Pallieter
Felix Timmermans
Kevin Absillis (Redacteur), Sarah Beeks (Redacteur), Kris Lembrechts (Redacteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Bezige Bij Antwerpen, 2013 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : OVER LITERATUUR-SCHRIJVERS : NEDERLANDS 851.6 CLAU |
31/10/2013
Niet de receptie en de context van zijn werk maar de auteur zelf, zijn politieke opvattingen en het daaraan verbonden optreden staan centraal in De plicht van de dichter: Hugo Claus en de politiek. Deze reconstructie van de politieke Claus bestaat uit vier onderdelen: een korte inleiding, een overzicht van de frappante momenten uit Claus’ politieke handelen, vier essays en negen ‘beeldhoofdstukken’ over uiteenlopende thema’s. De kroniek schept een beeld van een schrijver wiens politieke opvattingen opmerkelijk arm zijn aan inhoud en die keer op keer blijk geeft van een bijzonder negatieve houding ten aanzien van het politieke bedrijf als zodanig.
In de opgenomen citaten valt op hoe terughoudend en omzichtig Claus zich doorgaans opstelt. Hier spreekt iemand die niet voor de sirenenzang van het politiek-ideologische discours van het moment wil vallen, handig genoeg is om daar de nodige onduidelijkheid over te laten bestaan en toch altijd zijn scepsis en reserves weet mee te geven. Echter, bij alle terughoudendheid en wispelturigheid had Claus wel degelijk ‘vaste overtuigingen’: zijn traumatische jeugdervaringen in de oorlog funderen zijn wantrouwen ten aanzien van de politiek als zodanig, en zijn romantisch-modernistische poëtica zou die afstandelijkheid alleen maar versterken. Toch betekent dat allerminst dat zijn werk politiek indifferent zou zijn. Zoals Claus in 1978 aangeeft, reageert dat werk wel degelijk op ‘al die dingen in de samenleving’ — alleen: ze krijgen ‘hun weerslag op een andere manier’: door de keuze van het materiaal, de personages en de tijdruimtelijke setting, het vertelperspectief en de vertelinstanties, de retorische organisatie, de vervlechting van discoursen en taalvarianten, de exploitatie van connotaties en meerzinnigheid enz. Het resultaat moet, op een andere manier dan een direct ideologisch betoog, bijdragen tot bewustwording.
Het interessantste essay is van Marnix Beyen, die goed laat zien dat Claus zich wel radicaal distantieert van het AVV-VVK-nationalisme en de erfenis van de collaboratie, maar zich toch vooral als Vlaming identificeert. Het essay van Kevin Absillis prikkelt dan weer vooral tot tegenspraak. Erg schematisch plaatst hij ‘puristen’ tegenover de verdedigers van een meer ‘tolerante’ visie op de taal van de Vlamingen, en construeert hij Claus als een bondgenoot tegen de ‘puristen’. In het derde essay gaat Sarah Beeks in op Claus in de jaren zestig, de tijd van zijn meest directe engagement, dat vooral tot uitdrukking kwam in zijn ‘publieke gedichten’ en in zijn werk voor het theater. Ze laat daarbij goed zien dat Claus zich ook toen al erg ambivalent verhield ten aanzien van het politieke domein. Onno Blom, ten slotte, bespreekt in een nogal anekdotisch stuk de vriendschap met Mulisch en Claus, en in het bijzonder ‘Cuba’ en de Amsterdamse tijd rond 1970.
Met dit alles is De plicht van de dichter een bijzonder prikkelend boek geworden, dat eerst een algemeen kader schetst en vervolgens tot een meer gedetailleerde discussie aanzet.
(Dit is een abstract van een artikel van Erik Spinoy. De volledige tekst is verschenen in De Leeswolf 4, 2013.)
[Erik Spinoy]
Hans Renders
Vijf jaar geleden overleed Hugo Claus en naar aanleiding daarvan verschijnt nu een lijvig boek waarin vijf auteurs elk aan de hand van een periode het engagement van de Vlaamse reus bespreken. Sarah Beeks vertelt over de jaren zesig en Claus' bemoeienis met theater en toneel, Onno Blom neemt de vriendschap met Harry Mulisch als aanleiding om over internationale verhoudingen te spreken, met name de politiek in Cuba. Het grootste en voornaamste deel van dit mooi uitgegeven boek beslaat de kroniek 'van de politiek 1929/2008' van Georges Wildemeersch. Chronologisch worden de biografica die ook maar ergens een relatie met politek hebben, in korte tekstblokjes onder elkaar gezet. In de bijlages zijn veel foto's handschriften en uitgeversbrieven opgenomen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.