Elmer en de grote vogel
David McKee
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Athenaeum-Polak & Van Gennep, 2014 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 11479 |
15/08/2014
David Vogel (1891-1944) was een auteur van Joodse afkomst die geboren werd in wat nu Oekraïne is. In zijn korte leven woonde hij afwisselend in Vilnius, Wenen, Palestina en Parijs. Vanuit Frankrijk werd hij in 1944 naar Auschwitz gedeporteerd, waar hij uiteindelijk ook omkwam. Hij schreef vooral poëzie, maar ook een paar romans. Daarvan werd eerder Huwelijksleven in het Nederlands vertaald. Vogel werd in het Jiddisch opgevoed, maar schreef voornamelijk in het Hebreeuws. Dat een Europees auteur in het modern Hebreeuws publiceerde nog vóór de oprichting van de staat Israël is ongewoon, maar niet uitzonderlijk. Het Hebreeuws was in het begin van de twintigste eeuw, met de opkomst van het zionisme, aan een heropleving begonnen. Ook aan de vertaling van Een Weense romance is te merken dat het Hebreeuws zich in Vogels dagen nog maar net aan het transformeren was tot een seculiere, moderne variant. De stijl is gezwollen, het taalgebruik nogal archaïsch. Het verhaal is dat van een jongeman die zijn plattelandsdorp in een uithoek van het Oostenrijks-Hongaarse rijk heeft ingeruild voor Wenen. Michael Rost is amper achttien als hij in het gewoel van de schitterende keizerlijke hoofdstad terechtkomt om zich op te werken. Een zakenman ontfermt zich over hem zodat hij zich een nieuwe, moderne kamer kan veroorloven in een villawijk. Hij trekt in bij een jong gezin. Vader is voor lange tijd op reis en moeder voelt zich eenzaam en zoekt toenadering tot de jonge Michael. De twee beginnen een affaire, al is het snel duidelijk dat Michael zich veel meer aangetrokken voelt tot Erna, de zestienjarige dochter in hetzelfde gezin. In de loop van de roman wordt die verhaallijn schoorvoetend uitgewerkt, net zo aarzelend als de toenadering zelf verloopt tussen de twee jonge geliefden. Erna is een onzeker meisje, dat met de komst van Michael haar seksualiteit voelt ontluiken. Verweven met deze intrige worden Rosts talloze bezoeken aan café de Eenheid, waar hij banden heeft gesmeed met zowat de hele klandizie, een zootje anarchisten en would-be kunstenaars. Los van alle anekdotes en verwikkelingen heeft Vogel in de eerste plaats aandacht voor de stad Wenen zelf. Een terugkerend patroon in het verhaal vormt bijvoorbeeld de stroom rijkelijk uitgedoste voorbijgangers en rinkelende trams die zich een weg banen op de ring rond de binnenstad. Verder is er een doodeenzame, wanhopige jongeman met behoorlijk veel status die zijn heil zoekt bij een prostituee, een anarchist die in een ziekenhuis belandt na een mislukte aanslag, een man die een pogrom heeft overleefd en eigenlijk het liefste dood wil. Vogels roman is een verhaal uit een andere wereld, een kosmopolitisch Midden-Europa dat voorgoed verloren is gegaan. Het decor en bijbehorende bijna bombastische stijl gaan hier duidelijk boven alle spanningselementen, maar laat dat de nieuwsgierige lezer zeker niet tegenhouden. Met de Nederlandse vertaling van dit werk is nu ook ons een blik gegund in een onterecht vergeten hoekje van de Europese literatuur. [Freek Adriaens]
M.G. van Mourik
Vogel (1891-1944 Auschwitz), afkomstig uit een Russisch-joods, Jiddisch sprekend gezin, besloot rond 1920 in het Hebreeuws te gaan schrijven. Hij ging op de bonnefooi naar de grote stad, leidde een leven van de hand in de tand en had o.a. een driehoeksverhouding. In deze 'Weense romance' speelt min of meer hetzelfde: een dorpsjongen vertrekt naar de stad, ontmoet een rijk geworden man die hem een kapitaaltje verschaft. Hij woont op kamers bij een rijke familie en heeft daar zowel een relatie met de moeder als met de dochter: een driehoek die slecht afloopt. Hij vult zijn dagen zoals veel Weense jongemannen in het interbellum: wandelingetjes in het park, tochtjes met een rijtuig, veel in het café zitten met rijke nietsnutten en doodarme sloebers die nauwelijks te eten hebben. Vogel wordt bij de Hebreeuwse literatuur gerekend door de taal waarin hij schrijft, maar is daarin toch een vreemde eend in de bijt. Hij past qua onderwerp, woordkeuze, zinsbouw en zijn beschouwelijke waarnemingen in de Midden-Europese literatuur van het interbellum. Daarin is hij een topper en wordt vergeleken met Kafka, Schnitzler, Döblin. Een in 1980 bij toeval ontdekt manuscript. De schrijver werd hier postuum bekend door de roman 'Huwelijksleven', waar dit boek mee te vergelijken is. Vrij kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.