Extra levens : schrijvers over videogames
Arnoud van Adrichem
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Nieuw Amsterdam, cop. 2014 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 11253 |
Marnix Verplancke
rt/aa/12 m
LEEUWENSTRIJD ****
Thomas van Aalten , Nieuw Amsterdam, 384 blz., ?19,95.
Salvador, zoals die late puber heet, is de 'Wolf van de Wibautstraat', een Amsterdamse copywriter die het reclamebureau Lovecraft heeft grootgemaakt met slogans als 'Red Bull geeft je vleugels' en opeens tot inkeer komt. Hij verwaarloost zijn zoon Luca, beseft hij. Daarom verlaat hij spoorslags Berlijn, waar hij een grote opdracht moest binnenhalen, en vertrekt hij naar huis. Leeuwenstrijd gaat over vier generaties van de familie Dona, Italiaanse immigranten die aanvankelijk in de Limburgse mijnen gingen werken. Gino vluchtte voor de Duitsers naar Amerika. Zijn zoon Eduard liet zich meevoeren op de linkse stroming tijdens de jaren 1960, ging sociologie studeren en kwam in contact met een stel DDR-spionnen. Salvador zette zich op zijn beurt af tegen dat 'geitenwollensokkendenken' en koos voor het grote geld, terwijl Luca uiteindelijk bij Occupy Amsterdam terechtkomt. Wat hen bindt, is niet alleen het leeuwenpak waarin Gino ooit een circusact opvoerde en dat voor ieder van hen een cruciale rol zal spelen, maar ook de liefde voor hun zoon. Allemaal willen ze het beter doen dan hun vader, maar allemaal lopen ze ook in zeven sloten tegelijk. Van Aalten koppelt dit persoonlijke echec aan een maatschappelijk echec en toont daarbij veel kennis van de geschiedenis en vooral een bewonderenswaardig psychologisch inzicht in zijn personages.
MARNIX VERPLANCKE ■
15/09/2014
Een levensecht leeuwenpak, gevonden op de zolder van een voormalig jongensinternaat in Noord-Holland, is het vertrekpunt van een familiequeeste die ons van Zuid-Italië naar Nederlands-Limburg, Amsterdam, Pennsylvania én doorheen de geschiedenis van de twintigste eeuw leidt.
Vier generaties, voortspruitend uit een Italiaans mijnwerkersgezin, de familie Dona, komen beurtelings aan het woord. Vier keer vier perspectieven, die in elkaar haken als een puzzel, opgebouwd tegen de achtergrond van achtereenvolgens de crisis van de jaren dertig, de opkomst van de Camicie Nere onder Mussolini, het flirten met DDR-spionage, de protesten tegen de Vietnamoorlog en de provobeweging in het Amsterdam van de sixties, de grote anti-rakettenbetogingen in de jaren tachtig en het heden met Facebook, WhatsApp, de Euro-crisis en de Occupy-beweging.
‘De revolutie komt in golven’, is het mantra van één van de hoofdfiguren. Doorheen de vier generaties Dona, een staalarbeider-circusartiest, een socioloog, een copywriter en een scholier, slingeren de politieke overtuigingen – met daaraan niet zelden engagement gekoppeld – heen en weer tussen communisme en (rechts-)liberalisme. Onbegrip, afstand en zelfs spanningen tussen de generaties zijn dan ook onvermijdelijk, maar de familiale loyaliteit is groot. Daarnaast roept het verhaal vragen op over die loyaliteit. Waar gaan ‘opportunisme’ en ‘zelfbehoud’ over in ‘collaboratie’? Waar is vermomd meevluchten met een door een Joodse werkgever georganiseerd konvooi en door Gestapo geëscorteerd konvooi een kwestie van lef en waar is het lafheid? Kan het verraad van een familielid worden vergoelijkt als de vaderlandsliefde die aan de basis ervan ligt, ook de veiligheid van de geviseerde moet dienen? Is politiek engagement, in welke richting ook, steeds te verkiezen boven cynisme of apathie? Overstijgt vader-zoonliefde elke politiek meningsverschil? Thomas Van Aalten raakt met een knap geëlaboreerd verhaal over één familie een hele resem universele thema’s aan.
Doordat Van Aalten aanknoopt bij concrete gebeurtenissen, die al wie de veertig gepasseerd is zich moet herinneren, is de inbedding van het verhaal in de recente geschiedenis herkenbaar en geloofwaardig. Enige vertrouwdheid met de Nederlandse context is weliswaar meegenomen opdat ‘CPN’, ‘BVD’, ‘KNIL’, ‘Den Uyl’, ‘Bolkestein’, ‘Van Agten’, ‘Cees Boeke’, ‘Soekarno’ en ‘Batavia’ geen op te zoeken begrippen en namen zouden zijn. Van Aalten voorziet de hele geschiedenis bovendien van een passende soundtrack: van Nat King Cole en Cole Porter over Dylan en Velvet Underground via ABC en Depeche Mode tot Ben Howard en Black Flag, wat het de lezer alleen maar makkelijker maakt zich te verplaatsen naar de dagen en plaatsen waar het verhaal zich afspeelt.
Zo'n veelomvattende roman schrijven is ambitieus. Het risico dat de auteur zich daarbij verslikt in historische onnauwkeurigheden of clichébeelden is niet gering. Toegegeven, de mate waarin de Dona’s altijd weer in de buurt blijken te zijn wanneer een historische gebeurtenis plaatsvindt, is soms overdadig en tast de geloofwaardigheid van het verhaal enigszins aan. Maar de wijze waarop Van Aalten het verhaal opbouwt én de herkenbaarheid van het leven-zoals-het-was is superieur.
[Dirk Wille]
H.W.L. Keus-Asveld
De auteur beschrijft de Nederlandse geschiedenis van de afgelopen honderd jaar aan de hand van vier generaties (ik-figuren). Gino Dona (staalarbeider, vrijzinnig liberaal) is de vertegenwoordiger van de eerste generatie. Hij komt als Italiaanse immigrantenzoon/mijnwerker aan het begin van de 20e eeuw in Limburg wonen. Tweede generatie is Eduard (socialist en pacifist, leraar maatschappijleer). Zijn zoon Salvador, een reclameman, is liberaal (VVD). De vierde generatie is Luca, een punker en een Occupy-aanhanger. Om de tijdgeest goed te beschrijven vertelt de schrijver (1978) niet alleen over de oorsprong van de bewegingen maar vermeldt hij ook de muziek uit die tijd. Het leeuwenpak van overgrootvader Gino dat Luca vindt, is de rode draad door het verhaal. In dat pak durft men dingen die men anders nooit zou doen. Een boeiend en goed gedocumenteerd geschiedenisverhaal, als een familieroman geschreven, in een gedetailleerde stijl. Voorin is een stamboom opgenomen. Het boek is de zevende roman van de auteur. Zijn vorige (‘De schuldigen’*) stond op de longlist van de AKO literatuurprijs en de Libris literatuurprijs. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.