De mythe van de groene economie
Anneleen Kenis
Anneleen Kenis (Auteur), Matthias Lievens (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
EPO, cop. 2012 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 614.61 KENI |
31/10/2013
Steeds meer multinationals, banken, lobbyisten enz. hebben het ecologische thema ontdekt en geven er een eigen, erg marktgerichte invulling aan. De kerngedachte ervan is dat de ecologische transitie via de markt kan en moet gebeuren, of tenminste dat (markt)economie en ecologie verzoend kunnen worden. Deze kerngedachte wil De mythe van de groene economie weerleggen. De auteurs zien de ‘groene economie’ als ‘een (ver)groend kapitalisme dat de natuur verder tot koopwaar maakt, niet in staat is om de ecologische crisis te stoppen, maar wel tal van nieuwe sociale en ecologische problemen creëert’.
Ook de klimaatbeweging moet beseffen dat deze ‘groene economie’ geen mobiliserend en bevrijdend concept is. Een maximaal klimaateffect bewerkstelligen op een sociaal rechtvaardige manier, daar draait het om. Dat betekent de herpolitisering van het energievraagstuk, positie kiezen en ‘een kamp maken’ met al diegenen die zich in dat perspectief plaatsen.
Precieze modellen voor hun alternatief geven de auteurs niet. ‘Ze willen de verbeelding prikkelen’ en vinden hierbij inspiratie in het eco-socialisme en in de herwaardering van de commons (gemeenschappelijke goederen die actief beschermd en beheerd moeten worden voor het nut van iedereen). De strijd voor de commons is een ijkpunt om tot een omvorming te komen die van onderuit ontstaat. Daarom vergt ‘het duurzaam beheer van deze commons een doorgedreven vorm van democratie.’ Deze democratisering veronderstelt een versterking van de publieke sector en de organisatie van een democratische planning. Dit alles is een alternatief politiek project dat snel verwezenlijkt kan worden als er een ‘samenspel is van sociale bewegingen van onderuit en bewuste keuzes door democratische overheden’.
De auteurs combineren een radicale kritiek op de mythe van de groene economie met een diepgaande hervorming van de samenleving. Ze laten de lezer zien hoe verhullend woordgebruik en misleidende projecten eerder de marketing van gevestigde belangen dienen dan effectieve oplossingen aanreiken. In die zin is hun boek niet nieuw, evenmin als hun zoektocht naar een ideologisch alternatief waar ze een concept, het eco-socialisme, presenteren dat ook al jaren geleden werd ontwikkeld. Daar is zeker niks mis mee, want niet alle oude principes zijn versleten. Maar het probleem is wel dat de auteurs de ecologische uitdagingen te veel verengen tot de klimaatproblematiek, voorbijgaan aan de veel bredere en fundamentelere kritiek die vanuit de politieke ecologie in stelling werd gebracht en teruggrijpen naar concepten die een herdefiniëring kunnen gebruiken om geloofwaardig te zijn.
Terecht stellen de auteurs dat een politiek-maatschappelijk conflict tussen verschillende zienswijzen meer zoden aan de dijk brengt dan een verhullende consensus. In dat conflict zal er een brede beweging gecreëerd moeten worden die allianties en verbindende principes zoekt om haar positie te versterken. Dat is de aantrekkelijke en hoopvolle oproep van dit boek. Of die brede beweging er zal komen door een voluntaristisch opvolgen van de politiek-ideologische lijnen die de auteurs hier schetsen, is echter niet zeker. Maar liever een levende discussie dan een verstikkende consensus.
(Dit is een abstract van een artikel van Jos Geysels. De volledige tekst is verschenen in De Leeswolf 4, 2013.)
[Jos Geysels]
C.M. Manni
Vanuit de overtuiging dat klimaatpolitiek stoelt op een bepaalde maatschappijvisie, maken de auteurs, milieuactivisten, duidelijk dat een duurzame toekomst niet kan zonder diepgaande maatschappijverandering, want binnen de logica van het kapitalisme is de ecologische crisis niet op te lossen. Na een schets van de verwevenheid van de klimaatcrisis met andere grote vraagstukken van onze tijd leggen de auteurs uit dat het tegengaan van klimaatverandering een maatschappijverandering veronderstelt. Aansluitend komen de grondoorzaken van de huidige ecologische crisis aan de orde. Na deze iets meer theoretische opstap volgt de ontrafeling van de groene mythe. De auteurs eindigen met een route die méér groen en minder economie oplevert, maar die route vraagt naast transitie ook revolutie gericht op sociale gelijkheid, meer democratie en minder markt. Een boeiende analyse van de klimaatcrisis, gepositioneerd in een maatschappijbreed kader.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.