Kinderen bij de Romeinen : zes eeuwen dagelijks leven
Christian Laes
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Uitgeleend
|
Davidsfonds uitgeverij, 2014 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : 923.4 LAES |
31/07/2014
Christian Laes bestudeerde de gehandicapten in de Romeinse oudheid, van ca. 200 v.C. tot ca. 500 n.C., en publiceerde het eerste overzichtswerk over dat onderwerp. Na inleidende beschouwingen over enkele methodologische problemen, de medisch-materiële achtergrond van de antieke wereld en de gebruikte bronnen (met ook epigrafie, papyrologie en osteologie), belicht hij de levenskansen van de Romeinse kinderen tijdens de eerste cruciale dagen na de geboorte. Het grootste deel van het werk besteedt aandacht aan het onderzoek naar verschillende handicaps: mentale en geestelijke handicaps, blindheid, gehoorstoornissen, spraakproblemen en mobiliteitshandicaps. Elk van deze hoofdstukken begint met de levensbeschrijving van een persoon die als een 'historisch icoon' van de handicap geldt, zoals de gekke Caligula, de blinde Homerus en de stotterende Demosthenes. Dan volgen beeldvorming en theorieën (soorten en therapieën) bij de handicap, en de plaats van de gehandicapten in het dagelijkse leven. Telkens gaat er relatief veel aandacht naar juridische bronnen en naar de opvattingen van het christendom. Sommige besprekingen, zoals over de stotterende Claudius en Mozes, zijn tot volledige verhalen uitgewerkt.
Laes heeft deze studie bijzonder grondig en uitvoerig uitgewerkt. Zo bespreekt hij bij de mentale handicaps hoe ze historisch benaderd werden, hoe de Romeinse rechtspraak erover dacht, hoe de antieke geneeskunde ze classificeerde en behandelde, en hoe de christenen ze als (duivelse) bezetenheid beschouwden. Bij de gedetailleerde bespreking en interpretatie van de diverse bronnen neemt hij de lezer mee op zijn zoektocht en wijst hij terloops op amusante anekdotes, bijvoorbeeld over de man die bang werd van fluitspel omdat de fluitspeelsters op feesten ook hun seksuele diensten aanboden, of over de gekochte eunuch die terug naar de verkoper moest omdat dat ook bij een onvruchtbare zeug gebeurde. De auteur onderzoekt ook gegevens van de Wereldgezondheidsorganisatie en de Life Tables simulaties van de Verenigde Naties. In zijn besluit betrekt hij zelfs de tien 'capabilities' waarin volgens Martha Nussbaum elke staat zijn burgers zou moeten voorzien (2011), en het World Happiness Report (2012). Aansluitend bij deze twee criteria blijkt het alleszins positief voor Romeinse gehandicapten dat ze normaal in het arbeidsproces ingeschakeld werden.
De auteur heeft van zijn zoektocht een boeiend verhaal gemaakt, ook door af en toe de strikte grenzen van zijn onderwerp te overschrijden. Doordat hij de lezer deelgenoot van zijn onderzoek maakt, en hem zijn bevindingen en bezwaren in verband met de bronnen meedeelt, is hij ook geloofwaardig. Tegen de achtergrond van zijn grondige degelijkheid is het wel verwonderlijk dat hij niet dieper ingaat op Caligula’s kinder- en jeugdjaren, die een meer dan rijke voedingsbodem voor zijn psychische instabiliteit vormden, en dat hij een vrij recente biografie van A. Winterling (Caligula, 2003, vertaling 2005) zelfs niet vermeldt (in de noten) bij andere auteurs die de keizer wil rehabiliteren. Deze studie sluit af met een vijftigtal bladzijden bibliografie, indices van trefwoorden, personen en handicaps, en een lijst bronvermeldingen. [Jef Ector]
E.A. Hemelrijk
Dit boek van de Antwerpse oudhistoricus Christian Laes is het eerste Nederlandstalige boek over geestelijke en lichamelijke handicaps en de houding tegenover gehandicapten in de antieke wereld. Laes heeft het begrip opgesplitst in handicaps in mobiliteit (misvormingen, kreupelheid), spraak en zintuigen (blind, doof, doofstom, spraakgebreken), geestelijke stoornissen en meervoudige beperkingen, en wijdt aparte hoofdstukken aan de verschillende handicaps. Hierbij richt hij zich op het Romeinse rijk, maar maakt geregeld uitstapjes naar de klassiek Griekse en Hellenistische wereld en naar de vroege Romeinse geschiedenis. Elk hoofdstuk sluit af met een beschouwing over de reacties in het vroege christendom. Het boek is levendig en toegankelijk geschreven en bevat vele voorbeelden, anekdotes en vertaalde bronfragmenten (onder andere uit de antieke medische literatuur), die licht werpen op de antieke omgang met handicaps en gehandicapten. Met enkele afbeeldingen in zwart-wit, talrijke eindnoten, een literatuuroverzicht en registers. Aanbevolen!
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.