Blauwe ogen : de laatste overlevende van de nazi-experimenten getuigt
Rita Winterstein-Prigmore (Auteur), Koenraad De Wolf (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lannoo, 2014 |
VERDIEPING 2 : BATAVIA : WAARGEBEURD : WINT |
Besprekingen
15/10/2014
Op 3 maart 1943 brengt de zigeunervrouw Theresia Winterstein een tweeling ter wereld in het ziekenhuis van Würzburg. Haar dochtertjes krijgen de namen Rita en Rolanda en mogen in leven blijven omdat de nazidokters met hen wilden experimenteren. Rolanda sterft na een ingreep die haar blauwe ogen had moeten geven. Rita overleeft en op haar worden experimenten uitgevoerd die een zware stempel zullen drukken op haar verdere leven. Een jaar later wordt Theresia gedwongen gesteriliseerd, net zoals vele andere zigeuners in Duitsland; het is de enige manier om aan transport naar Auschwitz te ontkomen.
Dit is het begin van het harde verhaal van de zigeunerfamilie Winterstein onder en na het nazibewind in Duitsland. De Wintersteins, een familie van Sinti-zigeuners, verliezen dertien familieleden tijdens de oorlogsjaren, onder wie zeven kinderen. De jongste was Rolanda. Blauwe ogen is een historische roman die de veerkracht van deze familie eer aandoet, maar bovenal een getuigenis wil brengen opdat we ‘nooit vergeten’. De vervolging van de zigeuners, de registraties, sterilisaties en uiteindelijk de moord op grote schaal in de concentratiekampen mogen dan wel bekend zijn, het levensverhaal van Theresia, Rita en hun familieleden is schokkend.
Medeauteur en publicist Koenraad De Wolf richt zijn blik op de verschrikkingen die de zigeuners doormaakten de jaren voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Centraal staat Theresia, een jonge en ondernemende Sintezza die niet alleen haar familie doorde oorlogsjaren sleurt, maar die later ook opkomt voor de rechten van de zigeunerslachtoffers onder het naziregime. Was het lijden onder de nazi’s afschuwelijk, dan waren de jaren erna nog steeds mensonterend: verschillende medewerkers van de ‘zigeunercentrale’ bleven op post. Schadevergoedingen of verontschuldigingen tegenover de zigeunergemeenschap bleven jarenlang uit. Ook de geringe straffen voor misdadige artsen en officiers die 'enkel het bevel opvolgden' wekken weerzin op.
Theresia’s strijd, die later die van Rita werd, roept bewondering op. Het boek brengt in verschillende hoofdstukken de verhalen van de familieleden op een mooie manier samen en bevat passages die het leven van de Sinti treffend in beeld brengen. Soms wordt met een meer historische blik naar de afschuwelijke experimenten gekeken die op zigeuners werden uitgevoerd.
Van binnenuit laat De Wolf het verhaal van de familie Winterstein opnieuw leven. De blik die hij biedt op de zigeunergemeenschap is bijzonder. De stijl is dan weer niet altijd even geslaagd. Nogal vaak krijgen de personages uitleggerige dialogen in de mond gelegd. Laat dit echter geen struikelblok vormen om dit verhaal te blijven vertellen.
[Rasmus Van Heddeghem]
Drs. Madelon de Swart
Als Sintezza Theresia Winterstein in het Duitse Würzburg in 1942 gesteriliseerd moet worden, weigert ze. Op 3 maart 1943 krijgt ze een tweeling die alleen mag blijven leven als ze hen aan de nazi's afstaat voor medische experimenten. Omdat Sinti niet-Arisch zijn, worden ze net als joden voor experimenten gebruikt. Prof. Werner Heyde wil via experimenten op tweelingen kijken of hij de oogkleur kan veranderen. Daarbij overlijdt Rolanda in 1943, Rita overleeft met blijvende schade en wordt in 1944 herenigd met Theresia. Van de familie Winterstein komen veel leden om in concentratiekampen. De naar de Verenigde Staten geëmigreerde Rita krijgt pas in 1988 schadevergoeding. De Vlaamse historicus (1956) publiceert sinds 1980 boeken en artikelen, de laatste vaak in weekblad De Beiaard. Dit boek wordt zijn romandebuut genoemd, maar is non-fictie, deels in verhaalvorm. Het geeft veel indringende info over de zigeunervervolging van de nazi's en laat vooral via de dialogen uitstekend zien wat de gevolgen daarvan konden zijn voor een Sintifamilie. Zwart-witte omslagfoto van een arts met een instrument.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.