Constellation : roman
Adrien Bosc
Adrien Bosc (Auteur), Carlijn Brouwer (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Cossee, 2016 |
VERDIEPING 2 : BATAVIA : WAARGEBEURD : BOSC |
Marijke Arijs
i /un/03 j
De ene vliegtuigcrash is de andere niet. Dat de laatste vlucht van de Lockheed Constellation F-BAZN de geschiedenis is ingegaan, heeft alles aan de bekendheid van bepaalde passagiers te danken. Onder de slachtoffers bevonden zich het dertigjarige vioolwonder Ginette Neveu en de Franse bokskampioen Marcel Cerdan. De 'Marokkaanse Bommenwerper', zoals zijn bijnaam luidde, zou de grote plas oversteken om in New York zijn wereldtitel te gaan heroveren en had zijn bootreis op de valreep omgeboekt naar een vlucht, op aandringen van zijn maîtresse Édith Piaf. De vliegramp zette een punt achter hun turbulente liefdesgeschiedenis. De achtentwintigjarige Adrien Bosc zag er stof in voor een debuutroman en spon daar goed garen bij. Morgenvroeg in New York werd genomineerd voor verschillende literatuurprijzen en bekroond met de Grand Prix de l'Académie Française.
Het 'vliegtuig van de sterren', zoals het in de promotiebrochures van Air France werd genoemd, vloog onder een slecht gesternte. De 'Connie' steeg op 27 oktober 1949 om 22.06 uur op van Le Bourget met bestemming New York, met 37 passagiers en 11 bemanningsleden aan boord, en vloog om 2.51 uur te pletter tegen een berghelling op het Azoreneiland São Miguel. Er waren geen overlevenden. Het mysterie van de crash werd nooit opgehelderd. De pers had vooral aandacht voor die paar beroemdheden, maar op de passagierslijst was een brede waaier aan nationaliteiten, sociale klassen en beroepsgroepen vertegenwoordigd: een Syrische boer, een Turkse importeur, een Irakese chauffeur, een Joegoslavische immigrante, een Cubaanse ondernemer, een Mexicaanse zakenman en een Amerikaanse advocaat. Onder de inzittenden waren ook vijf jonge herders uit Baskenland die hun geluk gingen beproeven in de Nieuwe Wereld, een bescheiden garenspinster uit Mulhouse die net een fortuin had geërfd van een rijke peettante in Amerika, en de uitvinder van de Walt Disney-merchandising. Er viel ook nog een negenenveertigste slachtoffer op de begane grond. Toen de Weense Margarete Fröhmel de dood van haar idool Ginette Neveu vernam, noteerde ze op een stuk krantenpapier 'Ich bin verzweifelt' en draaide ze de gasslang in de keuken open.
Constellatie
Het vliegtuig met de sterrenkundige naam had 48 inzittenden en dat is precies het aantal sterrenbeelden dat Ptolemaeus telde in zijn Almagest. Adrien Bosc, een man met een open oog voor dat soort toevalligheden, probeert de levens van de slachtoffers met elkaar te verbinden zoals de sterren in een constellatie. 'Achtenveertig mensen, dat zijn achtenveertig onvoorspelbare eenheden die zich door ontelbare drijfveren laten leiden - het lot is en blijft iets subjectiefs', weet de auteur, die geobsedeerd is met gelijktijdigheid en gefascineerd wordt door het toevallig samenvallen van gebeurtenissen. Die lijken voor hem pas te bestaan wanneer ze met elkaar in verband kunnen worden gebracht, 'zoals ook flonkerende sterren aan de hemel pas sterrenbeelden vormen wanneer wij die erin zien'.
De roman wordt voortgestuwd door de lotgevallen tijdens de vlucht, de crash, de zoekacties van het reddingsteam en de berging van de omgekomen passagiers. De schrijver hangt rond op de plaats van de ramp, maakt omtrekkende bewegingen om het wrak en pikt af en toe een afgesneden levensdraad op. De slachtoffers worden bijgezet in hun hoogstpersoonlijke hoofdstuk en netjes naar hun laatste rustplaats begeleid, tot haast iedereen is geïdentificeerd en in het juiste graf is beland. Dat liep in die tijd zonder DNA-tests niet van een leien dakje. De beroemde violiste werd bijvoorbeeld verwisseld met de garenspinster Amélie Ringler en diende weer te worden opgegraven. In de vertaling moet het vliegtuig met de lijkkisten ook nog eens een gigantische omweg maken op zijn route van Casablanca naar Parijs, omdat de vertaalster de Spaanse stad Granada heeft verward met het Caribische eiland Grenada.
Adrien Bosc graaft in de voorgeschiedenis van de slachtoffers, duikt onvervaard krantenarchieven, dagboeken en briefwisselingen in, maar laaft zich evengoed aan de chansons van Jacques Brel, Serge Gainsbourg en Alain Bashung en de gedichten van de Zwitsers-Franse schrijver Blaise Cendrars. De lezer wordt ingewijd in de nobele kunst van het vioolbouwen, komt een en ander te weten over de Guadagnini van Ginette Neveu, waarvan in 1982 nog een onderdeel boven water kwam, en verneemt wat er tijdens de rampzalige vlucht op het menu stond: 'rundvlees in gelei, lamsragout en makarons, dat alles vergezeld van champagne'. Eerst lijkt de auteur nog te aarzelen tussen journalistieke afstandelijkheid en literaire subjectiviteit, distantie en empathie, actie en beschouwing, maar aan het eind laat hij zijn verslag resoluut in een verkapt zelfportret veranderen. Met het verhaal van deze vallende sterren heeft zijn schrijverscarrière ontegenzeglijk een vliegende start genomen.
Vertaald door Carlijn Brouwer, Cossee, 224 blz., 19,95 € (e-boek 14,95 €). Oorspronkelijke titel: 'Constellation'.
De auteur: Frans journalist en uitgever, die met dit boek als romanschrijver debuteerde.
Het boek: deze reconstructie van de vliegtuigcrash in 1949, waarbij de Franse bokskampioen Marcel Cerdan om het leven kwam, werd bekroond met de Grand Prix de l'Académie Française
ONS OORDEEL: nog wat aarzelend, maar verdienstelijk romandebuut van een rijzende ster in de Franse literatuur.
Menno Gnodde
In de nacht van 27 op 28 oktober 1949 crasht een Constellation tegen een bergkam op het eiland São Miguel in de Azoren. Aan boord 11 bemanningsleden en 37 passagiers, een 'Toren van Babel', onder wie bokser Marcel Cerdan. Diepgravend reconstrueert de Franse schrijver en uitgever (1986) nu hoe deze tragedie zich kon voltrekken, geeft hij zijn slachtoffers een identiteit, en bouwt hij een monument. Ja, voorop natuurlijk Cerdan, op weg naar zijn minnares Edith Piaf, maar hij duikt ook in het leven van violiste Ginette Neveu, dandy Boutet de Monvel, garenspinster Amélie Ringler op weg naar haar erfenis, vijf Baskische herders, Kay Kamen met zijn tekenfilmfiguurtjes en al die anderen. Aandacht ook voor de reddingteams, de hortende identificatie, de plunderaars, de trage repatriëring van de lichamen, kortom, de zakelijke en emotionele afhandeling. Zo groeit een sociaal-cultureel docudrama dat zicht biedt op alle commotie, op de toenmalige actualiteit en verstrekkende associaties oproept. Een significante debuutroman bekroond met de Grand prix de l'Académie Française 2014.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.