Zuurstofschuld
Toine Heijmans
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Atlas Contact, 2014 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 9475 |
Marnix Verplancke
ru/eb/05 f
PRISTINA **
Toine Heijmans , Atlas Contact, 348 blz., ? 19,95.
Twee jaar nadat op een Waddeneiland een vluchtelingenopvang gesloten is, blijkt er nog steeds iemand te wonen. Irin Prast laat ze zich noemen, overduidelijk een valse naam die, ook al wil de jonge vrouw iedereen aanvankelijk laten geloven dat ze uit Libanon komt, verwijst naar haar echte heimat, en ook naar de titel van Heijmans' roman. Albert Drilling, de zelfverklaarde Taskforce Repatriëring met een slaagpercentage van 100 %, wordt op haar afgestuurd, maar ziet zich - toch ietwat clichématig - geconfronteerd met de verontwaardiging van de eilanders: zij willen hun knuffelillegaal helemaal niet kwijt.
Pristina gaat op zoek naar de menselijkheid in de stugge ambtenaar zonder daarbij al te politiek correct te worden. Drilling krijgt immers sympathie voor de vrouw die hij het land uit moet zetten, maar doet uiteindelijk toch wat er van hem verwacht wordt. Voor zijn vorige roman, Op zee , kreeg Heijmans de Prix Médicis Etranger, ook al gooide het boek in eigen taalgebied zeker geen hoge ogen vanwege zijn brave, voorspelbare stijl. Dit boek lijdt aan hetzelfde euvel. Heijmans schrijft niet slecht, maar wel o zo conventioneel en schools. De soms mooie beelden en metaforen kunnen nooit helemaal de vooraf uitgetekende structuur verbergen en het ronduit flauwe einde - johei, een bruiloft - geeft Pristina finaal de doodsteek.
MARNIX VERPLANCKE ■
30/04/2014
Pristina is een boek dat tot de lezer aanspoort tot nadenken. Hoewel het een fictief boek is, valt het op dat de schrijver een bepaalde boodschap over de realiteit wenst mee te geven. Toine Heijmans raakt het uiterst actuele vreemdelingen- en asielzoekersdebat aan. Dit doet hij door het enigszins extreme verhaal te vertellen van Cira Dosta (alias Irin Past) en Albert (alias Anton) Drilling.
Albert Drilling is de enige ambtenaar die vreemdelingen kan repatriëren. Op vraag van de Nederlandse minister stort Albert zich op zijn missie: Cira naar huis sturen. Vastberaden, beredeneerd en standvastig begint hij eraan. Cira Dosta is dat echter ook. Zij is wat men een ‘gewortelde’ noemt; een illegaal die zich zo goed heeft ingeburgerd dat hij niet meer te onderscheiden is van de lokale bevolking. Zodoende wordt het ook erg moeilijk om Cira ‘haar’ land uit te zetten. Het is de vraag of Drilling er in slaagt standvastig te blijven en haar te repatriëren.
Hoewel Pristina een spannend boek is, komt het maar erg traag op gang. Het is het conflict tussen Albert en Cira, alsook de boodschap van het boek, dat Pristina de moeite waard maakt. Het duurt daarentegen wel even vooraleer dat stadium in het boek bereikt wordt. De lezer wordt maar mondjesmaat geïnformeerd over de clue van het boek, wat op een bepaald moment enerverend werkt. Maar hij blijft dus gelukkig niet op zijn honger zitten; het tweede deel van Pristina maakt alles goed.
Heijmans gebruikt een niet al te moeilijke woordenschat: wat betreft woordgebruik is Pristina voor vrijwel iedereen toegankelijk. Inhoudelijk daarentegen is het een minder toegankelijk boek. Ik kan mij inbeelden dat de gemiddelde burger geen zin heeft in een verhaal dat hem iedere dag op het nieuws al wordt verteld. Daarnaast is Pristina ook een boek waar je je gedachten bij moet houden. Wie houdt van actualiteit, spanning en emotionele wisselwerkingen zal bij het lezen ervan absoluut geprikkeld worden.
In Pristina vind je geen catharsis, maar het geeft stof tot nadenken: kan je van een ‘juiste’ of ‘foute’ kant spreken in het vreemdelingendebat? Wie trekt er aan het langste eind: de gevoelloze bureaucratie of de persoonlijke werkelijkheid en achtergrond van de vreemdeling? Uiteindelijk blijven we allemaal individuen, op zoek naar geluk, toch? [Britt Sterkens]
Jos Radstake
Na het ook in Frankrijk zo succesvolle debuut 'Op zee'* (2011, bekroond met de Prix Médicis) verschijnt hier de tweede, ambitieuze, roman van de Volkskrantcolumnist (1969). In deze nieuwe roman staat de ritselende, zelfgenoegzame repatriëringsambtenaar Albert Drilling (die voor de reputatie van zijn minister schrijnende asielzoekergevallen heimelijk de grens over masseert) tegenover de innemende Irin Past, een vernederlandste Kosovaars-Servische. Zij verblijft op een klein Waddeneiland. Het eiland en zijn bewoners sluiten zich om haar heen. De rigoureuze ambtenaar infiltreert in de gemeenschap; hij is op het Waddeneiland, maar hij doet ook voorbereidend werk in Egypte en in Kosovo. De ambtenaar lijkt in zijn missie te slagen. Het individuele leed van een asielzoekster tegenover de rigiditeit van de ambtenarij (mens tegenover dossier) krijgt gestalte. De karakteruitdieping en de structurering is wel eens schematisch. Dat schematische opent intussen wel de weg naar haast surrealistische (Kafkaëske) vergezichten. Een mooie roman die tot nadenken en verontwaardiging over het lot van individuen stemt. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.