Twintig over twaalf : roman
Daniel Galera
Daniel Galera (Auteur), Harrie Lemmens (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Atlas Contact, 2014 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 12537 |
Annelies Beck
2/ei/02 m
Een jongeman probeert na de zelfmoord van zijn vader te achterhalen wat er is gebeurd met zijn grootvader, die hij nooit heeft gekend. Die opa zou zijn vermoord in onduidelijke omstandigheden in Garopaba, een vissersdorp in het zuiden van Brazilië. De jongeman heeft geen naam - hooguit wordt hij 'zwemmer' genoemd, omdat hij, net als zijn grootvader, houdt van ver zwemmen in zee. Samen met zijn hond Beta vestigt hij zich in het dorp waar zijn grootvader woonde. Hij maakt er een paar vrienden, maar het overgrote deel van de bewoners bekijkt hem argwanend tot ronduit vijandig. Op de achtergrond speelt de getroebleerde relatie van het hoofdpersonage met zijn broer.
De zoektocht van de jongen is de motor van het boek, maar toch isMet bloed doordrenkte baardvooral een actuele ideeënroman. Een roman over de onontkoombaarheid van familiepatronen, over het web dat mensen weven met hun verhalen over geesten, goden en geschiedenis, en over het netwerk dat ze vormen met andere mensen, hier en nu, om zichzelf in de wereld te ankeren.
Winterse verveling
Daniel Galera beschrijft de sfeer en het leven in het kleine Braziliaanse vissersdorp met een scherp oog voor detail: de wind 'strekt het woelige oppervlak van de zee ver uit, alsof hij een gekreukt beddenlaken uitspreidt'. Na de manie van het toeristische seizoen dient zich winterse neerslachtigheid aan. 'De zomer is euforie, geld. De mensen hebben het veel te druk om te lijden. De winter is verveling, gebrek aan vooruitzichten. Kou. En dan is het raak. Die cyclus maakt het erg, maar afgezien daarvan verschilt Garopaba niet van de rest van de wereld.' Jonge mensen maken er even pas op de plaats of projecteren hun theorie over het leven op het dorp, om die dan wat later weer te moeten bijstellen. De taal is hedendaags, met veel verwijzingen naar muziek (Jack Johnson en Kaiser Chiefs), literatuur, film ( The Godfather) en het uitgaansleven.
Dit is het eerste boek van Daniel Galera dat in het Nederlands verschijnt, in een uitstekende vertaling door Harrie Lemmens. Galera, een literaire duizendpoot, heeft nochtans al wat kilometers op de teller staan. Hij schrijft een wekelijkse column voor de krantO Globo en vertaalde onder anderen David Foster Wallace en Irvine Welsh - van wie Galera de invloed op zijn eigen schrijven ruiterlijk erkent. Hij gaf zijn eerste boeken zelf uit via internet voor hij werd opgepikt door een van de meest prestigieuze uitgeverijen in Brazilië. Het tijdschriftGranta nam hem in 2012 op in zijn editie met 'de beste jonge Braziliaanse schrijvers'. Zelf zegt Galera daarover dat de selectie doorGranta representatief is voor de Braziliaanse literaire markt: blanke auteurs uit de middenklasse die meestal actief zijn in communicatie, de letteren of sociale wetenschappen. Hij wijst erop dat de Braziliaanse literaire productie groter en diverser is dan de selectie dieGranta in de kijker zet en die vooral is ingegeven door wat commercieel aanslaat.
Niet exotisch
Maar Galera is een auteur die op zijn autonomie staat. Hij wil niet worden ondergebracht in de categorie 'exotische' auteurs (al dan niet geassocieerd met magisch-realistische elementen) omdat hij nu eenmaal een Zuid-Amerikaan is. Hij wordt gedreven door universeel filosofische vragen en zoekt daarvoor de juiste literaire vorm. Zo geeft hij zijn naamloze hoofdpersoon inMet bloed doordrenkte baard een afwijking mee: gezichtsblindheid of prosopagnosie. Dat wil zeggen dat hij geen gezichten kan onthouden en op details als kleding, haar en stem moet letten om iemand de volgende dag nog te kunnen herkennen. Zonder dat het gezocht of zwaar symbolisch aandoet, richt Galera de blik van de lezer daarmee op details die vaak buiten beeld blijven en biedt zo een aparte kijk op de werkelijkheid. Die keuze is heel bepalend voor de toon en de sfeer in de roman. Het verhaal vordert traag en hoewel het zich onmiskenbaar nu afspeelt, krijgt het door de alomtegenwoordigheid van de natuur en het stugge zwijgen van de dorpsgenoten ook iets tijdloos, bijna mythisch.
