Eilanddagen
Gideon Samson
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Leopold, cop. 2012 |
VERDIEPING 2 : BABILLE : IK EN DE WERELD : VERHALEN : SAMS |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Leopold, cop. 2012 |
MAGAZIJN : SCHOOLCOLLECTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : SAMS |
15/06/2013
Al op de eerste bladzijden van Zwarte zwaan maakt Gideon Samson komaf met het beeld van het onschuldige kind. Hoofdpersonage Rifka is een gemeen en meedogenloos meisje, dat wrede, manipulatieve spelletjes speelt met iedereen om haar heen. Ze is de zelfverklaarde king van de klas (queen vindt ze niet stoer genoeg), en Duuf (Duveke) ‘mag’ haar vriendin, c.q. secondante zijn. Rifka bedenkt het ene plan na het andere. Dat ze er anderen mee kwetst is voor haar geen probleem. Alles is een geintje, toch?
Dan komt Rifka met een plan dat verder gaat dan alles wat ze ooit heeft uitgespookt: ze wil haar eigen begrafenis bijwonen en zien hoe honderden mensen om haar huilen. Ze weet ook meteen hoe ze het wil aanpakken: zij en Duveke zetten een ontvoering in scène. Duveke moet twee brieven van de ontvoerders posten, in de tweede zal staan dat Rifka om het leven gebracht is. Er zullen zoveel mensen naar haar afscheid komen dat zij onopgemerkt zelf zal kunnen toekijken. En na een tijdje komt ze dan weer naar huis.
Zelf vindt ze het nogal goed verzonnen. Duveke weet het echter niet zeker. Maar Rifka tegenspreken is zowat je sociale doodvonnis tekenen en dus stapt ze mee in het plan. Als vanouds blijft Rifka haar manipuleren. Duveke is een heel kwetsbaar meisje dat regelmatig wordt overvallen door ‘Het Gevoel’. Dan gaat ze huilen, zonder duidelijk aanwijsbare reden.
De twee voeren het plan uit. En dan gaat het toch niet helemaal zoals verwacht. Op dat ogenblik tovert Gideon Samson een meesterzet uit zijn schrijvershoed: een onverwachte perspectiefwisseling. Nadat we het verhaal zijn binnengekomen vanuit het perspectief van Duveke, schakelt Samson over naar dat van haar broer Olivier. En daarna nog een keer, naar dat van Rifka zelf. Elk van hen vertelt een deel van het verhaal, respectievelijk ‘voor, ‘na’ en ‘tijdens’ de ontvoering. Die perspectiefwisseling werkt uitstekend: enerzijds zorgt ze er natuurlijk voor dat de lezer het verhaal van verschillende kanten kan lezen, maar vooral kan Samson zo doseren wat hij aan de lezer kwijt wil. Dat doet hij ook, door met de chronologie te spelen: eerst lezen we ‘Voor’, dan ‘Na’, en daarna pas ‘Tijdens’.
Zwarte zwaan is zeer knap opgebouwd. Tal van vernuftig uitgezette verhaallijnen leiden op de allerlaatste bladzijden naar een onthutsende ontknoping, waar je als lezer een tijdje niet goed van bent. Niks geen sprankeltje hoop, Samson laat de lezer in het duister achter, met alleen een krantenbericht en veel vertwijfeling. De lezer krijgt een stomp vol in de maag, en moet zelf maar overeind zien te krabbelen. Er is iets ontzettend verschrikkelijks en gruwelijks gebeurd, het is nu eenmaal zo. Het is een ontknoping die de lezer grondig doet nadenken over schuld en onschuld. Voor één keer wordt het kwade niet onderbelicht. Zwarte zwaan is én een heel donkere psychologische roman én een bloedstollend spannende thriller, waarmee Samson zich definitief op de kaart van de grote Nederlandstalige jeugdliteratuur plaatst.
(Dit is een abstract van een artikel van Karin Kustermans. De volledige tekst is verschenen in De Leeswelp 1, 2013.)
[Karin Kustermans]
S.E. van Zonneveld
Vriendin zijn met de impulsieve en eigenzinnige Rifka (12) is het hoogste wat je kunt bereiken en Duveke (12) is haar enige en beste vriendin. Samen zijn zij RDF: Rif+Duuf Forever. Rifka verzint altijd allerlei dingen, maar nu heeft zij een bizar plan bedacht waarmee zij – met hulp van Duveke – haar ouders, de school en het hele dorp voor de gek zal kunnen houden. Intrigerend verhaal over vriendschap, sociale druk onder leeftijdsgenoten en familiebanden. Het boek bestaat uit drie delen (Voor, Na en Tijdens) die achtereenvolgens vanuit het perspectief van Duveke (ik-vorm), haar broer Olivier (hij-vorm) en Rifka (jij-vorm) zijn geschreven. De hoofdpersonages zijn verrassend levensecht: gedrag, gevoelens, houding en onderliggende dynamiek bewijzen dat de auteur zich bijzonder goed kan inleven in de gedachte- en belevingswereld van kinderen. Gecombineerd met de krachtige, directe stijl, rake dialogen en spannende opbouw is het resultaat een indrukwekkende leeservaring voor jong en oud. Bekroond met Zilveren Griffel 2013; in 2010 werd de auteur met het boek ‘Ziek’ de jongste winnaar van een Zilveren Griffel. Vanaf ca. 12 jaar.
