Oorlogsroes
Ernst Jünger
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Arbeiderspers, cop. 1984 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : JUEN |
31/12/2010
Deze novelle van Ernst Jünger (1895-1998) voert ons naar de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog. Centraal staan drie bevriende Duitse officieren. Een van hen is luitenant Hans Sturm, een zoöloog met een scherpzinnige natuur, die zijn makkers in de gevechtspauzes zijn verhalen voorleest en hen zo 'een vlucht uit de tijd' biedt. Veel gebeurt er niet in dit boek: af en toe is er een vijandelijke aanval, soms dringen er berichten van buiten door, en dan meestal alleen wanneer de vijand zich roert. Van de wereld buiten de loopgraaf vernemen we niets. In combinatie met de tomeloze verveling waaraan de manschappen van tijd tot tijd onderworpen worden, schept dit een claustrofobische sfeer, die veel ruimte laat voor verhalen en overpeinzingen. Als je niet beter wist, zou je zelfs kunnen denken dat Hans Sturm op zijn goed verwarmde zolderkamer zat te schrijven in plaats van in de modderige loopgraaf. Een aanval op deze veilige niche laat niet lang op zich wachten, en zo gaat dat het hele boek door. Luitenant Sturm is echter veel meer dan alleen een oorlogsverhaal. Soms heeft het boek meer weg van een filosofisch traktaat over de oorlog, waarin Sturm zich onder meer overgeeft aan bespiegelingen over het tijdsbestek. De door allerlei technologische ontwikkelingen razendsnel veranderende wereld van honderd jaar geleden, die uiteindelijk uitmondde in de Eerste Wereldoorlog, weet Jünger verbazingwekkend goed te typeren: 'De veldslag was een brute confrontatie van massa's, een bloedige worstelwedstrijd van produktie en materiaal.' Soms zijn de observaties filosofisch getint, dan weer onderkoeld ironisch: 'Een ander vatte zijn indruk samen in de zin: "Dit is geen aardigheid meer."'
In Luitenant Sturm vliegen de granaatscherven je om de oren. Daarnaast horen we echter ook het gekwinkeleer van veldleeuweriken, die de plaats van de kuifleeuwerik hebben ingenomen sinds het land niet meer bewerkt wordt. Of het nu gaat om de flora en fauna rondom de loopgraaf of om gevechtshandelingen, Jünger weet het allemaal aanschouwelijk te maken. Samen met Sturms beschouwingen over het oorlogswezen vormt dat net de kracht van dit boek.
Ernst Jünger is een van de controversieelste Duitse schrijvers van de twintigste eeuw. Dat heeft er vermoedelijk mee te maken dat hij niet duidelijk stelling neemt tegen de oorlog. Ook zijn reputatie van conservatief activist helpt hier natuurlijk niet bij. Uit het nawoord van Frits Boterman, dat naar mijn idee wel iets korter had gemogen, blijkt dat Ernst Jünger de oorlog beschouwde als een hogere zijnsvorm. Daarvan is in deze schitterende novelle niets te merken. De oorlog wordt beschreven als een feit dat de soldaten, met al hun al te menselijke tekortkomingen, gewoon moeten ondergaan. [Jolies Heij]
J. IJbema
Novelle over een jonge intellectueel met schrijversambities, die in het Duitse leger vecht in de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog. Zijn houding is ambivalent: enerzijds is hij de literaire estheet, die tussen de gevechten in een soort fin de siècle-stemming uit eigen werk voorleest aan een clubje bevriende officieren. Anderzijds betekent de oorlog ook een dodelijk spel, dat op momenten van uiterste bedreiging tot een vorm van heroïsche extase leidt. Desondanks roept dit boek een oorlogsbeeld op dat wordt bepaald door eenzaamheid, zinloosheid en totale ontkenning van het individu. Het is vooral de krachtige, uit graniet gehouwen schrijfstijl die het zijn ijzingwekkende glans verleent. Jünger (1895-1998) is een van de grootste stilisten van de Duitse literatuur, maar ook omstreden vanwege naar het fascisme neigende sympathieën. Van dit soort tendensen is hier echter geen sprake. Met een lang gedegen nawoord omtrent de betekenis van Jüngers werk. Gebonden; zeer kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.