Mama Tandoori : roman
Ernest Van der Kwast
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Niet beschikbaar |
De Bezige Bij, 2015 |
VOLWASSENEN : ROMANS : VAND |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Bezige Bij, 2015 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 11320 |
Fleur Speet
ua/an/07 j
Ernest van der Kwast (34) was er altijd eentje van geintje hier, geintje daar. Hilarisch was zijn succesroman Mama Tandoori (2010), waarin een hysterische moeder haar kinderen met een deegroller te lijf gaat. Als Yusef el Halal schreef Van der Kwast columns voor De Standaard en publiceerde hij als schalkse daad een jolige, veelgeprezen roman.
Ondertussen verscheen afgelopen jaar een prentenboek, De familie Lazuriet (het laatste dat Sieb Posthuma zou illustreren). Van der Kwast is van alle markten thuis, is niet voor één gat te vangen. Hij is een brok vrolijke energie.
Toch is zijn basisthema uiterst serieus. Het lijkt erg op dat van Jhumpa Lahiri en Hari Kunzru: de loden last van je afkomst en de schuld die eruit voortvloeit wanneer je je daaraan onttrekt. Met zijn vijfde boek is Van der Kwast dat thema nog dichter en vooral serieuzer genaderd. Zijn toon is ondanks de ouderwetse uitvergrotingen melancholisch. Als van gemiste kansen, een kooi waarin geleefd is.
Vaderroman
Misschien is de toon ingegeven door de twee 'echte' verhalen waar de roman zwaar op leunt. Van der Kwast knoopt in De ijsmakers twee biografieën aan elkaar: die van de Noord-Italiaanse eigenaren van ijssalon Venezia in Rotterdam met wie hij contact had gelegd, waarna hij geïntrigeerd was geraakt door hun prachtige, mythische familieverhalen. De andere biografie is van de directeur van Poetry International, Bas Kwakman, die Van der Kwast volgens de verantwoording interviewde.
Verteller van De ijsmakers is Giovanni Talamini, telg uit een Noord-Italiaans ijsmakersgeslacht. In de winters groeit hij op in Italië, in de zomermaanden steekt hij samen met zijn broertje de handen uit de mouwen in de Rotterdamse ijssalon Venezia van zijn ouders. Tegenover de ijssalon is het kantoor van het World Poetry Festival gevestigd. De directeur komt dagelijks een espresso halen en Giovanni raakt als puber bedwelmd door de poëzie waarmee de man hem voert.
Giovanni breekt met de traditie: hij gaat Engels studeren in Amsterdam, terwijl zijn broer iedere zomer in de ijssalon zwoegt. Giovanni wordt poëzieredacteur bij een grachtengordel-uitgeverij en later redacteur en directeur van het World Poetry Festival, terwijl zijn broer nieuwe ijssmaken introduceert.
Als kind deelden Giovanni en zijn broer de liefde voor een meisje uit hun Italiaanse geboortedorp, zijn broer trouwt met haar. Maar als hij geen kinderen kan krijgen, wordt de hulp van Giovanni ingeroepen, en zo blijft hij met vele draden aan zijn familie verbonden.
Het verhaal doet soms wat denken aan Paolo Giordano, dan weer is een snufje Meir Shalev of James Salter toegevoegd. Het boek toont het pijnlijke contrast tussen twee werelden: die van de vader die met gebroken ledematen de spatola blijft vasthouden en zijn zomers inlevert, tegenover die van de zoon die een dichtbundeltje leest op het terras in de zon. Waar Mama Tandoori de moederroman was, is De ijsmakers de vaderroman.
Namedropping
De ijsmakers is zeker niet onverdienstelijk, maar mist wat mij betreft diepgang. Nergens voel je diepe wijsheden in de personages verankerd, geen spoor van de fijnzinnige intelligentie die je van Van der Kwast verwacht. Sterker: soms is het zelfs wat saai, zoals wanneer de uitgever een weduwe ontmoet, er hotels worden opgesomd, een discussie volgt over de uitvinder van het ijs in het Cadore-dal. Grappig, maar te lang.
