Moord in de oase
Parker Bilal
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Geus, cop. 2014 |
VERDIEPING 2 : DUIVELSHOEK : SPANNEND : BILA |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Geus, cop. 2014 |
VOLWASSENEN : ROMANS : BILA |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Geus, cop. 2014 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 13284 |
John Vervoort
i /ul/04 j
John Vervoort
Parker Bilal (54) is de zoon van een Soedanese vader en een Engelse moeder. Onder zijn echte naam, Jamal Mahjoub, schreef hij zeven romans die goede recensies kregen maar geen groot publiek bereikten. Zijn grootmoeder, van wie hij de achternaam voor zijn pseudoniem leende, was een thrillerfanaat die hem de grootmeesters van het genre liet lezen. Hij wilde al langer thrillers schrijven, maar dat was moeilijker dan hij verwachtte. Hij schreef er drie die niet voldeden en daarom nooit verschenen. Tegelijk speelde hij met de gedachte om een groots opgezette epische roman te schrijven over Caïro, de stad die hij goed kende. Het zou een boek worden over een vluchteling uit Soedan, over het gevoel om een buitenstaander te zijn, over de turbulente geschiedenis van de beide landen, over de opkomst van de radicale islam en over de fascinerende smeltkroes die de Egyptische hoofdstad is. Dat werdDe donkere straten van Caïro, een thriller die zowel door de kritiek als door het publiek omarmd werd. De tweede thriller in de reeks,Engel van de stad, is zopas vertaald. Deel drie verscheen onlangs in het Engels.
De fascinerende hoofdfiguur in Bilals thrillers is Makana, een Soedanese politieman die zijn land moest ontvluchten en nu op een boot aan de Nijl woont en zijn kostje bij elkaar schraapt als privédetective. Ook Bilals vader, de hoofdredacteur van een Engelstalige krant in Khartoem, moest ooit vertrekken nadat hem was verteld dat zijn leven niet meer veilig was.
'Ik ken het gevoel om een vluchteling te zijn. Ik heb op vele plaatsen geleefd: in Engeland, Soedan, Egypte, Denemarken en nu in Spanje. Ik heb het geluk gehad dat ik kon studeren en een carrière kon uitbouwen. Echt op mijn gemak ben ik nergens. Ik heb een onrust in mij die mij regelmatig doet verhuizen. Voor vele vluchtelingen ziet de toekomst er minder rooskleurig uit. Wat doe je met je leven als je amper weet hoe je moet overleven, in een land verblijft waar je je niet welkom voelt en niet weet wanneer je kan terugkeren? Het is zoals met vele Soedanezen in Egypte: ze spreken dezelfde taal, ze hebben dezelfde godsdienst en voor hun land is de Nijl van even groot belang als voor Egypte. Maar juist omdat ze vluchtelingen zijn, worden Soedanezen vaak vijandig bekeken. Dat vond ik een fascinerende achtergrond voor mijn hoofdpersonage.'
Het eerste boek uit de reeks, 'De donkere straten van Caïro', speelt zich af in 1998, het tweede, 'Engel van de stad', in 2001. Plant u om de hele recente Egyptische geschiedenis, en ook de Arabische lente, te behandelen?
'Ik verbleef in de jaren 90 voor de eerste keer voor een lange tijd in Caïro. Natuurlijk was er toen nog geen sprake van een revolutie en niemand verwachtte die ook, maar achteraf gezien verbaast het mij dat het nog zo lang heeft geduurd.'
'Egypte is een land van extremen. In dezelfde straat zie je dure westerse auto's met chauffeur rondrijden naast karren die door ezels worden getrokken en waarop een kind van zeven in een berg groenten slaapt. In diezelfde straat rijden twee jongemannen in een auto; ze zien aan de ene kant meisjes lopen met traditionele klederdracht en aan de andere kant meisjes in jeans en uitdagende topjes. De traditioneel geklede meisjes negeren ze, ze fluiten naar de westers geklede meisjes. En tegenwoordig roepen ze hen vaak allerlei scheldwoorden na. Het vertelt iets over de hypocrisie in die maatschappij, over hoe mannen naar vrouwen kijken. Het voorbije decennium, dat startte met 9/11 en uitmondde in de Arabische lente, is een fascinerende achtergrond om te verwerken in een reeks boeken. Wat er op dit moment in Egypte gebeurt is zo boeiend dat ik het niet kan laten liggen. Ik wil, letterlijk, geschiedenis schrijven.'
Als u terugkijkt op het voorbije decennium, kunt u dan al die punten al verbinden?
'Het is allemaal heel onvoorspelbaar. Drie maanden voor de revolutie begon, was ik nog in Caïro. Niks verraadde dat de stad en het land binnenkort voorgoed zouden veranderen. Dat had vooral te maken met een genadeloze repressie.'
'Ik kan het beslissende moment dat het allemaal veranderde niet benoemen. Het was een opbouw naar het punt waarop vooral de jongeren zegden: we hebben er genoeg van, we willen verandering. Het had zeker te maken met de opkomst van de nieuwe sociale media en met wat er in andere landen gebeurde. De jongeren kregen vooral door dat als ze niet zouden reageren hun leven zou verlopen zoals dat van hun ouders en de generaties voordien: in grote armoede en met geen mogelijkheid om aan de uitzichtloze situatie iets te veranderen. De grondidee was echt: als wij het nu niet doen, dan zal het nooit gebeuren.'
