De eeuwige kop van Jood : een geschiedenis van het antisemitisme
Ludo Abicht
Ludo Abicht (Auteur), Marc Van den Bossche (Auteur), Alicja Gescinska (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Pelckmans, 2013 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 209 HOOF |
15/02/2014
Hoeveel religie verdraagt de samenleving? En specifieker: Hoeveel religie verdraagt de moderne (westerse) samenleving? Enkele decennia geleden zou deze vraag absurd hebben geklonken, nu staat ze in het centrum van het politieke debat.
Het zogenaamde hoofddoekdebat dat de voorbije jaren in Vlaanderen is gevoerd, is slechts het topje van een discussie waarvan de inzet niet minder is dan de vraag hoe we willen samenleven in de toekomst. De islamitische hoofddoek en de vraag waar en wanneer hij wel of niet gedragen mag worden, is het meest zichtbare teken geworden van een diepe bevraging waaraan onze westerse liberale samenleving zich gedwongen onderworpen ziet. De migratie, het globaliseringsproces en een affirmatieve (bij momenten agressieve) islam hebben de moderne samenleving in een ‘identiteitscrisis’ gestort. De discussies over het rituele slachten, het homohuwelijk, de boerka, de besnijdenis, het creationisme, de euthanasie, etcetera lopen hoog op. De partijen staan vaak diametraal tegenover elkaar. Dat is vaak even schrikken voor een samenleving die haar fundamenten heeft in de mensenrechten, de individuele vrijheid en de rationaliteit.
Nadenken over de plek van de religie in de seculiere samenleving is voor vele westerlingen intellectueel een moeilijke opgave geworden. Hoofddoek, hoofdzonde? kan worden gezien als een bijdrage tot dat postseculiere denken. Het boek is een expliciete reactie op de oproep die in april 2013 in De Standaard verscheen om het dragen van de hoofddoek voor ambtenaren in functie te verbieden. De vijf auteurs zijn tegenstanders van dat verbod en leggen uit waarom. Het expliciete opzet van het boek is een poging om een politiek kader te beschrijven waarin een dialoog met de religie mogelijk is. De auteurs weigeren de seculiere samenleving gelijk te stellen met een antireligieuze samenleving. Religie moet voor hen niet verdwijnen, maar moet zich wel aanpassen aan het liberale politieke kader.
De heldere formulering is een kwaliteit. Dat zijn ook de verwijzingen naar de grote filosofische tradities. Dit debat kan niet gevoerd worden zonder klare argumentatie en aandacht voor de geschiedenis van bepaalde concepten. In het beste geval stimuleert deze werkwijze ook andere geloofsovertuigingen om hetzelfde te doen. Zo heeft ook de islamitische filosofie/theologie zijn momenten van rationaliteit en verlichting gekend, die nu nog doorwerken in het werk van hedendaagse denkers. Alleen worden deze denkers gemarginaliseerd door de fundamentalistische islam. Een cruciale partner bij het tot stand komen van een postseculiere samenleving in hoger geschetste betekenis is het onderwijs. Maar Ludo Abicht wijst in zijn slotcommentaar nog op een andere cruciale factor: ‘het blijft een feit dat alle filosofische en ethische debatten over diversiteit versus universaliteit, integratie versus assimilatie en tolerantie versus waakzaamheid, in het niet verzinken tegenover een groei of afname van de sociaaleconomische en educatieve kansen van medeburgers uit de minderheidsgroepen.’
'Dit is een abstract van een artikel van Erwin Jans. Het is verschenen in De Leeswolf 9, 2013)
[Erwin Jans]
Drs. Marianne van den Heuvel
Vier vooraanstaande wetenschapsbeoefenaars, waaronder twee filosofen, buigen zich over de vraag wat het betekent om het dragen van een hoofddoek te verbieden en waarvoor het eigenlijk symbool staat. Het boek is een kapstok voor de discussie over een seculier verlichtingsideaal versus verstikkende levensbeschouwelijke tradities. Het is gemakkelijk om intolerante tradities te verbieden, maar hoe tolerant en neutraal ben je dan zelf? Vrijheid van godsdienst wordt genoemd als mensenrecht. Kun je zeggen dat een mens meer identiteiten heeft, waarin hij zich vrijelijk moeten kunnen bewegen? De auteur van de vierde bijdrage geeft als voorbeeld dat zij moeder en filosofe is en dat dat laatste geen rol speelt bij het verschonen van de baby. Publicist Mark van den Voorde concludeert in zijn nawoord dat een verbod een zwaktebod is dat de dialoog bemoeilijkt. Interessant, omdat de ons omringende landen hier heel verschillend mee omgaan (denk aan twee uitersten als Frankrijk en Engeland). Wel een erg academische bundel, waarin vaak wordt verwezen naar de situatie in België.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.