Zelfs de vele poëziefestivals die Giovanni bezoekt, lijken duf omdat ze niet over de mensen zelf gaan, of over hun passies. De indruk ontstaat dat de poëziewereld er één is van namedropping, vriendjespolitiek, de Parnassus bestijgen. Het gaat over vorm, niet over bevlogenheid, oerkrachten, inhoud, niet over onthutsende inzichten. Het levensbelang van poëzie wordt benoemd, maar niet beleden.
Een gemiste kans, er eigenlijk met de haren bij gesleept. Jammer, want Van der Kwast is zo'n getalenteerd verhalenverteller.
Ernest van der Kwast, De ijsmakers, De Bezige Bij, 304 p., 18,90 euro.
FLEUR SPEET ■
Mark Cloostermans
ua/an/23 j
Ik verwachtte datDe ijsmakers een soortHet parfum zou zijn. Patrick Süskind leidde met zijn best- en everseller generaties lezers binnen in de wereld van de parfumerie (en leerde ons het adjectief 'olfactorisch'). Dat klopt echter slechts ten dele. De in India geboren Nederlandse schrijver Ernest van der Kwast heeft zich zonder twijfel goed gedocumenteerd voorDe ijsmakers, zijn eerste roman sinds zijn doorbraak metMama Tandoori, en de roman bevat weetjes over de eerste roomijsmiljonair of over de Syrische uitvinder van het ijshoorntje, maar bij nadere beschouwing is zijn speelveld groter dan alleen maar depetite histoire van het roomijs.
Van der Kwast voert ons niet alleen binnen in een nieuwe wereld, maar schrijft over de ervaring van het nieuwe in de brede zin. Al vroeg in de roman, als grootvader Giuseppe aan het eind van de negentiende eeuw bevroren sneeuw gaat 'oogsten', sneeuw die per trein naar Wenen wordt vervoerd om daar te worden verwerkt tot ijs, schrijft Van der Kwast over Giuseppes vermoeden van 'een hele wereld waar hij niets van wist, schitterend licht aan het einde van de tunnel'.
Iets later, als Giuseppe voor het eerst met de ijsmachine werkt en in de cilinder, na veel draaien, een eerste, broze laag ijs ziet ontstaan, is dat 'als niets wat hij eerder had gezien, zoals de betovering als je voor de eerste keer de lendenen van een vrouw ziet'. Het nieuwe en de dingen die je voor het eerst ziet, doet, of ervaart: Van der Kwast krijgt er geen genoeg van.
Alles is sensueel
De ijsmakers bestrijkt drie generaties van de familie Talamini uit het Italiaanse dorp Venas di Cadore. Grootvader Giuseppe is de man die, tegen de wil van zijn vader in, zijn passie voor ijs gevolgd heeft. Zijn zoon Beppi stapt tegen heug en meug in het familiebedrijf, ziet daardoor zijn eigen dromen vervluchtigen en verzuurt langzaamaan. 'Eerst haatte ik alleen het ijs, maar toen ging ik ook de mensen haten die het kochten', bekent hij op gevorderde leeftijd. En ten slotte is er Beppi's zoon Giovanni, verteller van de roman, die zijn vader en broer in hun zaak achterlaat en zich in de poëzie werpt, eerst als redacteur, daarna als curator van festivals. Een verraad aan het familiebedrijf dat Beppi hem zwaar aanrekent.
Ook als Van der Kwast over poëzie schrijft, blijft de ervaring van het nieuwe centraal staan en koppelt hij terug naar de ervaringen van Giovanni's grootvader: 'Met opgestroopte mouwen las ik het nieuwe werk van dichters uit ons fonds. Het was magisch om gedichten te lezen die nog niemand anders had mogen inzien, als lopen door maagdelijke sneeuw.'De ijsmakers is één lange ode aan de rilling van genot die ons kan overvallen als we iets nieuws ervaren.