Hoe verhoudt het individu zich tegenover het cyclische van het leven, tegenover weerkerende patronen die zich in families voordoen - het is een centraal thema in dit boek.
Hoewel de gedachtewisselingen tussen de personages soms uitgesponnen zijn, slaagt Galera er met zijn krachtige beschrijvingen van de natuur en het dorpsleven in de gemeenschap van Garopaba tot leven te wekken en een zekere spanning op te bouwen. Nergens neemt Galera je bij de hand - de lezer moet zelf oordelen. Het is een roman die je langzaam verovert, maar die na de laatste bladzijden nog een hele poos blijft nazinderen.
DANIEL GALERA
Met bloed doordrenkte baard.
Vertaald door Harrie Lemmens, Atlas Contact, 442 blz., 24,99 ? (e-boek 14,99 ?).
De auteur: een van de opmerkelijkste jonge Braziliaanse schrijvers.
Het boek: een jongeman wil achter- halen wat er met zijn verdwenen opa is gebeurd.
ONS OORDEEL: een roman die je langzaam verovert.
¨¨¨¨è
Annelies Beck ■
Roderik Six
rt/aa/26 m
Zijn we genetisch verdoemd? Zitten de zonden van onze voorouders in ons lijf gebakken en zullen we die tot in den treure herhalen? Of bestaat er iets als vrije wil, een ontsnappingsluik in de geschiedenis? Het is de centrale vraag in de roman Met bloed doordrenkte baard - de titel moet u erbij nemen, ondanks de geur van muffe historische krimi's - van de Braziliaanse schrijver Daniel Galera, die zijn naamloze hoofdpersonage op een haast oudtestamentische wijze geselt.
Hij blijft van geen jobstijding gespaard. Dat hij aan een uitzonderlijke hersenstoornis lijdt waardoor hij geen gezichten kan vasthouden en iedereen dus telkens opnieuw moet leren (her)kennen, is nog een van zijn minste zorgen. De opdringerige telefoontjes van zijn moeder en het nijpende geldgebrek ondergaat hij stoïcijns. Dat zijn vriendin er net vandoor is met zijn bloedeigen broer lijkt hem ook niet te deren. Evenmin als de kersverse zelfmoord van zijn vader, die zijn zelfgekozen euthanasie vooraf aankondigde aan zijn zoon, zij het niet zonder eerst een verhaal over zíjn vader te vertellen - een mythe die zich in het hoofd van het hoofdpersonage zal nestelen en daar als een virus zijn brein zal vertroebelen. Aan de laatste wens van zijn vader - spuit ook mijn hond dood zodat we in het hiernamaals tenminste nog elkaar hebben - weigert hij te voldoen. Hij ontfermt zich over het oude mormel, pakt zijn boeltje en trekt naar het kustdorpje Garopaba waar zijn grootvader voor het laatst gesignaleerd werd. Waar zijn driftige grootvader als een caesar door zijn mededorpsbewoners werd neergestoken. Waar een omerta geldt - 'Als niemand het zich herinnert, is het niet gebeurd', zo debiteert een lokale agent wanneer hij, dwars tegen de wijze raadgevingen van zijn boeddhistische vriend Bonobo in, navraag doet. En dus leert hij zwijgen. Met zijn verleden als triatleet kan hij aan de slag als zwemleraar, hij huurt een huis aan het strand en spendeert zijn dagen met zwemmen en hardlopen. Vrouwen dienen zich aan: de jonge vrijbuitster Dália die in een pizzazaak werkt, en de psychologiestudente Jasmim, maar in zijn hoofd is enkel plaats voor zijn doodgezwegen grootvader. Wat een familieanekdote leek, woekert uit tot een obsessie en hij hervat verbeten zijn onderzoek.
Galera neemt zijn tijd. Lang lijkt de roman nergens naartoe te gaan - het zoveelste verhaal over een eenzaat die troost zoekt aan de kust, denk je terloops - maar in het derde deel slaat Galera keihard toe. Hij stuurt zijn tegen dan afgetrainde held op een huiveringwekkende odyssee met in zijn kielzog de hond en daarachter de verblufte lezer die wordt vergast op een sterke apotheose. In één klap vergeef je Galera de voetnotenspielerei waarmee hij andere stemmen aan bod wil laten komen en de lange opbouw die te vaak leunt op de gimmick van de blanco gezichten. Blijft over: een indrukwekkende roman met een helaas knullige titel. Maar eenmaal voorbij de kaft, hebt u goud in handen.
