De actualiteit van het schone : kunst als spel, symbool en feest
Hans-Georg Gadamer
Hans-Georg Gadamer (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Vantilt, cop. 2014 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : FILOSOFIE : 157.2 GADA XXL |
30/06/2014
Met Waarheid en methode van Hans-Georg Gadamer, oorspronkelijk verschenen in 1960, vestigde de hermeneutiek zich definitief als wijsgerige stroming. In dat werk nam immers Gadamer afstand van de opvatting dat het hermeneutische interpreteren gemodelleerd zou zijn naar het onderzoeksmodel van de natuurwetenschappen. Hij trad daarmee in het spoor van zijn leermeester Martin Heidegger, die aan de hermeneutiek al een ontologische en existentiële wending had gegeven: de mens is een interpreterend wezen en verstehen (begrijpen) is een gesitueerde, praktische en dialogische activiteit, die eigen is aan het mens-zijn. ‘Verstaan’ is de typerende benaming voor de activiteit die ingebed is in het leven zelf, en voorafgaat aan het theoretische ‘begrijpen’.
Mede door Heidegger koesterde Gadamer belangstelling voor filosofische teksten uit de Oudheid. Vooral het dialogische en dialectische karakter van Plato’s werk en het concept van ‘praktische wijsheid’ uit Aristoteles’ ethiek boden inspiratie voor zijn filosofische hermeneutiek. Enigszins verrassend blijkt ook de grote systeembouwer Hegel een belangrijke gesprekspartner voor Gadamer te zijn. Diens filosofie van de geest is voor hem de grootste uitdaging voor de hermeneutiek. Hegel doordacht volgens Gadamer bijzonder overtuigend de historiciteit van de menselijke ervaring als een dialectisch proces waarbij het bewustzijn zichzelf ervaart in het andere. Hegels dialectiek eindigde echter in de opheffing van de ervaring in het absolute weten, waardoor zij volgens Gadamer uiteindelijk het hermeneutische bewustzijn van onze menselijke beperktheid tekortdoet.
Een belangrijk aspect van Gadamers studie is zijn analyse van de ervaring in de kunsten en van de historische overlevering, die bij hem model staat voor de algemene hermeneutische ervaring. Gadamer beschrijft de ontwikkeling van de esthetische ervaring, het smaakoordeel en de geniecultus, tot en voorbij Kant. Naast begripshistorische analyses over concepten als vorming, oordeelskracht, smaak, schoonheid, belevenis, allegorie en symbool, stelt hij in navolging van Heidegger de aloude waarheidsvraag, niet in kennistheoretische zin, maar wel als ‘onthulling’, of ‘gebeuren’. Waarheid betekent in de hermeneutische ervaring niet de toe-eigening van externe feiten, maar is een talig gebeuren dat zich afspeelt tegen de horizon van de historiciteit van elk menselijke bestaan, in een gesprek dat nooit definitief wordt stopgezet, en in zijn ideale momenten leidt tot ‘horizonversmelting’.
Waarheid en methode beïnvloedde de ontwikkelingen in de wetenschaps- en taalfilosofie, de esthetica, de ethiek en de sociale wetenschappen. Dankzij Marc Wildschut is dit sleutelwerk van de hermeneutische filosofie nu beschikbaar in een voortreffelijke Nederlandse vertaling. [Hedwig Billiet]
P. v. Gennip
Deze vertaling van een klassieke wijsgerige (hermeneutische) studie van de twintigste eeuw onderzoekt nader de wijze van begrijpen ('verstehen') die aan wijsgerige begrippelijkheid en methodische wetenschappelijkheid voorafgaat, en die deze zelfs op een bepaalde manier veronderstellen. De studie gaat daarbij gedetailleerd in op de esthetische ervaring en de wijze waarop in de kunst dit begrijpen wordt gethematiseerd. Dit wordt verwerkt in een beschouwing over de omgang met kennis en waarheid in de geesteswetenschappen om uit te monden in een rijke beschouwing over taal als milieu van hermeneutiek. Een even gedegen als grensverleggend werk dat voor allen die wijsgerig zijn geïnteresseerd onmisbaar is. Het eigen profiel van wijsgerige waarheid, vaak in concurrentie met harde wetenschappelijkheid, wordt hier doordacht en in een consistente hermeneutische methode uitgewerkt. Met eindnoten en een register op persoonsnamen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.