Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
2 items magazijn |
Lubberhuizen, 2012 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 927.5 BART |
Besprekingen
31/12/2001
Wie niet wordt aangegrepen door de oorlogsdagboeken van Louis Barthas (1879-1952), moet wel een hart van steen hebben. Barthas, afkomstig uit Homps (Aude, Zuid-Frankrijk), tonnenmaker van beroep, was 35 jaar, gehuwd en vader van twee kinderen, toen hij in de zomer van 1914, bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, vrijwillig dienst nam. Hij was weliswaar een aanhanger van Jean Jaurès, de vermoorde socialistische en pacifistische voorman, maar Barthas meende dat het zijn plicht was de republiek en de democratie te verdedigen. Hij bracht het tot korporaal en komt in zijn ongemeen realistische dagboeken naar voren als de echte poilu, de als kanonnenvoer misbruikte Franse soldaat, die algauw doorkreeg dat de generaals van de zo geroemde republiek uitblonken in onmenselijkheid en onverschilligheid en geen idee hadden van het lijden van hun slecht uitgeruste manschappen, die ze zonder verpinken met hele regimenten opofferden voor weinig of niets. Ook Barthas' regiment onderging dat lot, het werd niet gedecimeerd, het werd gewoon vernietigd. Frankrijk had niet alleen verblinde generaals, het had ook erbarmelijke staatslieden, die van het zgn. vredesverdrag van Versailles een gigantische wraakoefening maakten, wat neerkwam op een kaartje enkele reis naar de volgende wereldoorlog.
Barthas' patriottisme verkeerde spoedig in afkeer en zelfs in haat tegen de meeste oversten -- al vermeldt hijzelf toch een aantal (lagere) officieren en dokters die met de poilu's begaan waren. Hij overdrijft in zijn walging voor vrijwel alle gezagsdragers, zegt Chrisje Brants dus met reden in haar treffende historische inleiding. Maar dat doet niets af van de kracht van Barthas' aanklacht, die misschien niet kan worden gerekend tot de grote literatuur, maar die toch met van intelligentie getuigende stijl en waarnemingsvermogen is geschreven. Zijn frontervaring deed hij op tijdens bijna vier volle jaren in de loopgraven en op de slagvelden. Pas eind maart 1918 werd de totaal uitgeputte Barthas overgebracht naar een hospitaal en later werd hij ingedeeld bij depotdienst. Zijn wedervaren maakt het duidelijk dat Frankrijk de Grote Oorlog wel won, maar zijn beroemde elan (l'attaque à l'outrance -- de aanval tot het uiterste was in 1914 nog het obsessionele devies) kwijtspeelde. Generaties mannen gingen verloren. Hele divisies werden neergemaaid en de miljoenen die terugkeerden, waren lichamelijk en moreel geknakt. Tien kilometer achter het front had men al geen idee meer van de realiteit en in de grote steden waren de poilu's in theorie wel de geliefde zonen van het vaderland, maar in levenden lijve, als verlofgangers, werden ze vaak geschuwd; want ze waren smerig, ze stonken en ze hadden geen manieren. Er ontstond een kloof die minstens voor een deel het debacle van 1940 verklaart. Niet ten onrechte prees François Mitterrand dan ook de "grote historische waarde" van Barthas' dagboeken. [Robert Schoeters]
Redactie
Tijdens de Eerste Wereldoorlog zat de Franse tonnenmaker Louis Barthas vier jaar lang in de modderige loopgraven van Vlaanderen en Noord-Frankrijk. Al vrij snel begon hij met het opschrijven van de dagelijkse gebeurtenissen op elk stukje papier dat hij maar kon vinden. Na de oorlog vormden deze aantekeningen de basis voor zijn oorlogsdagboeken. In een directe, onopgesmukte stijl beschrijft Barthas de gruwelijkheid en zinloosheid van de loopgravenoorlog. Hij schrijft over de barre omstandigheden, de beschietingen, het gifgas, de lijf-aan-lijf-gevechten. Barthas was socialist en anti-militarist en bekritiseert ongenadig de Franse legerleiding, waarvoor mensenlevens niet tellen en die keer op keer opdracht geeft tot aanvallen die alleen maar tot het zinloze verlies van nog meer mensenlevens leiden. Hoewel inmiddels bijna honderd jaar geleden, spreekt de Eerste Wereldoorlog nog steeds tot de verbeelding. Bevat enkele zwart-witfoto's, dito landkaartjes, een informatieve inleiding en een glossarium. Kleine druk.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.