MET BLOED DOORDRENKTE BAARD ****
Daniel Galera , Atlas Contact (originele titel: Barba ensopada de sangue), 442 blz., ? 24,99.
RODERIK SIX ■
15/09/2014
In een kort voorafje somt Daniel Galera een pak spectaculaire anekdotes op die in zijn familie circuleren omtrent een overleden oom, rond wie een soort mythische cultus is ontstaan. De oom was een begenadigd zwemmer die niemand inkijk gaf in zijn leven, verder mensen uit het water redde en misschien zelfs iemand vermoord had. Alle ingrediënten uit dit allegaartje van geruchten en legendes hebben de verhaalstof geleverd voor deze roman, zij het zonder de oom zelf ten tonele te voeren. Zijn profiel van zelfgenoegzame eenzaat en de fysieke krachttoeren die hem werden toegedicht worden nu door de auteur literair gestald bij de opa en de vader van de spilfiguur, de 'hij' in het verhaal, zelf een zwemkampioen maar een die, net zoals zijn stamouders, relationeel niet boven water komt.
De 'hij' wordt door zijn geïsoleerd levende vader bij zich geroepen om aan te horen dat de bejaarde kluizenaar ’s anderendaags zelfmoord zal plegen – wat de vader nadien ook effectief doet. In het laatste gesprek met zijn zoon vertelt de man voor het eerst wat voor figuren zijn vader en grootvader geweest zijn en hoe ze aan hun eind zouden zijn gekomen – wellicht vermoord, maar daar is altijd een mysterie rond blijven hangen. Genoeg uitdaging voor de zoon om een grote zoektocht op te zetten die zou moeten leiden naar de ontrafeling van het mysterie. Wat daarop volgt, kan omschreven worden als een moderne queeste, een tocht vol hindernissen, waarbij de opvallende tegenkanting die de jongeman op zijn zoekterrein ondervindt, alleen maar de obsessie in hem aanwakkert, totdat de finale doorbraak een antwoord geeft op de meeste vragen.
Net zoals in het eerste hoofdstuk de confrontatie met de vader een sleutel verschafte voor wat nadien volgt, geeft het laatste hoofdstuk andermaal een sleutel prijs, ditmaal inzake de psychische lading van het verhaal dat bolstaat van de relaties die stuklopen. De eenzelvigheid van de opa en de gewilde eenzaamheid van de vader hebben een verlengstuk gekregen in het leven van de zoon, die weigert zich een ander leven voor te stellen dan wat hem tot dat van vandaag heeft gevoerd. Daar wordt hij pijnlijk mee geconfronteerd, wat het verhaal nog een extra dimensie geeft.
Stukje bij beetje de relevante gegevens prijsgevend, trekt de auteur in staccato-stijl zijn literair bouwwerk op. Zijn proza is to the point, met gedetailleerde actiebeschrijvingen en blitse dialogen, ter zake doend en kortaf zoals in het normale leven. Weliswaar helpen bepaalde passages op het eerste gezicht het verhaal niet echt vooruit, maar dat wordt verklaard door de manifeste bekommernis van de auteur om alles uit de geruchtentrommel waar hij het in zijn inleiding over had, een plaats te geven in het verhaal. Soms vermindert dat wel enigszins de spankracht, maar dodelijk is dat niet, want de plot blijft aanspreken en de queeste blijft onverminderd op de achtergrond aanwezig. Tot de ongewone ontknoping eraan komt — zij het in twee trappen. Dat aan deze roman veel genoegen te beleven valt, staat als een paal boven water.
[Hugo Van Hoecke]
B. van Laerhoven
Een Braziliaans zwemleraar gaat na de zelfmoord van zijn vader op zoek naar de achtergronden van de mysterieuze dood van zijn grootvader die vermoord zou zijn in een Braziliaans kustdorpje. Zijn zoektocht roert troebele wateren op en de zwemleraar moet steeds meer op zijn tellen passen of hij ondergaat hetzelfde lot. De Braziliaanse schrijver (1979) heeft met deze derde roman de Prêmio São Paulo de Literatura gewonnen en wordt tot de beste jonge schrijvers van het land gerekend. Deze roman richt zich door zijn ingehouden, broeierige stijl tot literatuurliefhebbers. De dialogen zonder aanhalingstekens en de 'split-tekst'-techniek werken redelijk vermoeiend. Veel dialogen, veel drugs, veel nihilisme. De eigenaardige, beklemmende atmosfeer doet echter verder lezen. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.