Baroque Christmas cantatas from central Germany
Matthias Jung
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Atlas Contact, 2014 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 11443 |
Filip Huysegems
il/pr/17 a
Lezer, vergeef me deze voor de hand liggende woordspeling, maar het boek Leven had net zo goed Lever kunnen heten. Het gaat over iemand die nog leeft - een lever, zeg maar - dankzij een levertransplantatie. De schrijver, de Duitser David Wagner, onderging enkele jaren geleden net dezelfde ingreep. We mogen dus aannemen dat hij er flink wat autobiografie doorheen roerde. Maar nog voor de bladzijdenummering begint, waarschuwt hij: 'Alles was precies zo en ook heel anders.'
Leven is geen roman. Het boek bestaat uit 277 miniaturen. Een man beschrijft alles wat door zijn hoofd tuimelt vanaf het moment dat hij thuis bloed braakt tot na zijn revalidatie in het ziekenhuis. Daartussenin liggen bespiegelingen, observaties en microverhaaltjes.
Relativerende pose
Waaraan denkt een mens zoal, als zijn leven in de waagschaal hangt? Aan alle overledenen die hij kent. Aan een verongelukte vriendin, aan zijn moeder die stierf op zijn dertiende, aan zijn opa. Ze komen spoken in zijn geest. Het is een wonder dat alle mensen om je heen er nog zijn, bedenkt hij, bijna waren ze allemaal gestorven. 'Eén keer oversteken zonder naar links en naar rechts te kijken, één keer bij het ramen lappen niet opgepast, één keer in de auto je ogen dichtgedaan, een paar seconden, en het is voorbij.'
Wat biedt nog stof tot nadenken? Hoe zijn kamergenoten omspringen met hun lot. Er is een kelner die zijn lever kapotgezopen heeft, een andere buur sluipt 's nachts weg; een ziekenhuisopname is het ideale alibi om zijn minnares te bezoeken. Gesprekken onder patiënten, merkt de verteller op, gaan steevast over ziektes, alsof ze elkaar willen overtroeven, en wie het zwaarste lot torst, wint. Hij wordt onderzocht en verzorgd, en we onthouden dat dat best leuk is, als de verpleegsters en dokteressen er aantrekkelijk uitzien. Voor de rest vult hij zijn tijd met verveling, hallucinaties en sombere momenten.
Toch is de toon van Leven laconieker dan je verwacht in zo'n omstandigheden. De ergste angsten van een transplantatiepatiënt krijgen we niet te proeven. Maar goed, van in het begin was duidelijk dat de realiteit 'heel anders' was. Door die relativerende pose schept Wagner ruimte om ons stilistisch te vermaken. Dat doet hij voortreffelijk. Want al is dit een uitgelezen onderwerp om je in een depressionistische bui te duwen, Wagner pakt het zo in dat je geamuseerd verder leest tot de laatste bladzijde, hoewel hij geen millimeter toegeeft op de ernst van de zaak.
Van de Vespa gevallen
Zo klinkt bijvoorbeeld de karakteristieke Wagner-sound: 'Een goede fee heeft opgebeld, en ze zei, je zou nu eigenlijk moeten sterven, maar wij feeën hebben besloten dat we het nog een keertje met je willen proberen, als je... de voorwaarde heb ik helaas niet verstaan, de verbinding was te slecht.'
De grondtoon van Leven is de verbijstering dat 'ik' mag doorleven dankzij een anonieme ander. Hij tracht zich in te beelden wie dat was. Een vrouw, liefst.
'De vrouw die ik bij elkaar fantaseer, de vrouw die een donorcodicil in haar portemonnee had, de achttienjarige die zonder helm van haar Vespa is gevallen, de jonge moeder die bij het zwemmen verdronken is, de oudere vrouw met een hersenbloeding, maar misschien was je wel een gefrustreerde oude man, televisieverslaafd, lelijk, veel te dik en boosaardig.'
Leven is geschreven uit oprechte erkentelijkheid jegens degene wiens lever nu in de verteller verder leeft. Of beter: jegens al degenen die een orgaan schonken. In die zin is het een politiek boek, want niet alle landen kennen het automatisch donorschap zoals in België.
Wie een geschenk geeft, verplicht de krijger impliciet tot een wederdienst. Zo zit ons sociaal verkeer in elkaar, merkt Wagner op. Alleen een gave zonder tegengave zou een echte gave zijn. 'Daarom is een orgaandonatie de perfecte gave. Want een tegengave is onmogelijk.' Tenzij dit boek dan.
DAVID WAGNER
Leven.
Vertaald door Godervien Hauth-Grubben, Atlas Contact, 271 blz., 21,99 euro (e-boek 14,99 euro). Oorspronkelijke titel: 'Leben'.
De auteur: Duitse auteur die in 2013 voor dit boek de Preis der Leipziger Buchmesse kreeg.
Het boek: korte beschouwingen over een man die leeft met de lever van een ander.
ONS OORDEEL: laconiek verteld, stilistisch vermakelijk.
Filip Huysegems ■
F. Hockx
In 277 korte fragmenten vertelt ik-figuur W. over zijn ziekte (auto-immuunhepatitis) die een levertransplantatie noodzakelijk maakt, de periode van onderzoek in het ziekenhuis, het afwachten tot zich een donor aandient en de tijd van revalidatie na de ingreep. Gedurende deze tijd, waarin hij tot wachten en nietsdoen is gedoemd, overziet hij zijn leven, reizen en relaties, denkt hij terug aan een overleden geliefde, toont hij zich een scherp waarnemer van de gang van zaken in een ziekenhuis en filosofeert hij over leven en dood en over de identiteit van zijn donor. Wagner (1971), die in 2000 debuteerde en geldt als een van de beste hedendaagse Duitse auteurs, maakte het hele medische proces zelf door, maar geeft al in het motto (‘Alles was precies zo en ook heel anders’) aan dat hij een roman schreef. Een bijzonder boek met scherpe observaties, soms weemoedig, soms cynisch en met opvallende vormelementen die delen van het verhaal ‘vertellen’. In Duitsland bekroond met de Preis der Leipziger Buchmesse, in China onlangs uitgeroepen tot beste buitenlandse boek van het jaar. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.