Mary : roman
Anne Eekhout
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Arbeiderspers, cop. 2014 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 12199 |
ru/eb/26 f
Vier jongeren, twee studenten film en twee sociologen in spe, komen regelmatig samen. Mia droomt ervan later romantische films te maken in de lijn van Casablanca en Gone with the Wind . Charlie is een onopvallender type, getekend door zijn vaderloze afkomst. Met Simon, een zelfverzekerde betweter met een radde tong, zou wellicht niemand het uithouden, behalve dan Marnix, een dromer van hogere afkomst, die met hem een flat deelt. Mia en Charlie zijn een koppel. Wanneer hij het idee krijgt een werkstuk te maken over zelfmoord en daarbij meer op het oog heeft dan een droge documentaire, steunt zij hem daarin. Zij willen een compromisloos, hartstochtelijk en wanhopig statement maken waarin Hidde, Charlies tweelingbroer, een dichter die een paar jaar in Spanje heeft gezeten, de hoofdrol krijgt. In navolging van Lars von Trier zullen ze zijn zelfmoord ongemanipuleerd op film vastleggen.
Ann Eekhout volgt van nabij hoe de relaties tussen haar vijf hoofdrolspelers onder invloed van de filmplannen stilaan beginnen te verschuiven. Jammer genoeg is ze geen Elvis Peeters of Jeroen van Rooij en mist haar roman de spanning en de maatschappelijke relevantie van Wij of Het licht , twee boeken waaraan Dogma vanwege zijn extreme thematiek verwant zou kunnen zijn. Nee, daarvoor is dit boek al te rationeel uitgedacht, gaat het veel te traag vooruit en is het in een te vlakke, inspiratieloze taal geschreven.
DOGMA *
Anne Eekhout , De Arbeiderspers, 367 blz., ?19,95.
31/05/2014
Dogma van Anne Eekhout gaat over vijf studenten en een project dat hen verbindt: een documentaire over de zelfmoord van een van hen. Op talig niveau is het een knappe roman, maar op inhoudelijk vlak laat Eekhout nog te veel kansen onbenut.
Eekhouts sterkte ligt in de manier waarop ze de karakters van de vijf personages schetst en hen elk een eigen stem geeft. Het is dan ook wat spijtig dat bij elke wissel van vertelinstantie wordt aangekondigd wie aan het woord komt. Ze had dit aspect best aan de verbeelding mogen overlaten, te veel duidelijkheid schaadt een tekst. De perspectiefwissels vormen ook niet altijd een meerwaarde. Het gebeurt vaak — met name in dialogen — dat een gebeurtenis door meerdere mensen gereconstrueerd wordt op een manier die weinig bijdraagt aan het geheel. Storend is ook de voorspelbaarheid. Van elke toekomstige plotwending wordt de kiem al expliciet gelegd in mijmeringen van de personages, zodat het effectieve voorkomen van de gebeurtenis waarop gealludeerd werd overbodig lijkt. Door een te veel aan inzicht verdwijnt de motivatie om verder te lezen.
Bijna alle personages — en daarnaast ook het project dat ze opzetten — worden gekenmerkt door een hemeltergende naïviteit. Er wordt in het boek zeer veel gedacht en gepraat over de dood, maar duidelijke argumentatie voor welke positie dan ook ten opzichte van het bio-ethische vraagstuk van vrijwillige levensbeëindiging ontbreekt. Het feit dat de personages in hun jeugdige onbezonnenheid oprecht geloven in eeuwige vriendschap en ultieme vrijheid, maar niet stilstaan bij de reële consequenties van hun geplande actie, maakt Dogma een typische adolescentenroman. Zo is er Hidde, die herinneringen oproept aan Goethes lijdende Werther: een door weltschmerz verteerde filosofiestudent die in een wildvreemd meisje dat hij slechts enkele minuten heeft gezien zijn muze meent te herkennen. Wanneer duidelijk wordt dat ze het liefje is van zijn zielsverwant en allerbeste vriend Charlie, wordt zijn bestaan volkomen ondraaglijk. Hidde ziet maar één uitweg: zichzelf van het leven beroven, en wel voor een cameralens en vier van zijn vrienden.
Het is Charlie, de eigenlijke filmmaker, die mijn frustratie tijdens het lezen zeer treffend verwoordt wanneer hij een groepje dansende jongeren observeert: ‘Jongens met hanenkammen en meisjes met zwarte ogen duwen elkaar en springen tegen elkaar op en er bekruipt mij een gevoel van medelijden. Al die kinderen die zo graag bijzonder willen zijn, en daarom doen wat de rest doet. Met een beetje verstand kijk je zo door ze heen. Wij vijven zijn hier niet mee te vergelijken. We zijn een hechte groep, echte vrienden, die willen sterven voor elkaar.’ De plaatsvervangende schaamte bemoeilijkt het lezen. Maar misschien gaat het juist daarover, een bepaalde fase in een mensenleven waarin je je dermate blindstaart op je eigen zogezegde authenticiteit dat je de voeling met de werkelijkheid verliest. Met hoeveel ironie schrijft Eekhout?
[Mara Matthyssens]
Mirjam Scholten
Vijf studenten - vrienden - willen een unieke filmdocumentaire maken: over de doodswens van een van hen en diens uiteindelijke zelfdoding. Ze worden gedreven door hun verlangen naar kunstenaarschap en zelfverwerkelijking. De weg vanaf het idee naar de geplande suïcide wordt in deze debuutroman beschreven vanuit de beleving van de vijf betrokkenen, aangevuld met betekenisvolle flashbacks. Gaandeweg leert de lezer de personages beter kennen: hun jeugd en achtergrond, hun karakter, hun inwendige roerselen. Intussen loopt de spanning op over de ijzingwekkende vraag of het voornemen zal worden uitgevoerd én of de vrienden dat toelaten. Een broeierige seksuele sfeer draagt bij aan de soms benauwende spanning. In haar debuutroman durft de Nederlandse juriste (1981) grote levensthema’s op te werpen: de onvoorwaardelijkheid van liefde; de ultieme loyaliteit die vriendschap kan eisen; zelfbeschikkingsrecht; de vraag of onze bestemming vastligt en in hoeverre we verantwoordelijk en schuldig kunnen zijn. Dat alles in een literaire stijl die pakt en niet loslaat. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.