Hoe voorkom je ADHD? : door de diagnose niet te stellen
Laura Batstra
Allen Frances (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Nieuwezijds, cop. 2013 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GENEESKUNDE : 606.2 FRAN |
31/08/2013
Situering en context zijn belangrijke begrippen in de opdeling normaal (=gezond) en abnormaal (=ziek). Ook dit boek is geschreven binnen een bepaalde context waar de lezer zich maar beter van bewust is. Allen Frances is een emeritus hoogleraar psychiatrie die een commentaar geschreven heeft op de actuele psychiatrie en een binnenkort te verschijnen nieuwe versie van een psychiatrisch classificatiesysteem (DSM 5). Meer nog: de schrijver was voorzitter van de werkgroep die de DSM 4 boven de doopvont hield. Van belang is bovendien dat dit boek uitgaat van het Noord-Amerikaanse gezondheidsmodel, dat in opbouw en visie substantieel verschilt van gelijkaardige zorgsystemen in Europa of pakweg Afrika.
Reeds in het voorwoord maakt Frances zijn centrale punt. Hij uit er zijn sterke bezorgdheid dat de recentste versie van de DSM (Diagnostic and Statistic Manual) een wildgroei aan ziektecategorieën zal genereren. De DSM wordt internationaal als handboek gebruikt door hulpverleners (maar ook door overheden en verzekeringsfirma’s) om te converseren over klinische casussen. Op die manier zouden potentieel via een systeem van diagnostische inflatie miljoenen ‘nieuwe’ patiënten worden gecreëerd. Deze ’patiëntenbonus’ kan in tweede instantie worden gerecupereerd door de farmaceutische industrie om aldus de afzet van medicijnen te maximaliseren. Frances verwijst hiervoor naar het verleden, naar de door hemzelf geredigeerde vierde versie van de DSM, die een explosieve toename heeft geïnduceerd van de diagnosen autisme, aandachtstekortstoornis en bipolaire stoornis. Vanuit deze ervaring ziet hij het als zijn plicht de ‘normaliteit’ van de ondergang te redden en de medicalisering van in se normale verschijnselen te beletten.
Om zijn these kracht bij te zetten gaat Frances terug naar het ontstaan van de DSM-classificatie (1952), die in het leven werd geroepen als instrument om de gevechtsklaarheid van soldaten accurater in te schatten. Gaandeweg ontpopten de volgende versies zich tot bijbels van de psychiatrie, waarbij niet zozeer het geschrevene aan belang won, maar wel de manier waarop dit kon worden geïnterpreteerd en gebruikt. De classificatie van psychiatrische ziekten kan immers, in tegenstelling tot sommige somatische ziekten, niet worden teruggevoerd op exacte criteria. Daarom berust elke diagnose op subjectieve oordelen, zijn deze diagnosen inherent feilbaar en gevoelig voor willekeur en veranderlijkheid. De expansie van psychiatrische ziektebeelden (het zijn er vandaag bijna tweehonderd) liep volgens Frances parallel met de opmars van diverse multinationals in de farmaceutische industrie. Hij schetst deze als een wolf in schaapsvacht en klaagt de sterke verwevenheid aan van deze industrievorm met artsen, politiek, patiëntenverenigingen en dergelijke. Ook de verantwoordelijkheid van de bredere maatschappij wordt hierbij aangeraakt: problemen die vroeger bij het leven hoorden en werden verdragen, worden nu niet meer getolereerd. Vanuit een reductionisme annex simplisme wordt dan sneller overgegaan tot een medicamenteus consumentisme.
Frances evoceert in dit boek een somber toekomstbeeld, waarbij hij vreest dat het kalf reeds verdronken is. Hij oppert summier enkele concrete maatregelen die de balans zouden kunnen herstellen, maar gaat vooral — als een soort visionair — in op een aantal te verwachten ziektehypes voor de volgende jaren. Zo voorspelt hij de medicalisering van concepten als verdriet, vergeetachtigheid en verlegenheid. Eveneens voorziet hij de creatie van nieuwerwetse verslavingen, bijvoorbeeld aan sms of internet. L’histoire se répète, volgens Frances: een verdere vernauwing van de normaliteit zal enkel uitmonden in een marktverbreding inzake psychofarmaca. Hij roept dan ook op om deze evolutie een halt toe te roepen via een heuse oorlog tegen legale ‘drugs’.
Deze ingewijde van de psychiatrie lijkt dus een tegenstroom op gang te willen brengen tegen een wijdvertakte farmaceutische lobby. Terug naar normaal werpt een aantal relevante kritische vragen op over de toekomst van de psychiatrische diagnostiek en de bijbehorende voetangels en klemmen. Het boek dient echter vooral te worden beschouwd als een pamflet, omdat het niet dieper ingaat op mogelijke oplossingen. Jammer is ook dat de argumenten ten dele hun kracht verliezen doordat steeds weer op hetzelfde aambeeld, dat van de maffieuze Big Pharma, wordt gehamerd.
[Kim Van Daele]
Drs. N.P. Aders
De auteur, prominent Amerikaans psychiater, schetst de geschiedenis en ontsporing van de psychiatrie. Aanleiding is het verschijnen van de vijfde editie van het bekende diagnostische handboek van psychiatrische aandoeningen, de DSM. Dit boek toont volgens Frances, zelf ooit verantwoordelijk voor de vierde editie, overtuigend aan dat er binnen de psychiatrie sprake is van diagnostische inflatie. Steeds meer mensen met normale levensproblemen vragen en krijgen medische hulp en medicatie, terwijl ernstig zieke patiënten adequate zorg juist moeten ontberen. Oorzaken van deze 'medicalisering van het dagelijks leven' zouden zijn dat mensen niet kunnen omgaan met de negatieve gevoelens die nu eenmaal bij het leven horen. Verder heeft de psychiatrie altijd diagnostische hypes gekend en speelt ook de farmaceutische industrie een belangrijke rol. De auteur doet voorstellen om deze ontwikkeling, die verontrustende gevolgen heeft, om te buigen. Een helder en toegankelijk betoog zonder onnodig jargon. Een belangrijk boek, zowel interessant voor professionals als voor een breder publiek.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.