Raam, sleutel
Robbert Welagen
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Nijgh en Van Ditmar, cop. 2015 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 11454 |
Mark Cloostermans
te/ep/18 s
In het beroemde verhaal 'De tuin met zich splitsende paden' vertelt Jorge Luis Borges over een metaforische tuin, waarin het zich eindeloos vertakkende tuinpad symbool staat voor een 'splitsing in de tijd'. Elk leven is opgebouwd uit duizenden beslissingen. We volgen het pad links of het pad rechts, we blijven getrouwd of we scheiden. Het niet-gekozen "pad" verdwijnt, normaal gezien. 'Parallelle tijden', zoals in Borges' park, bestaan alleen in sciencefiction.
Robbert Welagen schrijft geen sciencefiction. In zijn eerste romans,Lipari en Philippes middagen, leunde hij dicht aan bij Patrick Modiano. Ietwat hangerige romans waren dat, met mensen die op iets lijken te wachten, in te grote villa's en eindeloze zomers. Intussen heeft Welagen zich uit de schaduw van Modiano geschreven: zijn romans zijn nog steeds relaxt en melancholisch, maar de plots zijn vreemder geworden. Dat zagen we al aan zijn vorige,De verdwijning van Robbert, in 2014 genomineerd op de shortlist van de Libris Literatuurprijs, en nog sterker in zijn nieuwe.
In goede handen draait rond Erik, een freelance-illustrator wiens vriendin graag aan kinderen zou beginnen. Erik heeft zijn twijfels. Dan, op weg naar een lesopdracht in Amsterdam, ontmoet hij zijn dubbelganger. Fysiek lijken ze griezelig veel op elkaar. Hun levens, echter, verschillen sterk. Erik 2 heeft geen vriendin maar een vrouw, heeft kinderen, een echte baan in plaats van dat freelance-geklooi en een huis in plaats van een flat. Het 'regelmatig, behaaglijk leven' van Erik 2 voedt Erik 1's twijfels over de keuzes die hij zelf gemaakt heeft. 'Een leven van verbeelding en vrijheid', allemaal goed en wel, maar het 'ongeplaveide pad der kunstzinnigheid' gaat niet over rozen. 'Ik wilde vragen hoe het is om vader te zijn. Hoe het is een gezin te hebben, "echt werk", een werkweek, een weekend.'
Gemakkelijk plezier
Helemaal vreemd wordt het als Erik 1 Erik 2 aanspreekt. Zij hebben dezelfde naam. Ze zijn even oud (32). Hun ouders hebben hetzelfde beroep. Beide zijn opgegroeid in Dordrecht. Deze man is dus niet zomaar een dubbelganger, het is een versie van hemzelf, afgesplitst op een cruciaal moment in zijn/hun kindertijd: de scheiding van zijn ouders.
Deel twee van de roman is gewijd aan de pijnlijke, te lang uitgesponnen scheiding van Eriks ouders, op zijn twaalfde. Vader en moeder namen steeds meer afstand van elkaar, maar ook van hun kinderen. Op een bepaald moment gaan beide ouders hun weg en wordt Erik gedumpt bij een vriend van zijn vader, Rode Harry. Die past in de thematiek van de 'vertakkende padden', omdat hij een leven zonder keuzes heeft geleid: nooit echt iets doorgevoerd of volgehouden, altijd van de ene naar de andere mogelijkheid drijvend. (Hoe hij dat financieel rondkrijgt wordt niet vermeld en doet ook niet ter zake; Rode Harry is eerdere een aanvulling op de thematiek dan een realistisch personage.) Harry is zoals mannen in de dertig, volgens Eriks definitie: 'De jeugd kan worden gerekt en de ouderdom is nog ver weg: de lange fase ertussen wordt opgevuld met makkelijk plezier en keuzes zonder grote gevolgen.'
