd maar ook een ijdel en wraakzuchtig man, was een aanhanger van de gelijkstroom. Westinghouse (1846-1914), een grootindustrieel die onder meer de rem op luchtdruk had bedacht, koos voor de wisselstroom.
De hond in het kegelspel was de geniale Servisch-Amerikaanse fysicus Nicolas Tesla, die eerst voor Edison maar later voor Westinghouse ging werken. Tesla (1856-1943), wiens achternaam inderdaad de carrosserie van het luxeautomerk van elektrische wagens siert, is de echte ster van dit verhaal. Tegenwoordig zou hij zonder twijfel gediagnosticeerd worden als autist. Hij sliep amper, at uitsluitend crackers, had tal van obsessies en neuroses en sprak een bizar soort Engels dat weinigen verstonden. Hij ontwikkelde de wisselstroomgenerator. In zijn latere leven ging hij zich als een totale zonderling gedragen. Hij beweerde dat hij een machine kon maken die contact kon leggen met aliens.
Love interest
De technische kant van de 'oorlog van de stromen' vertelt Graham Moore in talrijke interessante uiteenzettingen waarin hij ook voor de leek duidelijk maakt wat de verschillen tussen gelijkstroom en wisselstroom zijn. De hoofdpersonages putten zich uit in metaforen om aan hun grotendeels onwetende publiek uit te leggen wat elektriciteit juist is, hoe het werkt en hoe het de toekomst van de mensheid kan veranderen.
Een goed verhaal met boeiende historische personages levert nog geen sterke roman op. Moore heeft zijn grondige research, die hij in het nawoord uitvoerig toelicht, ingebed in een meeslepend relaas waarin een jonge advocaat de hoofdrol speelt. Paul Cravath (1861-1940) was de zoon van de man die de eerste universiteit voor zwarten stichtte en een jonge en relatief onervaren advocaat toen Westinghouse hem vroeg om Edisons claim op het gloeilamppatent aan te pakken. Alles draaide rond de vraag of een verbeterde versie van Edisons lamp die Westinghouse beweerde te hebben gemaakt, wel als een nieuw ontwerp kon worden beschouwd. Mocht Westinghouse verliezen, dan kon hem dat makkelijk één miljard dollar kosten. Dus moest Cravath alles uit de kast halen om Edisons aanname te counteren. Daar wordt ook een love interest aan toegevoegd wanneer Agnes Huntington, een gevierde zangeres, ten tonele verschijnt en Pauls aandacht trekt.
Elektrische stoel
De laatste donkere dagen staat vol met boeiende gesprekken en pakkende scènes over het nieuwste, maar gevaarlijke wondermiddel dat de levens van alle mensen voorgoed zal oplichten. Zo beschrijft het openingshoofdstuk hoe een man wordt geëlektrocuteerd. Moores beschrijvingen van het New York van die tijd zijn fascinerend en doen denken aan wat Caleb Carr in De ontmaskeringdoet, een prachtige roman over een seriemoordenaar in New York in 1896.
Een van de aangrijpendste hoofdstukken beschrijft de executie van Wiliam Kemmler, die zijn vrouw het hoofd had ingeslagen met een hamer, maar vooral beroemd werd als de eerste man die op de elektrische stoel werd gezet. Het gruwelijke moordtuig was mede ontworpen door Tesla en Westinghouse. Hij werkte op wisselstroom en zou volgens de tegenstanders laten zien dat dit soort stroom veel dodelijker was dan gelijkstroom. Maar het duurde langer dan voorzien en Kemmler leed helse pijnen. Zo bewees het systeem dat wisselstroom een 'spectaculair slecht moordtuig' opleverde, maar wel veilig was voor huishoudelijk gebruik.
Deze roman wordt op het voorplat gelabeld als een thriller. Dat impliceert dat het verhaal in de eerste plaats spannend moet zijn. De laatste donkere dagen is boeiend om diverse redenen die vooral historisch van aard zijn en te maken hebben met de fascinerende personages, maar spannend wordt het nooit echt.
Maar dat doet geen afbreuk aan de verdienste van Graham Moore, die een turbulent verhaal op een intelligente manier in een sprankelende roman heeft gegoten.
Vertaald door Henny van Gullik, Luitingh/Sijthoff, 19,99 € (e-boek 9,99 €). Oorspronkelijke titel: 'The last days of light'.
Drs. Madelon de Swart
In 1888 wordt de jonge advocaat Paul Cravath partner in een klein kantoor in New York, advocaat van George Westinghouse, een uitvinder die claimt een betere gloeilamp te hebben gemaakt dan Thomas Edison, maar volgens de instanties diens patent uit 1880 heeft geschonden. Edison begint een rechtszaak, Westinghouse wil met Cravath bewijzen dat zijn gloeilamp heel anders is en rekruteert de door Edison ontslagen, ontevreden elektrotechnicus Tesla in de hoop dat hij een gloeilamp zal uitvinden die het patent niet schendt. Na een brand verdwijnt Tesla, maar wordt teruggevonden door Pauls cliënte operazangeres Agnes Huntington. Dan ontdekken ze een mogelijke leugen op Edisons patentaanvraag. De bekroonde Amerikaanse scenarioschrijver (1981) debuteerde in 2010 met de goed ontvangen roman ‘De Sherlock Holmes Club’*. Deze enthousiast besproken, op feiten gebaseerde tweede wordt verfilmd met Eddie Redmayne in de hoofdrol en een door de auteur geschreven scenario. Het is een prachtig, vaak spannend en levendig verslag van de strijd tussen gelijk- en wisselstroom eind negentiende eeuw, met een opvallend goed tijdsbeeld.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.