Ik heb altijd naar Egypte gekeken als een erg gematigd islamitisch land.
'Dat is het in essentie ook. De Egyptische cultuur is een prachtige smeltkroes van oosterse en westerse elementen. Een voorbeeld: voor moslims mogen westerse graven niet. Je pronkt niet met de dood. Maar je moet eens op een paar begraafplaatsen in Caïro komen. Je zal er de meest protserige grafkelders zien.'
'Meer fundamenteel, en dit lijkt op een contradictie: het is net omdat de regering politieke partijen bande en elke oppositie de mond snoerde dat het religieuze fundamentalisme kon groeien. Zo werd de kritiek op het regime gekanaliseerd. Wat deed Moebarak? Onder druk werd hij meer islamitisch, net om de kritiek te stillen. Daardoor schoof de oppositie nog meer op naar het fundamentalisme. En moest Moebarak op zijn beurt weer opschuiven. Zie je het patroon? Tegelijk werd de kliek rond Moebarak, waar het grote geld zit, geassocieerd met hoe het westerse kapitalisme in zijn meest pure, en dus corrupte vorm werkt. De haat tegen Moebarak werd de haat tegen alles wat westers is. Wat is het alternatief volgens velen? De terugkeer naar de echte islam. Dan is de volgende vraag: wat is de echte islam?'
Een van de personages in het boek zegt: 'We moeten de religie beschermen van degenen die het corrumperen voor hun eigen ideologie'. Dat is een boude uitspraak.
'Het is allemaal zo ingewikkeld. De islam zegt: je mag niet oordelen of iemand een goed moslim is of niet. Dat doet alleen Allah, en jij bent Allah niet. Toch doen de fundamentalisten dat constant en creëren ze ongelijkheid. Dat is uiteindelijk de kern van de angst en de terreur die nu regeert, want zij die in hun ogen niet tot de "echte" islam behoren, mogen vervolgd en gedood worden.'
'Weet u wat het echte probleem is in de hele regio? Dat de landen die wij nu kennen artificiële creaties zijn met toevallige landsgrenzen die niks te maken hebben met hoe de diverse bevolkingsgroepen zich tot elkaar verhouden. Dat is ook het succes van Isis op dit moment. Het zijn fanatici, laat daar geen twijfel over bestaan. Zij willen niks minder dan de creatie van één grote islamitische staat in het Midden-Oosten, de terugkeer van het Gouden Kalifaat, toen de islam regeerde van Spanje tot Indonesië.'
Welke richting ziet u de Arabische lente uitgaan?
'Moeilijk te zeggen. Een lente is het in ieder geval niet meer. Ik zie vooral veel chaos, onzekerheid en angst. Dat is net de bodem waarop fundamentalisme groeit. Het zal een lang en moeizaam proces worden. Uiteindelijk draait het om echte democratie, waar alle mensen van kunnen profiteren en niet een kleine elite, zoals nu. Dat moet veranderen. Maar dat geldt ook voor westerse democratieën. Ga eens kijken in de achterstandswijken in de Europese steden, of op het verarmde platteland in sommige landen. Ook daar tikt een tijdbom. Wacht tot er een nieuwe economische crisis aanbreekt. Ik hou mijn hart vast.'
U bent in uw boeken erg kritisch voor de islam. Moet u bang zijn?
'U vraagt of ik de nieuwe Salman Rushdie zal worden? Ik betwijfel het. Ik ben maar een kleine vis. En ik schrijf thrillers. Ik kijk niet neer op het genre, zoals sommige van mijn collega's. Voor hen ben ik zelfs een overloper. Voor de echte thrillerauteurs ben ik dan weer een indringer. Zelfs als schrijver blijf ik een buitenstaander.
'Toch is het geweldig om een spannend verhaal te bedenken met enige maatschappelijke relevantie. En ik hou van Makana. En van Caïro. Zij zijn de drijvende krachten van deze boeken. Ik ben nog lang niet klaar met de stad en de man.'
John Vervoort ■
A.M. Keyser de Klerk
Deel 2 in de Makana-reeks speelt zich wederom af in Caïro, waar de gewezen politie-inspecteur Makana naar uitgeweken is na zijn vlucht uit Soedan. Ook nu weer diverse verhaallijnen die op de een of andere manier met elkaar te maken hebben; dit bemoeilijkt wel het lezen, mede door het grote aantal personen. De eigenaar van een reisbureau vraagt zijn hulp na het ontvangen van religieuze waarschuwingen: in de achterbuurten van Caïro worden regelmatig jonge dakloze jongens vermoord, waardoor de strijd tussen de christenen en de islamieten verhevigd wordt. Dan is er nog een louche wapenhandelaar, die Makana bij zijn handel wil betrekken, en de chef van de geheime politie, die hem als informant wil. Dit boek is niet alleen een thriller, maar geeft een uitstekende impressie van Egypte, met de godsdienstconflicten, de corruptie, de armoedige sloppenbuurten en het verlangen naar een ander bestaan onder een ander regime dan dat van Mubarak. Er komen wel veel toevalligheden voor in het goed geschreven en vertaalde verhaal, maar zonder geluk vaart niemand wel. Deel 1 was 'De donkere straten van Caïro'*. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.