Waar was je nou
K. Schippers
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Querido, 2013 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 10843 |
Veerle Vanden Bosch
em/ov/07 n
V oor jou is een boek waar je onmogelijk een label op kunt plakken. Het is geen verhalenbundel, al staan er wel verhalen in; je kunt het evenmin een essaybundel noemen, al bevat het wel essayistische teksten. Het is ook geen rouwboek, al herdenkt het dierbare vrienden. Dat eclectische karakter maakt de grote charme uit van K. Schippers' jongste boek. InVoor jou trekt hij naar Brussel om er workshops te geven aan filmstudenten en er de laatste hand te leggen aan een bundel over kijken en toeval. Het zijn verhalen en bespiegelingen waarin hij alledaagse dingen vanuit een ongewone hoek bekijkt, waardoor ze een verrassende betekenis krijgen. Maar hij heeft het ook over de charmes en eigenaardigheden van Brussel, over Magritte, over het model van de schilder Balthus, over het licht inDown by law van Jim Jarmusch, over jazzmuziek - eigenlijk kun je het hele boek nog het best vergelijken met een jazzimprovisatie. Schippers raakt loopjes en leidmotieven even aan om ze dan te laten rusten en ze verderop te herhalen. Dat web van echo's maakt dat alle teksten op een subtiele manier met elkaar verweven zijn.
Mosselen aan de toog
Toch ontbreekt er iets, vindt hij. 'Iets wat een ander ritme geeft... tussen de stukken in.' Op het moment dat hij naar Brussel vertrekt, kan hij niet vermoeden dat hem korte tijd later zijn goede vrienden Gerard Brands en Henk Bernlef zullen ontvallen, de kompanen met wie hij indertijd het literaire tijdschriftBarbarber oprichtte. Dat verlies sluipt de bundel binnen, al komt de dood niet in het stuk voor. 'Doodgaan, daar doen we niet aan', placht Gerard Brands te zeggen, en dus heeft Schippers het niet over doodgaan, maar over 'verdwijnen'. 'Nu ik nog', denkt hij.
Schippers duikt in zijn herinneringen en probeert zo zijn vrienden langer bij zich te houden, in die mate zelfs dat ze als personages zijn bundel binnendringen. Ze drinken bier en eten mosselen aan de toog van de vishandel Noordzee in de Brusselse Sint-Katelijnestraat, bezoeken het appartement waar Schippers verblijft, lezen zijn teksten en geven commentaar. Schippers' bundel over kijken en toeval wordt zo een tedere strijd tegen het verdwijnen. Het kleinste detail is de moeite van het bekijken en het onthouden waard, want wat onthouden wordt, gaat niet verloren. In dat oog voor details toont Schippers zich een meester.Voor jou bevat tal van observaties die zo mooi verwoord zijn dat je ze dwingen tot herlezen: 'Het is zo nieuw dat het nooit oud zal worden. Dat zegt haar moeder over het dorp.' Of over Brussel: 'Deze stad is meestal licht in overtreding, dat maakt haar zo mooi, iets te veel make-up.'
Blanke kaart
Op het eind stappen de drie in de tuin van een Brusselse villa in een luchtballon en drijven naar het noorden. Het is een prachtige slotvlucht voor dit mooie, licht melancholische boek. 'Even weten we niet meer welke weg de ballon wenst te nemen. Hierboven is alles een andere weg. (...) Bijna drijft de kust rechts het beeld uit, vervagen de lengte- en breedtegraden en verdwijnt ook de Noordzee. Het zijn de laatste overbodigheden op een blanke kaart die ons geen richting voorschrijft, geen kant meer op dwingt.'Voor jou is een sprankelende ode aan kunst, vriendschap en de poëzie van het alledaagse.
K. SCHIPPERS
Voor jou.
Querido, 232 blz., 19,95 ?
(e-boek 9,99 ?)
De auteur: pseudoniem van Gerard Stigter (1936). Dichter, essayist en romancier. Kreeg in 1996 de P.C. Hooftprijs. Voor 'Waar was je nou' (2005) kreeg hij de Libris Literatuurprijs.
Het boek: verhalen en bespiegelingen over kijken, toeval en vriendschap.
ONS OORDEEL: een sprankelende ode aan kunst, vriendschap en de poëzie van het alledaagse.
