De blauwe bloem
Penelope Fitzgerald
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Karmijn Uitgeverij, cop. 2015 |
VOLWASSENEN : ROMANS : FITZ |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Karmijn Uitgeverij, cop. 2015 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 14116 |
Kathy Mathys
i /un/05 j
Volgens Fitzgerald (1916-2000) moet je biografieën schrijven over mensen die je bewondert en respecteert, romans over mensen die zich jammerlijk schijnen te vergissen. Wanneer Florence Green, een vrouw op middelbare leeftijd, een boekhandel opent in het landelijke Suffolk stevent ze af op zo'n schromelijke vergissing. Op de eerste bladzijden van De boekhandel, een roman uit 1978, voorziet Fitzgerald haar hoofdpersonage van een minzaam hart, om er meteen aan toe te voegen dat deze minzaamheid nauwelijks van pas komt wanneer het gaat om zelfbehoud.
Florence is een typisch Fitzgerald-personage, ietwat wereldvreemd, onhandig en alleen. In Hardborough, een vochtig dorp dat ingeklemd zit tussen een rivier en de zee is al jaren geen boekhandel meer. Het is een plek van vissers en moerasmannen, de bankdirecteur blaast er hoog van de toren en de vrouw van de generaal is de lokale patrones van de kunsten. Laatstgenoemde wil in Old House, de door Florence uitgekozen locatie voor haar boekhandel, een kunstencentrum beginnen. Vijfhonderd jaar oud is Old House, opgetrokken uit aarde, stro, takken, 'alles bij elkaar geen geruststellende plek om te wonen'. Een huis met een klopgeest bovendien, al speelt die slechts een marginale rol.
Een hemd van ijs
Dit is een roman met veel personages, we kijken niet enkel door de ogen van de optimistische heldin. Fitzgerald weet de dorpsbewoners in enkele zinnen te vangen: 'Hij glimlachte zoals padden glimlachen, die per slot van rekening geen andere gezichtsuitdrukking kennen.' Het is een dorp waar mensen elkaars rituelen kennen, waar onrust de kop opsteekt wanneer deze of gene niet op het gebruikelijke uur zijn ommetje maakt. Fitzgerald beschrijft het gehucht met ironische humor, zoals wanneer ze stelt dat de middelbare leeftijd bij de hogere middenklasse gekenmerkt wordt door een crisis 'waarna de meerderheid aquarellen met landschappen ging schilderen'. Maar de humor is soms ook vreemder en excentrieker. Zo heeft Christine, het tienjarige winkelhulpje van Florence, twee afgebroken voortanden. Het kind is tegen de was aangelopen en kreeg een 'klap van een hemd van ijs'.
Het zijn niet de meest opzienbarende titels die Florence aan haar klanten verkoopt: boeken over veldbloemen, over militaire geschiedenis, biografieën over koninginnen. De winkel beleeft een hoogtepunt wanneer de eigenares massaalLolita van Nabokov inkoopt, de schandaalroman die grappig genoeg een hit wordt in het zeedorp.
Fitzgerald werkte zelf in een landelijke boekenwinkel, een van de vele banen die ze had voor ze eindelijk aan schrijven toe kwam. Met liefde beschrijft ze de mooie Everyman-uitgaven die een toekomst wacht als winkeldochter. Gelukkig heeft dit boek niets nostalgisch of kneuterigs, daarvoor zijn de zinnen te zeer geïnjecteerd met ironie en zijn de personages te bizar.
Verdelgers en verdelgden
In het nawoord staat dat Fitzgerald de mensheid indeelde in verdelgers en verdelgden. En inderdaad, sommige personages hebben dag in dag uit gifpijlen op zak, anderen incasseren. Toch dirigeert de schrijfster haar spelers met milde hand. Ze heeft het over hun ijdelheden, maar doopt haar pen niet in azijn.
De taal is precies, af en toe loop je tegen mooie beelden aan. 'Een sluimerende berg veren' schrijft Fitzgerald over onrustige kippen in een fietsmand. De schrijfster doet geen grote uitspraken, wel legt ze haar personages memorabele aforismen in de mond, zoals deze: 'Ik weet niet of mannen betere oordelen vellen dan vrouwen, maar ze verspillen minder tijd aan het betreuren van hun beslissingen.'
Julian Barnes schrijft in Uit het raam een lovend essay over het werk van Fitzgerald. We lezen er dat ze eruitzag als een oma die jam maakte en dat was ze ook, zo blijkt uit haar brieven. Niet de minste pretenties had ze. Toch won ze de Booker Prize voor Offshore. Volgens Barnes zijn haar late romans - historische boeken waarin ze minder dicht bij haar eigen leven blijft - nog beter dan het vroege, komische werk, waartoe De boekhandel behoort. Hopelijk volgen er meer vertalingen. Met name The blue flower, over de Duitse dichter Novalis zou een tour de force zijn.
PENELOPE FITZGERALD
De boekhandel.
Vertaald door Mieke Prins, Karmijn, 144 blz., 17,95 euro.
Oorspronkelijke titel: 'The bookshop'.
De auteur: debuteerde op haar achtenvijftigste met een biografie over de prerafaëliet Edward Burne-Jones.
Het boek: de verkoopcijfers van een plattelandsboekhandel gaan de hoogte in wanneer de eigenares Lolita inkoopt.
ONS OORDEEL: heerlijke ironie en excentrieke humor.
Kathy Mathys ■
Anneke van Ammelrooy
Weduwe Florence Green koopt op haar vijftigste een vervallen historisch pand in het kustplaatsje Hardborough (Engeland) en richt er een kleine boekhandel in. Het is 1959, Engeland krabbelt overeind na de armoede van de eerste naoorlogse jaren. Een dorp als Hardborough staat stijf van de roddel, mensen worden om een bagatel uitgesloten. De zaken gaan redelijk, ze krijgt steun voor haar initiatief ook een leenbibliotheek op te zetten, maar Florence onderschat de ijzeren wil van de rijke generaalsvrouw uit het dorp die een oogje op het pand had om er een kunstcentrum te openen. Kleine pesterijen beginnen en ze krijgt ook te maken met de economische realiteit in haar regio. De generaalsvrouw weet uiteindelijk via een bevriend parlementslid te bewerkstelligen dat een nieuwe wet wordt aangenomen waarmee historische panden onteigend kunnen worden. In lichtvoetig, precies proza dat de schrijfster ooit de Booker-prijs bezorgde, wordt verteld hoe de bescheiden onderneming van een gewone, vriendelijke, weinig van het leven eisende vrouw naar de ondergang wordt gedreven. Heldere observaties over menselijke relaties in een Engels dorp van bijna louter egoïsten. Eerste boek van Penelope Fitzgerald (1916-2000) dat in Nederlandse vertaling verschijnt.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.