Veldwerk
Bernke Klein Zandvoort
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Querido, 2013 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : POEZIE : KLEI |
31/10/2013
Debutante Bernke Klein Zandvoort kreeg voor haar bundel Uitzicht is een afstand die zich omkeert de Tweejaarlijkse Debuutprijs 'Het Liegend Konijn' 2013: 'In waaierende verzen waarin ons een bezig universum wordt getoond, werkt de dichter haar bedenkingen uit. Haar wereld is een machine,' aldus het juryrapport. Inderdaad, dit is een overvolle bundel, met heel veel ideeën, ellenlange regels en merkwaardige associaties. Een machine die voortdendert en ratelt, subtiel en luidruchtig tegelijk.
Het begint met een enigmatische, wat pompeuze titel: Uitzicht is een afstand die zich omkeert. Dat raadsel laat zich maar moeizaam ontsluiten. Het uitzicht is breed, de afstand is groot en de omkering, de herijking van de blik, is een constante in deze wijde en weidse poëzie.
Dit is een bundel vol waarnemingen, vaststellingen, opmerkingen en opsommingen. De dingen en de wereld zitten losjes in elkaar. Het geheel valt uit elkaar, fragmenten rijgen zich samen tot een hybride tekstmassa. 'Om het geheel te kunnen ervaren, heb je eerst alles los gezien.' en 'Elk beeld is een optelling van oppervlakken die zich naadloos mengen tot een geheel' schrijft Zandvoort in haar essay 'Over de snelheid van de montage
en hoe een neerkomende brug over je heen valt' (Terras, 2012). Die spanning tussen de versnippering en het geheel, tussen orde en chaos is een rode draad in deze grillige poëzie. Zandvoort probeert de afstand tot de dingen te verkleinen, zelfs op te lossen (vandaar de enigmatische titel); elk gedicht is dus een klein 'essay', een poging met plastische taal de chaos in te dammen.
Eigenlijk schildert de dichter met woorden. Zandvoort studeerde aan de Rietveld academie Beeld & Taal en dat merk je voortdurend. Een parade van dingen passeert de revue: muren, straten, kamers, huizen, stenen, ramen, deuren, openingen, tuinen... vrij architecturaal dus. Taal wordt gevat in cirkels, hoeken, diagonalen, schuine zijden. Zandvoort woont al een tijdje in Londen en die stedelijke boost werkt grondig door in deze poëzie. De toon is heel sensitief en kleurrijk, maar ook onderkoeld en absurd: 'liefdevolle halve cirkels, zoals ik ook een rijtje gouden balpenveren / onder elkaar geprikt zag in een vitrine over het Zimbabwiaans monetair systeem'. Soms ontaardt dit in zoekerig maniërisme: 'toen ik bijna een monster op de grond ging zetten dat alle mensen in de Underground / twee dodelijke puntjes in het voorhoofd zou bezorgen, omdat ik te ver in zwaarte / achterover was gaan leunen, zoals een inktvis om haar zwakte te verhullen / in eigen wolken zitten gaat'.
Zandvoort schrijft ellenlange zinnen, zonder interpunctie, kapitalen of rijm. De tekstmassa's lezen vaak ongemakkelijk, neigen soms naar monotonie. Ergens valt de term 'interactief bombasme'. Het cliché duikt soms op: 'een struik klimt uit een perk / een hijskraan strekt zijn arm naar een rij gebouwen'. Maar talrijker zijn de spitsvondige taalspuwende zinnen: 'elke ochtend zoek ik met een kwastje archeologisch de resten van mijn dromen na' of 'het hondje dat semi-bourgondisch om zich heen kijkt / terwijl hij het plein onder zich wegtrapt'.
[Danny Dobbelaere]
Gerard Oevering
De schrijfster (1987) studeerde Beeld & Taal aan de Rietveld Academie. Deze debuutbundel is genomineerd voor de C. Buddingh’-prijs. Zij woont en studeert in Londen. De gedichten, tegen de achtergrond van deze stad, zijn in een vrije versvorm geschreven, met lange zinnen, zonder interpunctie en hoofdletters. De regeleinden zijn arbitrair; de keuze van de dichter hoeft die van de lezer niet te zijn. Elk gedicht is een confrontatie van beelden. Deze tollen als het ware over elkaar heen. De dichteres is buitenstaander, en waarnemer van natuur- en stadsbeelden. De afstand tussen de ik en de werkelijkheid doet klinisch aan; soms wordt deze afstandelijkheid doorbroken. Dan is er reflectie en emotie. Gefragmenteerd waarnemen, de kreeftgang bij de synthese van het waargenomene en de onuitgesproken vraag: zien we wat we zien, of zien we wat is aangeleerd, overheersen. Treffend geformuleerd in de regel: 'een duur die zou blijven groeien tot antieke varens langs de kantlijn stonden / en de eerste vis het land op kroop' (10). Een intrigerende bundel.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.