De wanhoopsdaad : hoe een zeventienjarige jongen de Kristallnacht ontketende
Sidney Smeets (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Balans, cop. 2013 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : 928.1 SMEE |
Besprekingen
15/06/2014
Op 7 november 1938 vernam de zeventienjarige Herschel Grynszpan, een Pools-Duitse jood die op dat ogenblik illegaal in Parijs verbleef, dat zijn ouders en zus, die reeds geruime tijd in een erbarmelijke situatie nabij de Poolse grens waren ondergebracht, samen met duizenden andere Pools-Duitse joden door de nazi’s waren gedeporteerd. Voor de sterk emotionele Grynszpan is dit de druppel die de emmer doet overlopen. Hij schafte zich een pistool aan en de volgende ochtend stapte hij de Duitse ambassade binnen en doodde de jonge Duitse diplomaat Ernst vom Rath. Deze wanhoopsdaad werd in nazi-Duitsland door anti-joodse propaganda van Joseph Goebbels opgevat als een internationaal joods complot, wat nauwelijks twee dagen later aanleiding gaf tot anti-joodse rellen. Tijdens de zogenaamde Kristallnacht werden in Duitsland tientallen joden vermoord, honderden synagogen in brand gestoken en van duizenden joodse winkels de ruiten ingegooid.
Advocaat en historicus Sidney Smeets verrichtte jarenlang archiefonderzoek naar het leven van Herschel Grynszpan en de omstandigheden voor en na zijn moordaanslag. Hiervoor kon hij putten uit Franse en Duitse rechtbankverslagen en uit dagboeknotities van Joseph Goebbels waarin verwijzingen naar de wijze waarop deze moord zou worden aangegrepen als een groots opgezette haatcampagne tegen het vermeende ‘wereldjodendom’. Na de oorlog raakte Herschel Grynszpan in de vergetelheid. Na de Duitse invasie in Frankrijk werd Grynszpan uitgeleverd aan de bezetter en werden vergaande voorbereidingen getroffen om hem terecht te laten staan in een showproces waarin diende aangetoond dat de joden de ware schuldigen waren aan de ontstane nieuwe oorlog. Het pakte evenwel anders uit… De auteur besteedt ook veel aandacht aan de voorgeschiedenis van de familie Grynszpan in Hannover, de minder gekende levensomstandigheden van het slachtoffer, de Duitse diplomaat Ernst vom Rath, wiens levenswandel naar nazimaatstaven niet bepaald smetteloos was. De wanhoopsdaad is geschreven vanuit een grondige kennis van zaken en laat een historisch objectief licht schijnen op een tragische persoonlijke gebeurtenis met wereldwijde gevolgen. [Staf Schoeters]
Elias van der Plicht
De joodse jongen Herschel Grynszpan met Duits-Poolse wortels verbleef illegaal in Parijs toen hij hoorde dat zijn familie Duitsland was uitgezet en in niemandsland leefde op de Duits-Poolse grens. Deze zoveelste vernedering brak iets in hem. Op 7 november 1938 schoot hij een Duitse diplomaat neer. Bij Grynszpans arrestatie werd in zijn jas een briefkaart voor zijn ouders gevonden: 'Mijn hart bloed als ik van jullie rampspoed en die van 12.000 andere joden moet horen. Ik moet protesteren'. Voor Goebbels was deze wanhoopsdaad aanleiding om de Kristallnacht te ontketenen: overal in Duitsland werden joden aangevallen en hun bezittingen vernield. Advocaat en historicus Sidney Smeets deed in diverse Duitse archieven onderzoek naar wat er met Grynszpan gebeurde. Na de Duitse inval in Frankrijk stond hem een showproces te wachten dat het antisemitische vuur zou aanwakkeren. Dat proces zou er niet komen. Door een list van Grynszpan, zo concludeert Smeets. Met twee fotokaternen, een zaken- en personenregister, noten en bronnen- en literatuuropgave.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.