Brandlucht
Erik Vlaminck
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Vrijdag, 2016 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : VLAM |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Vrijdag, 2016 |
VOLWASSENEN : ROMANS : VLAM |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Vrijdag, 2016 |
VOLWASSENEN : ROMANS : VLAM |
Dirk Leyman
ua/an/20 j
Aan uitdijende familiesaga's en volkse personages had de Vlaamse literatuur zelden gebrek. Ook nu nog heb je auteurs die er een ware specialiteit van maken. Erik Vlaminck (°1954) blijft trouw zijn duit in het zakje doen. Sinds zijn kermisgeschiedenis Suikerspin (2008) en zijn 'Canadese' roman Brandlucht (2011) is zijn lezerspubliek gegroeid en kreeg de laatbloeier ook meer voet aan de grond in Nederland.
Steeds weer puilen zijn boeken uit van de onopgesmukte spreektaal, iets wat - zeker sinds Griet Op de Beeck - helemaal en vogue is. Het is toch bijna exotiek, nietwaar? Betrokkenheid, mededogen, familiedoem en een eeuwig zoeken naar identiteit: dat zijn Vlamincks terugkerende thema's, net als zijn sympathie voor outcasts en knoestige karakters die hun draai niet vinden. De wrang-laconieke humor met vettige dialogen redt zijn boeken van naturalistisch miserabilisme.
Ook Leo Lenaerts uit Vlamincks nieuwe roman De zwarte brug huppelt niet meteen vrolijk door het leven. Waar het precies misliep met hem, is aanvankelijk niet duidelijk. Hij groeit uit tot een in zichzelf gekeerd heerschap dat zijn woede op de samenleving kanaliseert via grimmige lezersbrieven - enigszins zoals Oscar van Beuseghem in Marnix Peeters' Natte dozen. Om uiteindelijk op 11 juli 2015 burgemeester Bart de Wever met de geweerkolf te belagen. Hoe is het zover kunnen komen?
Vlaminck start zijn verhaal in het door watersnood geteisterde Lillo van 1953 en schakelt in korte episodes heen en weer door de voorbije 70 jaar. Het polderdorpje zal moeten wijken voor het Antwerpse havengebied, en dat blijft een onherstelbaar trauma. Lenaerts is een telg uit een turbulent volks gezin met veel kinderen en evenveel ongerief. Aanvankelijk worden hem grote ambities toegedicht: 'Ge zult mogen doorleren tot ge een baard en een lief hebt. Ge zult alleen moeten opletten dat uw lief niet te rap in positie is. Als ge daar een beetje voorzichtig mee zijt zult ge een schoolmeester, advocaat of architect of 't is eender wat kunnen worden.'
Het draait anders uit. Lenaerts vist regelmatig achter het net. Perikelen met zijn verminkte broer Jos, de uit huis gezette lievelingsbroer René, de door een Canadees 'volgestoken' zus Elza (die een groot geheim torst), de licht tirannieke vader en de vroeg overleden moeder zijn er a volonté. Het blijkt geen sinecure om zijn 'voeten uit de poldergrond te trekken'. Zijn studiebeloften lost Leo niet in. Via een ommetje wordt hij dan toch psychiatrisch verpleger en later bibliothecaris, om zich na zijn voortijdig pensioen ('Omdat hij niet met een computer overweg kan') in het Deurnese café 't Mestputteke in te graven. Vlak bij het huis van Bart De Wever. Intussen borrelt de woede op tegen 'iedereen die niet machteloos is'.
Uitleggerig
Vlaminck rakelt in De zwarte brug opnieuw een waaier aan familiegeheimen op en legt gewiekste verbindingen naar de rest van zijn oeuvre. Helaas blijft Vlaminck langer dan nodig harken in de familiesaga's. Daardoor komt Leo aanvankelijk moeizaam uit de verf. Begrijpelijk, misschien. Hij is tenslotte een goedgelovige, wat naïeve achtergrondfiguur, een verstotene, een anonymus. Het spel met episodes en getuigenissen geeft het boek nochtans vaart en animo, net als de pittige, weliswaar overvloedige anekdotiek.
Voor psychologische diepgang ben je bij Vlaminck evenwel aan het verkeerde adres. Hij ontkomt niet aan een zekere uitleggerigheid. Ook de verzetsdaad van Leo tegen mikpunt De Wever heeft iets artificieels. In De zwarte brug proef je Vlamincks verzet tegen onrecht en het vuur waarmee hij zijn door het leven vermalen personage verdedigt. Toch is het Leo's pertinente eenzaamheid die het meest bijblijft. Of zoals een personage zegt: 'Een mens zit compleet alleen in zijn vel en hij moet het daarmee stellen tot zijn kaars uitgaat.'
DIRK LEYMAN ■
Jelmer Soes
Dit verhaal is een geschiedschrijving van het dorpje Lillo, gelegen onder de Antwerpse rook, en van de volksfamilie Lenaerts, van nakomeling Leo Lenaerts in het bijzonder. Leo is het enige kind in de familie dat de kans krijgt zich te ontworstelen aan het volkse milieu, maar nooit in zijn leven lukt hem dat helemaal. Ondertussen wordt Lillo opgeslokt door de Antwerpse haven. De teloorgang van het dorp staat symbool voor de wijze waarop ook Leo afglijdt in het leven, tot er alleen nog een boze, anonieme man overblijft, die zijn heil zoekt in het schrijven van bittere ingezonden brieven en uiteindelijk zelfs de Antwerpse burgemeester Bart de Wever wil vermoorden. Een aantal personages uit eerder werk van Vlaminck keert terug, maar belangrijker nog is dat zijn specifieke thema’s ook nu weer zijn te herkennen, met name rondom de worsteling met het leven aan de rand van de maatschappij. Een portret vol empathie en een mooie schets van verschillende tijdvakken. Door de afwisseling in tekstvorm en perspectief en het levendige, van bloemrijk Vlaams doorspekte taalgebruik leest het boek als een trein.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.