Brussel : roman
Basje Bender
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Meulenhoff, cop. 2015 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : BEND |
Arjan Peters
te/ep/02 s
In de stad heb je niemand nodig, bedenkt Elvie (27), die in Brussel werkt tussen de ambtenaren en lobbyisten. Met humor en spot kan ze kijken naar zichzelf en naar mannen, met wie het overigens aangenaam flirten is. Wel schrikt ze van Woody Allens film Zelig, met een hoofdpersoon die zich zo goed kan aanpassen dat hij steeds zoekraakt. De keerzijde van de bevrijdende anonimiteit in een drukke stad: verdwijnen waar je bij staat, 'lastig als je je hebt voorgenomen zelf ook eens iemand te zijn'.
Elvie is de vertelster in Brussel, de debuutroman van Basje Bender (°1984), die na studies rechten en Italiaans in 2010 stagiair werd in Brussel en dus weet waar ze het over heeft. Binnenkort zal Bender promoveren in de politieke wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam, de reden dat ze een paar maanden in de Nederlandse hoofdstad verblijft. Daarom kozen we voor het interview een locatie met een internationale uitstraling: het terras van Hotel de l'Europe.
"Wilt u dat in detail weten?", is de voorzichtige repliek op de vraag naar het onderwerp van haar proefschrift. "Buitenlands EU-beleid. Mededingingsrecht." Om te voorkomen dat het gesprek direct stilvalt, begint ze sneller te praten. "Bij buitenlands beleid denk je aan humanitaire hulp of militair ingrijpen. Maar dit gaat over de EU als entiteit met bepaalde regels die ook voor andere landen interessant kunnen zijn. Er wordt meestal vanuit juridisch óf economisch perspectief naar mededingingsbeleid gekeken; als politicoloog kan ik vragen stellen die op beide gebieden betrekking hebben."
Vier jaar geleden belandde promovenda Basje, keurig in een pakje, tussen de Amsterdamse studenten "in vrijetijdskleren en pyjama's. Niet mijn comfortzone. Goed om eens te bekijken, maar ik zal niet in de academische wereld blijven. Ik hoop op een lobbybaan in Brussel. Klinkt u misschien verdacht in de oren, maar tegen lobbyen voor de goede zaak heb ik helemaal niets".
Waar komt het schrijven vandaan? "Dat is iets van mezelf. Ooit was ik hoofdredacteur van de schoolkrant op ons nette christelijke lyceum in Zeist. Mijn leraar Nederlands voorspelde dat ik de nieuwe Renate Rubinstein ging worden - misschien dat hij nu in zijn nopjes is.
"Mijn ouders zijn vroeg gescheiden, waarna mijn vader naar Italië verhuisde. Als enig kind ben ik opgegroeid bij mijn moeder, die het als bibliothecaresse met een geringer inkomen moest stellen. Ik heb gezien hoe zij voor ons een strijd heeft geleverd. Dus toen ik ging studeren, wilde ik vooruit komen en niet zomaar iets gaan doen wat ik nu eenmaal leuk vond, zoals cultuurgeschiedenis.
"Pas een paar jaar geleden groeide het plan voor een boek, nadat ik twee jaar had geoefend met stukjes schrijven op de blog Basje B. O wat goed, zeiden mijn vrienden, een boek over competition law! Maar ik dacht aan een roman. Doet in Brussel niemand. De meesten lezen geen Nederlands - die gedachte bevalt me wel. Vroeger in Zeist was ik ook de enige die niet hockeyde."
Afspraken afzeggen
Zo'n eenling is Elvie, die zo heet 'omdat haar naam iets springerigs heeft', in Brussel ook. Ze heeft niet veel op met de populaire surrealist René Magritte, wiens kunst 'appelleert aan wat de mensen willen, het is Bløf in olieverf'. Elvie heeft weleens een relatie, maar ook de mannen die ze voor eventjes leuk vindt, zijn voornamelijk meelijwekkende strebers. Over een Pool: 'Zijn ideeën waren lang niet slecht, maar zijn pakken zaten ongelukkig.' Een stoere ex-oorlogsverslaggever blijkt thuis een frisbee aan de muur te hebben hangen; dan weet je het wel.
Mannen eten geen fruit, behalve wanneer het voor hen geschild wordt. Met zulke wijsheden houdt Elvie het andere geslacht op afstand. Ze gedijt erbij zich niet te hechten. Bender: "Precies. De diplomatieke dienst, hoor ik vaak over Brussel, is zo oppervlakkig en dan maak je nooit echte vrienden. Maar ja, mij valt op dat leeftijdgenoten die op een postzegel in de Jordaan wonen elkaar weliswaar elke dag zien of uren samen kunnen hangen op feestjes, maar daar wordt ook nooit iets wezenlijks gezegd. Voor mij is de frequentie van het contact geen garantie voor diepgang.
