Een wereld binnen handbereik
Maylis De Kerangal
Maylis De Kerangal (Auteur), Reintje Ghoos (Vertaler), Jan Pieter van der Sterre (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Bezige Bij, 2015 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 12078 |
Marijke Arijs
il/pr/30 a
Weinig mensen zijn ervan op de hoogte, maar het hart, universeel symbool voor de liefde, is al geruime tijd door de hersenen onttroond. Die symbolische staatsgreep vond plaats in 1959, toen de dood grondig werd geherdefinieerd. Voortaan was het criterium niet meer hartstilstand, maar het uitvallen van de hersenfuncties. Zo werd de weg vrijgemaakt voor orgaandonatie en transplantatie. Tegenwoordig veranderen er jaarlijks een kleine vierduizend harten van eigenaar.
Op 18 december 2013 werd in Parijs voor het eerst een compleet kunsthart van het type Carmat geïmplanteerd. Krap twee weken na dit medische hoogstandje verscheen De levenden herstellen, het verhaal van een harttransplantatie. De roman van Maylis de Kerangal werd bekroond met menige literatuurprijs en uitgeroepen tot dé revelatie van het jaar. Dat overdonderende succes lag niet alleen aan de uitstekende timing. De schrijfster staat al langer bekend om haar ongebruikelijke aanpak en originele thematiek. Haar vorige,Naissance d'un pont, ging bijvoorbeeld over het bouwen van een brug. Haar personages zijn steevast betrokken bij een technisch huzarenstukje en haar romans hebben iets van hedendaagse heldendichten.
Parallelwereld
De levenden herstellen opent om 5.50 uur, op een ijskoude februarinacht, en eindigt exact 24 uur later, om 5.49 uur. Het boek vertelt het verhaal van een jonge surfer die een fataal ongeluk krijgt, en eindigt op het moment dat zijn hart begint te kloppen in andermans lichaam. Het wordt een zware dag voor de ouders, het zusje en het vriendinnetje van het slachtoffer, maar ook het medisch personeel van diverse Franse ziekenhuizen krijgt het zwaar te verduren.
De dood van Simon Limbres brengt een indrukwekkende stoet personages in beweging, maar de glansrol is weggelegd voor het hart van deze twintigjarige jongeman. De titel is ontleend aan Platonov, een stuk van Tsjechov: 'Wat moeten we doen, Nicolas? De doden begraven en de levenden herstellen.' Bij een transplantatie wordt een defect onderdeel van de menselijke machine vervangen door een wisselstuk, maar ook de nabestaanden van het slachtoffer moeten worden opgelapt. Om die dubbele dimensie was het de schrijfster te doen.
Met anesthesist-reanimist Pierre Révol begeven we ons naar de intensive care, het kloppend hart van dit verhaal, 'waar lichamen worden ondergebracht die zich precies tussen leven en dood bevinden'. Daar, in die parallelwereld, speelt het grootste deel van deze geschiedenis zich af. Want De levenden herstellen gaat ook over de wonderen en beperkingen van de geneeskunde. Ieder personage is een radertje in het grote mechaniek, met de donorcoördinator als spilfiguur.
Thomas Rémige, een held van deze tijd, moet de ouders de toestemming ontfutselen om het lichaam van hun zoon leeg te plunderen en zodoende andere levens te kunnen redden. In principe kunnen zowat alle onderdelen van de jongeman worden gerecycled: hart, nieren, longen, lever, huid, hoornvlies, aderen. Twee derde van de gesprekken loopt uit op een weigering. Vooral het hart ligt erg gevoelig. Dat 'druipend stuk donkerrood, vezelig vlees met aan alle kanten buizen' mag dan al gedegradeerd zijn tot een ordinaire pomp, tot een zaak van ventielen, kleppen en pulsaties, voor het gros van de mensheid is het nog steeds de zetel van liefde en emoties. In het dagelijks taalgebruik bevindt het zich 'op de kruising van het letterlijke en figuurlijke, van de spier en het affect'.
Loodgieters en halfgoden
De (Franse) procedure voor transplantaties wordt stap voor stap doorgenomen. Maylis de Kerangal heeft haar huiswerk grondig gemaakt, zich het medische jargon eigen gemaakt en zelfs een harttransplantatie bijgewoond. We krijgen inzage in het donordossier, vernemen alles over de traceerbaarheid van het transplantaat en zoeken mee naar compatibele ontvangers. Zodra vier teams hartchirurgen - 'loodgieters en halfgoden' - in actie komen, krijgt de zaak een haast epische dimensie. Het uitnemen van de organen heeft iets van een liturgisch offer, met de donorcoördinator in de rol van hogepriester. Wanneer de overdracht van leven een feit is en het lichaam definitief in een stoffelijk overschot is veranderd, heft Thomas Rémige een lied aan, zodat het opgedeelde, verhakkelde lijk zijn eenheid kan hervinden.
De Kerangal zoomt steevast in op een technologisch hoogstandje met een forse symbolische lading, bestudeert de gedragingen van alle deelnemers aan dit collectieve avontuur en beschrijft ze met chirurgische precisie. Volgens sommige critici hebben we hier met een gloednieuw literair genre van doen. Originaliteit kun je de auteur alvast niet ontzeggen.De levenden herstellen is een roman als een levend organisme, dooraderd met ellenlange, golvende zinnen, die worden afgewisseld met hijgerige, gejaagde passages. Poëzie en techniek, wetenschap en actie, het individuele en het collectieve versmelten tot een wondermooi geheel, in een boek dat ook nog eens ergens over gaat. Frankrijk is een groot schrijfster rijker, zoveel is zeker.
MAYLIS DE KERANGAL
De levenden herstellen.
Vertaald door Reintje Ghoos en Jan Pieter van der Sterre, De Bezige Bij, 274 blz., 18,90 ?. Oorspronkelijke titel: 'Réparer les vivants'.
De auteur: Franse schrijfster, wier vorige roman,Naissance d'un pont, bekroond werd met de Prix Médicis 2010.
Het boek: dit verhaal van een harttransplantatie werd in Frankrijk als dé revelatie van 2014 beschouwd.
ONS OORDEEL: wondermooie, originele roman over een medisch huzarenstuk.
¨¨¨¨¨
Marijke Arijs ■
Anneke van Ammelrooy
Deze documentaire roman, praktisch zonder dialogen, vertelt van de emoties, herinneringen, opleiding, het werk, de ambities, het familie- en liefdesleven van elk personage dat op een dag betrokken wordt bij een harttransplantatie: familieleden van de dode, ic- en ok-verpleegkundigen, chirurgen, de nationaal coördinator voor donororganen, de ontvanger en diens familie - een affaire van nog geen twee dagen in een bijna perfect functionerend universum van techniek, wetten en procedures en snel transport. Een surfer is in coma geraakt na een verkeersongeluk, de artsen bij de EHBO weten al snel dat hij het niet zal overleven en zorgen ervoor dat het hart van de hersendode jongeman blijft kloppen. De ouders moeten snel een besluit nemen of zij hem als donor zullen vrijgeven (eigenlijk verplicht in Frankrijk tenzij iemand zijn weigering heeft laten registreren) in een race tegen de tijd. Uiteindelijk stemmen ze in, onder zeer persoonlijke voorwaarden, en beleeft de lezer van dichtbij de waardige dood van de jongeman en een levensreddende harttransplantatie. Geslaagde roman; ondanks de vaak gekunstelde literaire taal, die blijkbaar het documentaire element moet verzachten, een monument voor tijdgenoten die helpen de levenden te herstellen .Een bestseller in Frankrijk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.