Nieuw rechts
Ico Maly
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
EPO, 2012 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : SOCIALE WETENSCHAPPEN : 333.9 MALY |
15/03/2013
Het is typisch voor linkse intellectuelen om het vooral oneens te zijn over hoe oneens ze het zijn met N-VA. Deze bedenking van Jan Blommaert, in een van de vele onlinediscussies die hij voert, treft doel als we lezen hoe Ico Maly’s boek in de media werd onthaald, bijvoorbeeld door Marc Reynebeau in (20.10.2012, ‘Let op uw woorden’). Volgens Reynebeau heeft N-VA geen coherent verhaal (het is volgens hem niet duidelijk wat hun conservatief, neoliberaal nationalisme precies betekent) en dus moet de wetenschapper, die op zoek moet naar coherentie, zelf eerst zo’n verhaal fabriceren. Peter Casteels van de nieuwssite springt mee op de kar, en meent dat we Maly’s boek daarom al meteen ongegeneerd aan de kant kunnen laten liggen (22.10.2012, ‘N-VA tussen de dode bomen’). Tweemaal een gemiste kans: beiden rateren een ‘vette vis’.Reynebeau gaat bijvoorbeeld voorbij aan het feit dat een wetenschapper ook een analyse van een incoherent verhaal kan brengen. Dit is net wat Maly doet: hij legt inconsistenties bloot. N-VA hanteert voortdurend hetzelfde master-narratief: alle problemen worden herleid tot een communautair probleem. In ons tweedemocratieënland zou de democratie op sterven na dood zijn en zij willen die redden, met een gematigd nationalisme. Toch heeft dit discours, aldus Maly, ook iets wezenlijks ondemocratisch, bijvoorbeeld omdat democratie voor N-VA geen groot verlichtingsverhaal is, maar wel de tijdelijke dictatuur van de meerderheid. De verkiezingszege is het eindpunt, geen beginpunt van overleg. Bovendien rehabiliteert De Wever, in navolging van Verhofstadt, de anti-politieke gevoelens in een schijnbaar pro-democratisch betoog, waarbij de politiek een buikspreker wordt van ‘de burger’ of ‘de Vlaming’. De hoofdbetrachting van dit vox-populisme is vooral de uitschakeling van het middenveld, nochtans onmisbaar voor een democratie de naam waardig. Maly fileert tevens de basis van het N-VA-discours: Edmund Burkes antiverlichtingsdenken. Deze ideologische contextualisering is uitermate leerrijk om de acties en reacties van De Wever als politicus en columnist te begrijpen en dus om als geïnformeerde gesprekspartner met hem de discussie ten gronde te kunnen voeren.Wat Reynebeau als politieke wetenschapper ook over het hoofd ziet, is dat Maly’s studie met verve illustreert dat wetenschap nooit neutraal kan zijn, zeker niet als het onderwerp van de studie nog in volle ontwikkeling is. Dat hoeft ook helemaal niet. In tegenstelling tot wat Reynebeau beweert, moet Maly N-VA helemaal niet het voordeel van de twijfel geven. Wetenschap is onvermijdelijk politiek. Elke keuze voor wat wel en niet onderzocht wordt, de gebruikte categorieën, de vooronderstellingen en implicaties: een ideologische inzet proberen te vermijden, is zelfbedrog. Zoals uitmuntende wetenschappers als Bourdieu, Hobsbawm, Bernstein of Chomsky en vele anderen hebben aangetoond, draait wetenschap niet om onpartijdigheid, maar om een stelling zo grondig mogelijk met argumenten te onderbouwen.Ook voor heeft Maly veel in petto. Hij brengt immers een overtuigende analyse van de manier waarop de N-VA-communicatie een nieuwe taal in de media aandraagt en erin slaagt de media als echokamer te gebruiken. De Wever is de lieveling van de pers, want hij heeft steeds een oneliner of kwinkslag klaar om een nieuwsitem te vullen conform de snelle format en de ophefmakende stijl van de massamedia. Die nemen het N-VA-discours argeloos over, alsof het de realiteit zelve is. Op sociale media krijgt N-VA daarbij de steun van veel flamingante organisaties en militanten, die excelleren in dubieuze strategieën als astroturfing (copy-pasten van dezelfde soundbites via meerdere anonieme profielen) en andere spam. Men kan dit De Wever niet verwijten natuurlijk. De media, daarentegen, wacht in dit proefschrift een ontnuchterende spiegel. Is het misschien om die reden dat deze studie, na wat kortstondig welles-nietesvuurwerk, zo snel uit de aandacht verdween?Maly kan zijn onderzoek dus nog voortzetten, met een focus op de misperceptie ervan. Ligt kritische wetenschap in het vuur van de strijd moeilijk omdat men vasthoudt aan de hypocriete mythe van de onpartijdigheid? In een -interview veegt De Wever Maly’s analyse van tafel als ‘geleuter’. Duidelijk een zwaktebod, wat je van een intellectueel niet verwacht. Zijn argument: Maly’s promotor heeft sympathieën voor de PVDA+. Peter Casteels roemde De Wever onlangs nochtans omdat hij als politicus het ideologische debat wel durft aan te gaan. Ook de receptie van Maly’s studie illustreert dus treffend wat het expliciteerde: de manier waarop De Wever de publieke opinie naar zijn hand zet.Misschien valt men over de conclusie dat N-VA een democratisch deficit in de hand werkt, en dat het voorgespiegelde confederale paradijs wel eens alles behalve democratisch zou kunnen zijn? Een partij ‘ondemocratisch’ noemen, terwijl die net tamboert dat ze de democratie wil redden, zowel van het Vlaams Belang als al die andere Belgische machtspartijen, dat genereert een cognitieve dissonantie. Oplossing: boek aan de kant? Nochtans is er ook los van de communautaire obsessie zoveel ondemocratisch in dit land, zo uitzonderlijk is die aanklacht dus niet. Bijvoorbeeld het feit dat partijen al op de verkiezingsavond hun programma dumpen in het belang van zoveel mogelijk postjes, dat de regering pas daags na de verkiezingen de nieuwe begroting publiek maakt, in de hoop dat die in het kabaal aan de aandacht ontsnapt. Het feit dat de zittende politiek, N-VA incluis, de sluiting van Ford Genk over de verkiezingen wist te tillen. Of het Europa-beleid dat door onze politici wordt bekrachtigd zonder dat wij daar enigszins van op de hoogte zijn. [Rob Vanderbeeken]
J. van Bree
De Vlaamse politieke partij Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) is de laatste jaren als een komeet opgekomen. Bij de recente gemeenteraadsverkiezingen was de partij van voorman Bart De Wever (wiens portret – met vermoedelijk niet toevallig een Hitleriaanse lok – op de omslag staat) goed voor ruim een derde van de stemmen. Wat zijn de ideeën van deze partij en hoe worden die via de media verspreid? Op die vragen wil de Vlaamse wetenschapper Maly een antwoord geven in dit proefschrift waarop hij in oktober 2012 promoveerde aan de Universiteit van Tilburg. De ideeën van N-VA worden beschreven als 'antidemocratisch' en 'antiverlichting' omdat ze niet uitgaan van het individu maar (van de traditionele waarden) van de Vlaamse gemeenschap, gecombineerd met een neoliberaal economisch gedachtegoed. Dit alles wordt door De Wever en co. slim verpakt, dankzij een 'goed geoliede propagandamachine'. Daarmee worden de media handig bespeeld. Het is een intrigerende, maar tegelijk ook soms eenzijdige en vooringenomen analyse, die heel wat vragen oproept (over de rol van De Wever, over diens populariteit).
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.