"Afspraken afzeggen is heel normaal in Brussel, soms twee uur tevoren. Dat geeft ruimte. In Amsterdam maak je een afspraak voor over drie weken, en dan móét je komen. Zijn ze in Nederland soms bang om niet gemist te worden? Ik vind het helemaal niet erg als mensen me niet missen. En als ik alleen ben, kan ik me opladen."
En dan ineens wordt Elvie verliefd: op Camille, een Vlaamse tekenares. Een inslag, voor beiden, want allebei zijn ze heteroseksueel. Bender: "Lang ben ik single geweest, en toen ging ik met allerlei mannen uit. Ik flirtte zelfs met een lantaarnpaal. Leuke tijd hoor. Met die Camille beleeft Elvie iets moois. Het klikt zelfs meteen zo goed dat ze het eng vindt. Ze durft het niet tot een relatie te laten komen. Het is ook moeilijk je te binden als je zo'n leven leidt.
"Nee, ik heb niet iets willen zeggen over mannen en vrouwen. Je kunt mij geen feministe noemen. Al die kul over het glazen plafond. De meeste vrouwen die ik ken, hebben een betere baan dan hun partner.
"Wel heb ik op een zeker moment een vriendin gehad die ik heel aantrekkelijk vond. Dat was ongemakkelijk. Waar komt het gevoel van ongemak nu vandaan, vroeg ik me toen af - misschien doordat ik nog nooit met een vrouw naar bed ben geweest? Of is het omdat ik als Nederlandse niet uit een aanraakcultuur kom? In Italië zie ik op het strand vriendinnen in bikini de hele dag aan elkaar frutselen. Vorige week nog was ik met een vriendin naar het strand in Bloemendaal; ik zou het niet durven om aan haar te gaan zitten.
"Is het daarom dat ik niet verder ging met die vriendin? Ik schrok van mijn eigen burgerlijkheid, terwijl ik lesbiennes en homoseksuelen onder mijn vrienden heb.
"Ironisch genoeg heb ik nu een vriend, en de eertijdse vriendin heeft ook een vriend. De mijne is een Italiaan. Toen ik hem vertelde over mijn boek en de korte maar ingrijpende liefde tussen twee vrouwen, en dat het autobiografisch was, vond hij dat sexy. Nogal cliché. Als ik hem vertel over vorige mannen vindt hij dat zeer vervelend. Ik betwijfel of hij het nog steeds sexy zou vinden als het zich nu zou afspelen en geen terugblik was."
Mooie zeepbel
"In de roman is het belangrijkste niet dat die geliefde een vrouw is, maar dat ze een kunstenares is. Heel geduldig maakt Camille landschappen, straten en pleinen waarop geen mens te bekennen is. Die liefde komt zo dichtbij en is zo kwetsbaar dat Elvie het niet wil verprutsen. Daarom gaat ze niet naar Camille op zoek als ze niets meer van haar hoort. Zo kan ze die periode koesteren als een mooie zeepbel.
"Die blaast ze vaak, ja, bellen. Bellenblaas: een prachtproduct als u het mij vraagt, ondergewaardeerd in deze tijd. Ben ik helemaal met Elvie eens. Kost 40 cent en je hebt er uren plezier van. Is ook beter voor je sociale contacten dan een hond. Jazeker, ook nu heb ik een potje in mijn tas. Meegenomen voor als de fotografe komt en ik me geen houding weet te geven."
De auteur stelt haar boek voor op zondag 20 september om 11 uur in Passa Porta Bookshop. Met koffie, cava en koffiekoeken.
ARJAN PETERS ■
E.J. Bosch
Hoofdpersoon Elvie is 27 en stagiaire in Brussel en bekijkt de stad met de bril van een nieuweling. Brussel is chaos, wachten, vies, maar ook een stad waar creatievelingen de ruimte krijgen. De mensen die er werken hebben geen haast en je legt snel contacten in een stad waar iedereen tijdelijk verblijft. De Europese lobbycultuur ziet ze als spel, waarin zij zichzelf kan leren kennen. Elvie is ook bezig met de liefde. Brusselse mannen behandelen haar goed en galant, maar er valt weinig mee te beleven. Het zijn een soort onderhoudende passanten. Ze ontmoet de Vlaamse kunstenares Camille in een van de weekenden waarin ze de stad vanaf een afstandje observeert. Zij weet Elvie wel te raken. Een debuutroman die weet te intrigeren. De auteur (1984) studeerde in Utrecht, waarna ze naar Brussel vertrok voor een traineeship bij de Europese Commissie.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.