Over rillingen gesproken: onder Van der Kwasts pen is zowat alles sensueel, lichamelijk, smekend om met begerige vingers te worden aangeraakt. 'De zomer zeeg neer', luidt het ergens. De titel op de kaft van een dichtbundel bestaat uit 'donkerrood met gouden letters die je kon voelen als je je vingers eroverheen zou laten gaan.' En als Giovanni en zijn schoonzus Sophia elkaar na lange tijd terugzien, is zelfs een blik tastbaar: 'Zij lachte en ik lachte terug. Het was als aanraken.'
Dat het tussen Giovanni en zijn schoonzus enigszins te hard knettert, blijkt ook uit zijn beschrijving van haar tijdens de huwelijksmis. 'Ze was in het wit', vertelt Giovanni, 'een lange jurk waarvan het borststuk glansde als de binnenkant van een oester.' De oester, gewoonlijk gebruikt als seksuele beeldspraak, leent zich hier slinks voor de beschrijving van een jurk. Van der Kwast zal de seksuele spanning tussen Giovanni en Sophia later in de roman uitspelen.
Over the top
Af en toe trapt Van der Kwast het gaspedaal van de emotie door de vloer. Dan klimmen kinderen in een kersenboom en eten kersen tot ze er 'dronken van zoetheid' uitvallen. Of wordt er ijs gegeten met de gretigheid van 'jongen die hun snavels opensperren'.De ijsmakers is even over the top alsMama Tandoori, maar daar was het de humor die werd opgevoerd als een tweetaktmotor, hier de poëzie. Van der Kwast probeert onze wereld, onze vertrouwde en saaie werkelijkheid, weer nieuw te maken, en een ontsporinkje her en der niet te na gesproken, slaagt hij daar aardig in.
De ijsmakers zal vast geen grote literaire prijzen in de wacht slepen, ook al is het boek erg goed geschreven. Dit is echter wel het soort boek dat een boekhandelaar je zal aanbevelen als je op zoek bent naar een prettige leeservaring die bijblijft, of een verjaardagscadeau. En wie dat soort boeken op zijn tijd niet weet te appreciëren, zal ook niets hebben met de magie van ijs dat smelt op de tong.
ERNEST VAN DER KWAST
De ijsmakers.
De Bezige Bij, 301 blz., 18,90 ? (e-boek 14,99 ?).
De auteur: debuteerde in 2005 als romanschrijver, schreef ook onder de pseudoniemen Sieger Sloot en Yusef el Halal en brak in 2010 door metMama Tandoori.
Het boek: het verhaal van drie generaties Italiaanse ijsmakers.
ONS OORDEEL: één lange ode aan de rilling van genot die ons kan overvallen als we iets nieuws ervaren.
¨¨¨¨è
Mark Cloostermans ■
Jos Radstake
Een aloude ijssalon op de Oude Binnenweg in Rotterdam (en wat een goeie!): Venezia. Een Italiaanse familie – ijsmakers tot in het voorgeslacht – baat deze zaak uit. Het vak gaat over van vader op zoon. In de winter, wanneer de ijssalon gesloten is (‘Tot ziens in maart !’), verblijft de familie in de bergen van Noord-Italië. Over deze familie heeft Van der Kwast een mooie roman geschreven. Het is een familiegeschiedenis. De oudste zoon breekt met de ambachtelijke familietraditie, laat het ijs liggen en gaat in de poëzie. Als latere directeur van het World Poetry Festival reist hij over de wereld, terwijl de zomers aan de jongere broer voorbijgaan. Hij tobt zich af in de zaak. Familiale verhoudingen, ambachtelijkheid, het voortbrengen van nageslacht, het voorgeslacht (waar het boek mee eindigt) en liefde staan centraal, maar tegelijk is er veel anekdotiek over consumptie-ijs, een geschiedenis ervan, een glansrol voor sneeuw en een ode aan de poëzie. De smaak van ijs wordt wellustig, haast erotisch beschreven. Een heerlijk boek. Niet gedacht dat ijs op papier zo kon smaken. Wint de Dioraphte Literatour Prijs 2016. Vrij kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.