'Opgevuld'. Welagen heeft iets met dat woord. In deze roman worden telkens dingen gevuld. Een bureau met voorwerpen. Een kamer met rommel. Een doos met foto's. Er is sprake van 'het vullen van de tijd'. Elders beschrijft iemand hoe druk hij het heeft: 'Iedere dag is van de ochtend tot de nacht gevuld.' Al dat vullen roept vooral de indruk op van het tegendeel: leegte, het niets. Welagens personages vallen ten prooi aan een soort verstarring, omdat ze geen keuzes maken. Het linkerpad sluit immers het rechterpad uit, elke keuze is een risico.
Meer leven
Als je In goede handen flink laat inkoken, gaat deze roman over een fenomeen dat iedereen desgewenst kan controleren bij zijn vrienden: mensen die een fijne kindertijd hadden, staan te popelen om zelf kinderen te krijgen; mensen die niet zo'n fijne kindertijd hadden, niet.
Daarbovenop loopt Erik te piekeren over typische 'dertigersdingen' (die daarom nog niet onbelangrijk zijn). Zoals: wat wil je doen, stom werk om je gezin niet financieel teleur te stellen, of interessant werk met het risico dat je nooit 'iets belangrijks' weet te creëren, op je bek gaat en Eriks vader gelijk krijgt. Die zegt: 'Per generatie zijn er een paar mensen die iets belangrijks doen, de rest blijft steken in middelmaat.'
Daarmee is nog steeds niet alles gezegd, want Welagens roman mag dan prettig weglezen, onder het glimmende oppervlak schuilen tal van thema's. Op bepaalde punten bijvoorbeeld loopt In goede handen parallel met Hotel Rozenstok, de nieuwe roman van Christophe Vekeman. Beide boeken introduceren een kunstenaar die het met nét iets te weinig moet stellen. Beide boeken zetten 'het echte leven' tegenover de verbeelding. Maar bij Vekeman wint uiteindelijk de verbeelding, omdat die de enige orde is in een op hol geslagen werkelijkheid, terwijl Erik braafjes het advies volgt van zijn nuchtere broer: 'Iets minder kunst en iets meer leven voor jou.' Het zal wel Hollandse nuchterheid zijn. Zolang die resulteert in sfeerrijke, gelaagde boeken als In goede handen, vind ik het prima.
ROBBERT WELAGEN
In goede handen.
Nijgh & Van Ditmar, 159 blz., 17,50 euro (e-boek 11,99 euro).
De auteur: Nederlandse auteur van melancholische boeken.Het verdwijnen van Robbert werd genomineerd op de shortlist van de Libris Literatuurprijs.
Het boek: een dertiger en zijn dubbelganger mijmeren over hoe het leven had kunnen lopen als ze andere keuzes hadden gemaakt.
ONS OORDEEL: sfeerrrijk en gelaagd.
Mark Cloostermans ■
L.W. Zandberg
De vroege dertiger Erik woont in Utrecht en heeft al enkele jaren een vaste relatie. Veel geld heeft hij niet. Hij knoopt de eindjes aan elkaar als kunstenaar. Zijn vriendin is toe aan een kind, maar Erik weet niet of hij dat wel wil. Dat komt door zijn jeugd. Als kind uit een gebroken gezin heeft hij zijn twijfels of hij rijp is voor het vaderschap, want het voorbeeld van zijn ouders voldoet niet aan zijn ideaalplaatje. Op straat in Amsterdam komt hij een succesvolle versie van zichzelf tegen, in feite zijn ‘andere ik’. Het is een begin van een zoektocht naar kansen en keuzes. Verfrissend is dat dit verhaal gelukkig eens niet gaat over een rijkeluiskind met schijnproblemen. Het verhaal is soms wat anekdotisch, maar bevat genoeg lagen om ver boven de middenmoot uit te stijgen. Sentimenteel wordt het nergens, een knappe prestatie. De auteur (1981) debuteerde in 2007 met 'Lipari' en werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs met zijn vorige roman ‘Het verdwijnen van Robbert’*.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.