Vliesgevels filter
Tom Van de Voorde
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Poëziecentrum, 2013 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 12928 |
15/10/2014
Tom Van de Voorde maakte in 2008 een opmerkelijke intrede in de literatuur met zijn debuutbundel Vliesgevels filter. De bundel was hecht gestructureerd en haast mathematisch van precisie. Hetzelfde geldt voor de erin vertolkte observaties, die waren ontdaan van elke incidentele anekdotiek. Wat bleef, waren gestructureerde taalbouwsels vol interne betekenissen maar losgezongen van de dagelijkse werkelijkheid. Het contrast met de zopas verschenen bundel Liefde en aarde kan nauwelijks groter zijn. In alle opzichten is het een veel meer werkelijkheidsgebonden bundel, vaak met een expliciete sociale en politieke inslag. Tegelijk is het de vraag of deze gedichten daardoor toegankelijker zijn. Zo is van realisme geen sprake. Voortdurend gaat het over iets dat ‘blind’ is, over ‘uitleggen’ en ‘vragen’, over iets dat lijkt op iets anders. De werkelijkheid verschijnt hier permanent als een constructie van onze verwachtingen, onze ervaringen en gevoelens en vooral onze moeite om ‘nieuwe’ informatie te coderen en adequaat te stockeren.
Van de Voorde dwingt zijn lezers om zich te bezinnen over wat het betekent iets te herkennen, te kennen, en indrukken te verbinden tot grotere gehelen. Zo vraagt de postbode naar een Hebreeuws woord en citeert woorden van de Romeinse keizer Hadrianus: het is duidelijk dat hier meer aan de hand is dan het oplossen van kruiswoordraadsels. De ‘postbode’ brengt boodschappen maar of die begrepen worden, is nog zeer de vraag. Integendeel, de vanzelfsprekende realiteit wordt almaar ondoorzichtiger en gelaagder. Datzelfde geldt voor de meer toegankelijke thema’s van de bundel. Alleen al de titel is problematisch: zijn liefde en aarde elkaars tegengestelde, elkaars complement of quasisynoniemen?
Van de Voorde zet voortdurend schitterende beelden en associaties neer, maar voor de lezer blijft het tasten: soms ontstaat een indruk van revelatie, maar op andere momenten overweegt frustratie of bewondering. Thematisch probeert de dichter ongeveer alles, net zoals hij op het vlak van de stijl uiteenlopende vormen en tonaliteiten uittest. Daardoor is dit duidelijk een overgangsbundel. In zekere zin gaat het ook om atypische poëzie, tenminste voor wie niet vertrouwd is met de Amerikaanse traditie waar Van de Voorde duidelijk zijn inspiratie vindt.
Dat in dat licht ook het zogenaamde engagement een vrij problematisch karakter krijgt, hoeft niet te verbazen. Op sommige momenten doet deze poëzie nogal zen-achtig aan, op andere momenten is de vervreemdende maar uiterst directe stijl van Brecht niet veraf. Dan kiest de dichter resoluut voor een ‘jij’ of een ‘ik’ dat zich duidelijk in de wereld en de geschiedenis bevindt. Van de Voorde maakt sprongen in de tijd en in de ruimte, waardoor zijn personages van gedaante en identiteit lijken te wisselen. Dat wordt vooral duidelijk in de slotreeks ‘De moord op Maurice Lippens’, die bij momenten ronduit hilarisch is. Meteen krijgt de lezer aan het eind van de bundel de wenk om ook in de andere gedichten de relativering, de humor en de groteske dimensie te onderkennen. Met deze bundel ben ik bijgevolg nog lang niet klaar. Tom Van de Voorde is een naam om verder in de gaten te houden.
[Dirk De Geest]
Wijnand Steemers
Van de Voorde (1974) is vertaler van werk van Wallace Stevens en Michael Palmer. Deze nieuwe bundel met eigen werk is globaal te typeren als complex, associatief veeleisend en gewild origineel; maar even makkelijk als woord-economisch: lezers mogen niet te lui zijn. Zijn programma (ondersteund door citaten uit Dunya Mikhail's 'The shape of the world'): de wereld is niet plat, vierkant of rond ('we would be equal'). Het omslag, een collage, is een voorproef van wat ons wacht: o.a. 'Vragen aan Shiva', 'Communist en socialist', 'Vragen aan Neda', 'Ook fietsende moordenaars' en 'De moord op Maurice Lippens. Verder zes clusters 'Onnatuurlijke vijanden': ultrakorte, pregnante observaties. Op oppervlakkig niveau zijn de beelden soms moeilijk verbindbaar, maar daardoor extra uitdagend poëtiserend. De titel van de bundel ('Liefde en aarde') verwijst naar de 'traangasfabriek' waarin beide 'hun werktuigen poetsen en snoepgoed eten in de personeelskamer'.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.