Annie Beullens
ua/an/22 j
Deze (jeugd)thriller is schitterend opgebouwd in drie delen: Voor, Tijdens en Na. Hij is goed geschreven, alleen deel twee 'Tijdens' staat volledig in de jij-vorm terwijl Rifka over zichzelf praat. Dat kan verwarrend zijn. Maar geven deze kwaliteiten carte blanche aan de auteur om eender wat te schrijven? Op dit punt heb ik het bijzonder moeilijk met dit boek. Het verhaal is zo gemeen, zo hard, zo doortrapt, zo meedogenloos (zoals Rifka over zichzelf zegt), zo gruwelijk en heel geraffineerd. Nergens vind je een spoor van enige relativerende humor. Ik gruwde er soms van. Bovendien is het amper te geloven dat de hoofdpersonen nauwelijks twaalf jaar zijn. Enkele voorbeelden van de woordenschat van Rifka: truttenkoppen, piemelpikkies, die bitch met jouw fokking vriendje. Rifka vindt zichzelf vindingrijk: ze belt de kindertelefoon om te zeggen dat ze zwanger is, ze tongzoent en weet perfect hoe het moet, ze steelt en beveelt Duveke om dat voor haar te doen, ze rookt, liegt, pest ... Ik zou het boek zeker niet aan kinderen van twaalf geven en zelfs voor pubers heb ik mijn reserves. Ik vrees voor copycatgedrag; jongeren krijgen trouwens meer dan voldoende porties geweld over zich heen via de media.
Waarover gaat het? Rifka en Duveke zijn bijna twaalf en zitten in het zesde leerjaar bij een meester die nogal alternatief is en niet doorheeft welk spel Rifka speelt. Deze Rifka is zeer verstandig, enig kind van begoede ouders die zich weinig inlaten met hun dochter. Zij is de baas van de klas en heeft Duveke uitgekozen tot haar slaafje, wat zij vriendin-zijn noemt. Duveke is de jongste van twee kinderen uit een warm gezin. Haar oudere broer Ollie (vijftien jaar) is dol op haar. Duveke is verlegen en ze is bang en totaal afhankelijk van Rifka. In de klas zit ook een terminaal zieke jongen. Rifka ontziet ook hem niet, ze mist elke vorm van empathie. De jongen overlijdt en de hele klas gaat naar de begrafenis. Ongeveer in die periode vertelt de meester in de geschiedenisles (?) over de ontvoering van Freddy Heineken. De combinatie van die twee feiten brengt Rifka op het idee om haar eigen ontvoering en begrafenis te organiseren met muziek en al. Duveke moet alle klusjes bij de voorbereiding doen en krijgt absoluut spreekverbod. Rifka is verliefd op de broer van Duveke en probeert hem te verleiden, maar Ollie heeft al een vriendinnetje. Rifka forceert een tongzoen. Duveke moet met uitgeknipte letters mee aan de ontvoeringsbrief werken en de brieven in de stad gaan posten op twee verschillende plaatsen. Bovendien moet ze kampeerspullen kopen met geld dat ze van haar broer gestolen heeft en als ze te kort komt, moet ze stelen. Duveke wordt steeds banger. Als ze in de stad de moeder van het overleden klasgenootje ontmoet, blokkeert ze en post ze de brieven niet. Duveke brengt een oude trui van Ollie naar Rifka's schuilplaats. Op een morgen verschijnt Rifka niet op school en haar fiets wordt teruggevonden. Ze geniet als ze van op afstand de daaropvolgende zoekactie gadeslaat. Om alles beter te kunnen zien kruipt ze in een boom waarin ze haar naam en die van Ollie met een hartje gekerfd heeft. 'Toevallig' komt Ollie met zijn vriendinnetje net onder die boom zoenen. Rifka is laaiend. Vanaf dan escaleert de hele zaak. Rifka verhuist naar een verlaten villa; ze beveelt Duveke met een 'geleende' gsm om 's nachts bevoorrading te brengen. De tweede nacht lijkt Rifka wel waanzinnig. Bij een moegetergde Duveke slaan de stoppen door. Sindsdien praat Duveke niet meer en Ollie komt in heel slechte papieren te zitten (hartje op boomstam, trui) ... Via krantenberichten kom je te weten hoe het daarna verder gaat.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.