Volg de evenaar
Thurston Clarke
Thurston Clarke (Auteur), Frits van der Waa (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Bezige Bij, 2013 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : VERENIGDE STATEN 947 KENNEDY |
31/01/2014
Het is vijftig jaar geleden dat John F. (‘Jack’) Kennedy op vrijdag 22 november 1963 in Dallas, Texas, op 46-jarige leeftijd werd vermoord met twee schoten, naar wordt aangenomen afgevuurd door Lee Harvey Oswald. De eerste kogel trof hem in de hals, de tweede vermorzelde zijn achterhoofd. En men is er nog steeds niet helemaal uit of Oswald wel echt de dader was en zo ja of hij alleen handelde, dan wel als lid van een complot. Het vliegwiel van de Kennedy-historiografie is in die halve eeuw gestaag blijven draaien en heeft op deze droeve verjaardag een nieuw elan gekregen. De Amerikaanse historicus Thurston Clarke is daarin meegestapt en heeft met De laatste honderd dagen van JFK een ten opzichte van president Kennedy uitgesproken positieve, zelfs lovende bijdrage geleverd. In een minutieus, niettemin zeer leesbaar dagboekrelaas van Kennedy’s persoonlijke en ambtelijke activiteiten — met soms verre flashbacks naar de jonge jaren van de president — beklemtoont Clarke dat Kennedy na zijn aantreden op 20 januari 1961 de realpolitik waarmee hij naar de hoogste regionen was opgeklommen, had afgezworen. Volgens Clarke was hij op weg zich een historische naam te verzekeren als een van de grote presidenten van de VS. Om Kennedy’s aanloop naar die roem te illustreren vermeldt Clarke zijn verwezenlijking, in augustus 1963, van een verdrag met de sovjetleider Chroesjtsjov over een beperkt verbod op bovengrondse atoomproeven. Clarke ziet dit als een eerste stap naar een vreedzaam einde van de Koude Oorlog. Ook is de auteur ervan overtuigd dat Kennedy afstevende op een terugtrekking van de Amerikaanse militairen uit Vietnam, waardoor de VS de rampzalige Vietnamoorlog was bespaard gebleven. Bovendien zouden betere betrekkingen met Castro’s Cuba tot de mogelijkheden hebben behoord. Een gelijkaardig optimisme klinkt door op binnenlands terrein, waar Kennedy zich inzette voor gelijke rechten en voor een begin van medicare, iets wat opvolger president Lyndon B. Johnson verwezenlijkte met zijn Great Society-programma. Zelfs zou berucht rokkenjager Kennedy die laatste maanden zijn onverzadigbare sexuele honger hebben bedwongen, wat dan weer leidde tot een grote verbetering van zijn huwelijk met Jackie Lee Bouvier. Zoals Clarke haar beschrijft was Jackie Kennedy na Jacks dood een voorbeeld van waardigheid. Tevens moet ook Clarkes uitstekende schildering worden vermeld van die laatste vrijdag 22 november 1963 in Fort Worth en Dallas, vooral omdat zovelen de fatale afloop hadden gevreesd en voorspeld.
Jill Abramson, redacteur van de New York Times, die een uitgebreid overzicht schreef over de Kennedy-historiografie, is minder positief. Hij noemt Kennedy met zijn gecompliceerd karakter ‘the elusive president’, de ontwijkende, niet te vatten president en om Clarkes boek helemaal te relativeren vermeldt Abramson terloops, dat er ‘ruw geschat’ al 40.000 boeken over Kennedy zijn verschenen. Volgens hem is daar geen enkel waarlijk groot werk bij, juist omdat de figuur Kennedy gehuld is in nevelen van rouw en bewondering omwille van zijn tragisch einde. Ook als je Abramson voorzichtig wil volgen in zijn meer nuchtere benadering, dient gezegd dat er alvast niets af te dingen valt op John F. Kennedy’s grote dapperheid tijdens de oorlog.
Inderdaad, de ontzetting en de rouw na de moord in Dallas waren wereldwijd en hinderen allicht nog steeds een objectieve beoordeling. Zelfs in het Kremlin, waar Chroestsjov de plak voerde, heerste verslagenheid. En de Israëlische staatsman Abba Eban noemde Kennedy’s dood ‘een van de meest waarlijk tragische gebeurtenissen in de moderne staatsgeschiedenis’. Albert Schweitzer, theoloog, filosoof en Nobelprijs voor de vrede, beschreef Kennedy als een man ‘die de redder van de wereld had kunnen zijn’.
Allicht is Abramsons waarschuwing voor een zekere eenzijdigheid niet ongepast. Dat belet niet dat Thurston Clarkes boek een verhelderende bijdrage blijft tot inzicht in een van de somberste momenten in de Amerikaanse geschiedenis.
[Robert Schoeters]
Drs. Marianne van den Heuvel
De laatste honderd dagen van de Amerikaanse president John F. Kennedy zijn een dramatisch gegeven, waardoor het boek een hele sterke spanningsboog krijgt. De lezers weten dat hij niet naar Dallas moet gaan, de voortekenen en de waarschuwingen zijn er. Iedere gedocumenteerde gebeurtenis wordt per dag beschreven, zowel de staatszaken als het persoonlijke leven: wie hij sprak, wat hij at, wat hij dronk, hoe vaak hij zich verkleedde, zijn broze gezondheid, hoe hij sliep, het overlijden van zijn zoontje. De auteur maakt uitstapjes naar andere momenten in het leven van JFK of in de Amerikaanse politiek. Vietnam, Cuba en de rassenscheiding, alles komt aan bod. Citaten worden vertaald, noten staan niet vermeld in de tekst, maar achterin vermeld per pagina, Verder een indrukwekkende literatuurlijst en uitgebreid personenregister. Het boek is spannend geschreven en geeft een goed tijdsbeeld. Als hij niet door de kogel was gestorven, dan door zijn slechte gezondheid? Brede doelgroep. De oudere lezer kent het charisma van de man en leest de onthullingen. De jongere lezer is mogelijk verbaasd dat deze man zo'n charisma had. Voorzien van twee fotokaternen, een literatuurlijst en register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.