¨¨¨¨è
Veerle Vanden Bosch ■
31/10/2013
Op een bepaald moment in deze bundel karakteriseert K. Schippers het proza van Rudy Kousbroek als ‘een nieuwe vorm, iets tussen beschouwing, (reis)verhaal, documentaire en jeugdherinnering in’. Dat past ook op de met zwart-witfoto’s geïllustreerde ‘verhalen’ in Voor jou. Algemeen gezegd gaan ze over het kijken en het toeval, maar net zo goed zijn het stadsindrukken en reisverslagen (Amsterdam, Barcelona, Brussel, Mechelen, de Morvan…), zoektochten naar leven en werk van kunstenaars (Balthus, Magritte, Manet, Steinberg, Geer Van Velde), anekdotische herinneringen en beschouwingen over geliefde filmsterren, jazzmusici, zangers en schrijvers. De rode draad vormen de twee vrienden Gerard Brands en Henk Bernlef, die Schippers vanaf z’n veertiende respectievelijk zestiende kende. Met hen heeft hij later het roemruchte tijdschrift Barbarber gemaakt, dat net als dit boek lichtvoetig speelde met het gevonden alledaagse en vrolijk de toen nog strenge scheiding tussen hoge en lage cultuur in de prullenmand gooide. Beide vrienden sterven terwijl Schippers twee maanden in Brussel verblijft voor workshops met filmstudenten. Omdat hij de ontstaansachtergrond en het samenstellen van de bundel mee in zijn teksten opneemt, spelen de gedachten, herinneringen en laatste ontmoetingen met Brands en Bernlef een grote rol. ‘Met Henk stond ik op het strand van Bergen aan Zee. Er was een grote binnenzee ontstaan. Als we terugwilden, moesten we daardoorheen. / "Wat doe jij?", vroeg ik. / "Ik doe het." / "Mag ik dan op je rug?’'’ De auteur laat de twee zelfs na hun dood letterlijk in de verhalen voortleven: ze komen naar Brussel, snuffelen rond in zijn schrijversflat en het manuscript van Voor jou en stijgen op het einde samen op voor een tocht met een luchtballon boven Vlaanderen, Nederland en de Noordzee. Überhaupt komt het verleden hier via allerlei concrete herinneringen tot leven: oude straten, ritjes met de tram, bioscoopbezoek, flarden van liedjes en gesprekken … In die zin herleeft ook de geest van Barbarber: niets is banaal, het marginale en de voorwerpen mogen centraal staan, het schijnbaar futiele, vluchtige en haast onopgemerkte is waar het om gaat.
Het is allemaal niet meer zo opzienbarend en revolutionair als in de jaren 1960; en komt soms wat kneuterig en opgeklopt over. ‘In het Hallen Theater’ citeert bijvoorbeeld uitgebreid de schriftjes waarin de operateur technische opmerkingen noteert over de staat van de films. Het stuk over het ‘promptbook’ dat Marilyn Monroe bijhield tijdens het draaien van Some Like It Hot is dan toch veel interessanter: ‘iets van een werktestament’. En een fictief verhaal als ‘Verhuisd’ over een meisje dat verlangt naar de komst van haar vriendje naar de nieuwbouwwijk De Volgerlanden waar zij al woont, is een verademing. De stukken over de tekenaar Saul Steinberg, het licht van cameraman Robby Müller, het schrijverschap van Rudy Kousbroek en diens vernederlandsing van Exercices de style van Raymond Queneau, de aandacht voor de ruimte bij schilder Geer van Velde vormen door hun samenhang en concentratie een welkome afwisseling op het vaak wat te particulier anekdotische en grillige van Voor jou. [Erik de Smedt]
Peter Bosma
Deze bundel schetsen bevat jeugdherinneringen en mijmeringen, als vorm van rouwverwerking bij het overlijden van twee jeugdvrienden: G. Brands en Henk Bernlef, medeoprichters van het speelse avant-garde tijdschrift Barbarber. Hij geeft daarnaast een persoonlijk in memoriam voor de essayist Rudy Kousbroek, een geestverwant. Hij denkt ook terug aan de films die hij in de jaren veertig zag in de Amsterdamse buurtbioscoop ‘De Hallen’, inmiddels al lang afgebroken. Deze melancholie wordt gecombineerd met dichterlijke observaties en associatieve dagboeknotities. K. Schippers kan goed rondkijken, met een mengeling van kinderlijke verbazing en eruditie. Hij bespreekt toevallige ontmoetingen en voorvallen, het absurdisme ligt voor hem op straat. Hij verblijft twee weken in Brussel om les te geven aan de filmacademie, en in deze stad constateert hij met tevredenheid dat ‘het misverstand hier de norm is’. Zijn culturele belangstelling is breed: poëzie, jazz, circus, moderne kunst, strips, fotografie en film. Hij is een meester in het proeven aan impressies en het zoeken naar bijpassende taalschakeringen. Met enkele illustraties. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.