Liefde in tijden van haat 1929-1939
Florian Illies
Florian Illies (Auteur), Jan Bert Kanon (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Atlas Contact, 2013 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : 927.3 ILLI |
31/05/2013
Florian Illies’ boek over de Europese cultuur in het magische jaar 1913, net voor de twintigste eeuw finaal naar de donder ging in de tragedie van de Eerste Wereldoorlog, was een groot succes in Duitsland en een vertaling werd dan ook begrijpelijkerwijze met argusogen tegemoet gezien. Het succes van het boek is ook niet onbegrijpelijk, want de auteur brengt in twaalf hoofdstukken (één voor elke maand van het jaar) een prisma van perspectieven op de modernistische kunst en cultuur, dat met een rotvaart door de kalender scheert. Het boek leest als een roman, staat bol van de fascinerende anekdotes (wist u dat de drug ecstasy in 1913 voor het eerst werd ontwikkeld en daarna decennialang van het toneel verdween?) en laat ons meekijken in de private keuken en winkel van vooraanstaande kunstenaars als Thomas Mann, Kafka, Klimt, Kokoschka en talloze anderen, niet het minst Adolf Hitler. Hierdoor is het echter makkelijk om te overzien dat het boek in vele opzichten toch ook een manipulatie is. De aanpak is heel romanesk: hoewel Illies zich baseert op historische bronnen, vertelt hij zijn verhalen met de allure van een auctoriële verteller die inzicht heeft in de private gedachten en gevoelens van zijn personages. Zelfs al zijn dergelijke inzichten ontleend aan egodocumenten, dan blijft het nog altijd niet aangewezen om je als auteur zo in de personages in te werken — toch niet als je met historische figuren te maken hebt en je niet nadrukkelijk een fictiewerk schrijft. Illies projecteert allerhande emoties, inzichten en attitudes op zijn personages die op geen enkele manier een historische kritiek zouden kunnen doorstaan. Voor een boek dat zich toch in de eerste plaats als een (weliswaar min of meer populariserend) geschiedenisboek profileert, is dat echt een probleem. Dat probleem wordt nog groter als blijkt dat de auteur geen referenties heeft ingevoegd. Een notenapparaat en bronvermeldingen ontbreken totaal, op een selectieve bibliografie na. Maar wat was bij de samenstelling daarvan het selectiecriterium als de auteur toegeeft dat hij slechts een selectie van die boeken opsomt waar hij waardevolle informatie uit heeft gehaald? Er is dus ook geput uit bronnen en boeken waarvan het bestaan of het brongehalte hier dus niet wordt erkend. Op die manier blijven we over met een toch wel heel impressionistisch overzicht van 1913, waarin de auteur zich heel vaak verregaande fictionaliserende en auctoriële interventies toestaat. Dat het allemaal heel levendig is en boeit van begin tot eind kan maar beperkte troost bieden. In elk geval is dit een boek dat geen wetenschappelijke diensten kan bewijzen, en alleen al omwille van het vele materiaal dat hier prismatisch wordt samengebracht, is dat jammer: het is alsof Illies ons niet wil laten binnenkijken in zijn werkkamer. Hierdoor kunnen zijn interpretaties en presentaties gewoon onmogelijk worden getoetst. Positief is dan weer dat het bredere publiek, waarop dit boek toch ook is gericht, zeker enthousiast kan worden gemaakt voor een aantal van de auteurs en kunstenaars die Illies’ revue passeren. En dat is ook een verdienste.
[Christophe Van Eecke]
M.B. Malm
Een reis terug in de tijd, naar het jaar 1913 ('Het laatste gouden jaar van de 20e eeuw'). Aan de hand van vele grootheden uit de Europese kunst en cultuur en gebeurtenissen, gedachten, citaten, brieven en anekdotes ontwerpt de Duitse schrijver, journalist, en kunsthistoricus (1971) een vooral kunsthistorisch panorama van 1913. Hij doet dit door veel historisch overgeleverd materiaal, zoals brieven en dagboeken van vele relevante kunstenaars en denkers, te ordenen in maandelijkse hoofdstukken. Toch is het geen geschiedenisboek. Middels kleine gebeurtenissen wil het de lezer de ogen openen over de 'ongelijktijdige' gelijktijdigheid van gebeurtenissen in 1913. Impliciet slaat de auteur daarmee ook een brug naar overeenkomsten met het huidige tijdperk. De roman is brisant, snel en flitsend geschreven en zal veel lezers aanspreken, zeker mensen die geïnteresseerd zijn in cultuurgeschiedenis. Een geweldig boek. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.