Bucky f*cking Dent
David Duchovny
David Duchovny (Auteur), Frank Lekens (Vertaler), Petra C. Van der Eerden (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Manteau, 2015 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : DUCH |
Lieve Van de Velde
us/ug/21 a
David Duchovny heeft een boek geschreven. Ja, die David Duchovny. De man die we met veel dingen associëren, maar nog niet met de naam van een auteur. Met deThe x-files, om maar iets te zeggen, de televisiereeks uit de jaren 90 waarin hij de rol van FBI-agent Fox Mulder speelde. Maar ook met schrijver Hank Moody, zijn losbandige alter ego in die andere televisiereeks,Californication. Met dat personage had de acteur al een lichte seksverslaving gemeen, en nu dus ook het schrijverschap. Al houdt hij het in zijn debuut op een totaal andere thematiek dan je op basis van zijn eigen leven en rollen zou verwachten. Wie iets Moody-isch verwacht als liefde, leven, seks en de ondraaglijke lichtheid van dat alles, leest beter eerst de achterflap.
Duchovny heeft het over een koe. Elsie Koehaas heet ze. een van de vele beesten op een Amerikaanse boerderij. Hij kruipt in haar hoofd en laat haar de wereld ontdekken. Die wereld ziet ze het scherpst wanneer ze op een dag uitbreekt - omdat ze weleens een stier van nabij wil voelen - en aan het raam van het woonhuis belandt. Daar ziet ze op televisie - iets wat ze 'de Kastgod' noemt - beelden van een slachthuis en dus ook haar eigen toekomst. Bloed, dode koeien, koeien aan een haak, u weet wel.
Elsie wordt hysterisch, kotst haar vier magen leeg en belandt in een existentiële crisis. Maar de Kastgod vertelt haar nog wel meer. Dat in India de koeien heilig zijn bijvoorbeeld. Dus vat Elsie het plan op om naar India te vliegen. Haar reisplannen werken aanstekelijk, ook het varken Sjalom en de kalkoen Tom Turkey willen mee op reis, allebei eveneens uit zelfbehoud. Voor het varken lonkt Israël, waar varkensvlees geen optie is, en kalkoen Tom Turkey wil naar Turkije, omdat een land dat Turkey heet kalkoenen wel goed zal behandelen.
Aromatische sigaretten
Een mens vraagt zich af of Duchovny aan de paddo's of aromatische sigaretten zat toen hij zijn plannen voor dit absurde en bizarre verhaal uit de kast haalde. Het wordt al snel duidelijk dat er een wereldverbeteraar in de man schuilt en dat hij dat gevoel met behulp van diervriendelijke metaforen en inzichten met de lezer wil delen. Het is een beproefd recept dat we kennen van pakweg Animal farm: gebruik de dierenwereld en vertel aan de hand daarvan iets over al wat fout loopt in de mensenwereld. Op zich een vaste waarde in de categorie verdienstelijke ideeën, maar het gevaar van zo'n missie is dat je snel in de voorspelbare filosofietjes terechtkomt die zo op een kaart van Bond zonder Naam kunnen. Duchovny bewijst dat zelfs acteurs met een groot sexappeal daar niet immuun voor zijn.
Tenenkrommend wordt het bijvoorbeeld aan de scheidingsmuur tussen Israël en Palestina, waar hij Elsie laat zeggen: 'Wij runderen hebben een gezegde waar jullie mensen misschien iets kunnen aan hebben: "Zwart of wit, roodbont of zwartbont, koeien zijn we allemaal."' Geeuw. En wanneer het dierengezelschap in het vliegtuig zit, laat hij Elsie ernstig bedenken: 'Geen van de stewardessen maakte het ons moeilijk want in een vliegtuig gedraagt iedereen zich nu eenmaal als een beest.' Qua gratuïteit kan ook dat tellen.
Coe-auteur
Duchovny lijkt zichzelf de opdracht te hebben gegeven om zo veel mogelijk woordspelingen te verzamelen. Een nachtmerrie voor de vertaler, die duidelijk diep (en goed) gezocht heeft naar Nederlandstalige equivalenten, maar voor de lezer wordt het op de duur ergerlijk. Varken Sjalom dat 'Hamnestie' roept is nog een aanvaardbare, maar de kleffe verklaring van Elsie van het woord iPhone - 'een aaiphone, omdat mensen er de hele tijd hun ego op aaien' - smeekt om wat cynisch tegengif. De woordspelingen zitten zelfs in de ondertekening van het boek: 'E. Koehaas in koecommunicatie met D. Duchovny (coe-auteur)'. Het staat er. Echt. Coe-auteur. Wat was dat met die aromatische sigaretten?
Afgaande op de illustraties en de titel lijkt het een kinderboek. Een kind kan het lezen, dat wel, maar het is duidelijk dat Duchovny er een gelaagdheid wilde instoppen die hij in de grotemensenboekenkast zag: de grapjes, de verwijzingen naar cultuur- en mediafenomenen - Led Zeppelin, Warren Zevon, Jennifer Lawrence, de camelkameel - de metabeschouwingen van de schrijver die het over discussies met zijn redacteur of uitgever heeft en de moraal van het verhaal - die we hier niet gaan verklappen.
Het is een raar boek. Er zitten best grappige passages in en 's mans ongebreidelde fantasie verdient een compliment, maar de politieke correctheid van de fabel werkt op de duur danig op de zenuwen. Maar wat vooral speelt, is dat het boek niet te rijmen valt met het beeld dat je als kijker hebt van Duchovny. En dat is dan weer niet eerlijk tegenover hem. Typecasting heeft zo zijn neveneffecten.
DAVID DUCHOVNY
De waarheid is een koe.
Vertaald door Frans Lekens, Manteau, 176 blz., 19,99 euro (e-boek 14,99 euro). Oorspronkelijke titel: 'Holy cow. A modern-day dairy tale'.
De auteur: Amerikaanse acteur, bekend van tv-reeksen als The x-files en Californication.
Het boek: een koe wil een beter leven, en ontsnapt uit de boerderij.
ONS OORDEEL: fantasierijk en soms grappig, maar even vaak flauw en al te politiek correct.
Lieve Van de Velde ■
L. Torn
Verhalen waarin dieren als sprekende personages de hoofdrol spelen, houden meestal een morele of politieke spiegel voor. Denk aan oude dierenfabels of aan ‘Animal Farm’ van George Orwell. Het dier kan ook een typetje zijn voor grappen over menselijke zwakheden. Beide kenmerken zijn van toepassing op het schrijfdebuut van de Amerikaanse acteur David Duchovny. Als de koe Elsie Bovary op een avond ontsnapt uit haar stal en ziet hoe de boer, met zijn gezin, op televisie naar een documentaire kijkt over het slachthuis, klapt haar vredige koeienleventje in één klap uit elkaar. Nu snapt ze wat er met haar lieve moeder is gebeurd en wat haar zelf te wachten staat. Samen met het varken Sjalom (die zich laat besnijden tot jood) en de kalkoen Tom Turkey vliegt Elsie via Israël en Turkije naar India, omdat de koe daar als een godin wordt vereerd. Deze komische allegorie doet een appèl om beter voor dieren te zorgen en om als mensen onderling tolerant te zijn en respect te hebben voor andere overtuigingen. Een spiritueel leesavontuur met 12 cartoons voor ‘kinderen’ van 18 jaar en ouder.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.