De man die de taal van de slangen sprak
Andrus Kivirähk (Auteur), Jesse Niemeijer (Vertaler)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Prometheus, 2015 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 9812 |
Besprekingen
De dingen die voorbijgaan
Alexander Van Caeneghem
i /ul/31 j
In het imaginaire middeleeuwse Estland van Andrus Kivirähk spreken de mensen in het bos de taal van de slangen en de andere dieren. Ze melken en berijden wolven, ontbieden elanden en geiten om ze te slachten en proberen hun vrouwen weg te houden van de sensuele bruine beren. Het bos werd vroeger beschermd door de Oerkikker, maar die slaapt nu een eeuwige slaap. Hij kan alleen gewekt worden als genoeg mensen Hem in de slangentaal toespreken, maar de taalbeheersing neemt gestaag af. De jonge Leemet is de laatste die de taal van de slangen vloeiend leert spreken.
In het dorp, daarentegen, werken de mensen in het zweet huns aanschijns op akkers om brood te kunnen bakken. Omdat de dorpelingen de slangentaal allang vergeten zijn, geraken ze nauwelijks nog aan vlees. Hun ambitie is om schildknaap van een ridder te worden, of schandknaap van een bisschop, of eunuch, om te zingen met de monniken.
Toch steuntDe man die de taal van de slangen sprak niet op de klassieke tegenstelling tussen de ongerepte natuur en de corrupte stad. Als pendelaar tussen de twee werelden heeft Leemet een bevoorrecht perspectief: hij woont met zijn zus, moeder en oom in het bos, maar voelt ook de aantrekkingskracht van de meisjes en zijn geëmigreerde vrienden in het dorp. En hij doorprikt de paradijselijke claims van beide zijden.
Eenzaamheid
Leemet stelt onder meer vast dat bijgeloof geen grenzen kent. De druïde praat boven de hoofden van de mensen heen en speelt in op hun angst, die hij dan gebruikt als excuus voor wrede offers. Als er iets foutloopt, is er altijd wel 'een of andere bedachte boeman' die overal verantwoordelijk voor is. In het dorp is het mechanisme vergelijkbaar. De mensen worden er onder de knoet gehouden door de monniken.
Leemet krijgt inzichten aangereikt van zijn oom Vootele, die hem ook de slangentaal heeft geleerd. Hij leert over de plaats van de mens in de wereld, en over de Oerkikker. Dat is een oud sprookje dat mensen troost en het leven begrijpelijker maakt met de mystieke wetenschap dat er wachters zijn met een sleutel om Hem te gaan wekken, als dat echt nodig is.
Die inzichten verheffen Leemet, maar ze gaan onvermijdelijk gepaard met eenzaamheid. Hij trouwt met het laatste bosmeisje, Hiie, maar fundamenteel is hij alleen, en vaak ook nog op de vlucht voor zijn vijanden. Leemet is van veel dingen de laatste: de laatste die in het bos geboren wordt, de laatste die de taal van de slangen spreekt, de laatste die trouwt in het bos, de laatste wachter van de Oerkikker.
Verandering
De man die de taal van de slangen sprak is een allegorie over voortdurende verandering. De tijd verstrijkt, wereldbeelden, talen en manieren van leven verdwijnen, en andere komen bovendrijven. Nieuwe vormen lijken aantrekkelijk, oude muteren of verdwijnen, en dat gaat gepaard met wrijvingen.
Leemet wordt uiteindelijk een bloedige wraakengel, in een zinloze poging om terug te halen wat verloren is gegaan, en wat goed is, vooral te bewaren.
Kivirähk herinnert ons eraan hoe gemakkelijk we in de val van een geïdealiseerd verleden met uitgevonden tradities trappen. Geschiedenis is weliswaar een constructie, maar die constructie biedt wel een herkenbare identiteit. Leemet suggereert, door zijn optimistische houding, alvast hoe we gracieus kunnen omgaan met wat we onderweg kwijt zijn geraakt.
De man die de taal van de slangen sprak is vele dingen - roekeloos, onvergelijkbaar, verrassend, diepgravend - maar nergens zwaar op de hand, ondanks de complexe thema's. Kivirähk brengt dan ook veel in stelling: verbeeldingskracht, wonderlijke avonturen, cartoonesk geweld en satire in de beste Monty Python-esque traditie. Soms lijkt het eerder een kinderboek, dan weer Voltaire.
Op het einde is er de aanvaarding: 'alles gaat achteruit'. Het verval is ingezet, en het zal ook zegevieren. Maar in de aanvaarding liggen schoonheid en eeuwige rust.
ANDRUS KIVIRÄHK
De man die de taal van de slangen sprak.
Vertaald door Jesse Niemeijer, Prometheus,
384 blz., 19,90 euro (e-boek 11,99 euro).
De auteur: de meest succesvolle, veelzijdige en innovatieve Estse schrijver van deze eeuw.
Het boek: een allegorie over voortdurende verandering, en werelden die verloren gaan
ONS OORDEEL: roekeloos, verrassend, diepgravend, maar nergens zwaar op de hand.
Alexander Van Caeneghem ■
A.P.G. Spamer
Dit boek is moeilijk in een genre te plaatsen. Het is noch een roman, noch een geschiedschrijving. De term 'tragisch sprookje' benadert de werkelijkheid nog het meest en dan in de trant van Tolkien, maar wel met een serieuze doelstelling. Hoofdpersoon is een jongen die als een van de laatsten de taal van de slangen nog spreekt. Hij woont in de vroege middeleeuwen met zijn kleine familie in een bos ergens in de Baltische staten. Zij worden geminacht door de overige dorpsbewoners die inmiddels naar de stad zijn getrokken, nadat ze door ridders met ijzeren wapens waren overwonnen. Daar zijn ze het contact met de natuur kwijtgeraakt. De jongen leert de slangentaal en kan met behulp daarvan met dieren praten. Zijn doel is om de mythische Oerkikker te vinden en tot leven te wekken. Die zou de oude toestand kunnen herstellen. Het boek is in feite een uiting van verzet tegen onze huidige geautomatiseerde en ontmenselijkte cultuur en zet absoluut tot denken aan. De schrijfstijl is zeer persoonlijk en spreekt de lezer of wèl of geheel niet aan.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.