Was opa een nazi? : speuren naar het oorlogsverleden
Koen Aerts
Dirk Aerts (Auteur), Martin Kellens (Auteur), Daniëlle H.A.C. Lokin (Auteur), Kees Van Schooten (Redacteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
WBOOKS, cop. 2011 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GODSDIENST : 245.2 LOKI |
15/02/2013
Naar aanleiding van het 25-jarige bestaan van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob liep tot voor kort in het Museum Catherijneconvent in Utrecht de tentoonstelling ‘Pelgrims: onderweg naar Santiago de Compostela’. Voor die gelegenheid verscheen ook een boek met dezelfde titel. In dit boek werden verschillende bijdragen gebundeld over het verschijnsel ‘pelgrim’, vroeger en nu.
Zoals bij alle vroegmiddeleeuwse gebruiken hangt ook over het ontstaan van Compostela als bedevaartsoord een waas van legenden en waarheid. Het staat vast dat Compostela al rond 850 naam verwierf als begraafplaats van de heilige Jacob en dat vanaf de elfde eeuw pelgrims vanuit heel Europa via de caminos hun weg vonden naar de bedevaartsplaats.
Wie deze pelgrims waren en wat hen bezielde om de lastige reis te ondernemen, wordt beschreven in het eerste hoofdstuk. Daaruit blijkt dat een pelgrimstocht in het katholieke geloof beschouwd werd als het middel bij uitstek om vergeving van de zonden te bekomen of om een genezing van ziekte of lichamelijk gebrek voor zichzelf of nauwe verwanten af te smeken. Hoe de pelgrims op hun tocht gekleed gingen en aan welke attributen ze herkenbaar waren, wordt met sprekende afbeeldingen uit de beeldende kunsten toegelicht in het tweede hoofdstuk.
Het derde hoofdstuk is gewijd aan de liederen die de pelgrims op hun tocht en tijdens hun verblijf in Compostela zongen. Veel van die pelgrimsliederen zijn bewaard gebleven, met als bekendste het uit de twaalfde eeuw daterende ‘Ulteria’ en het achttiende-eeuwse ‘La grande chanson’. Dat laatste was als het ware een gids voor de hele pelgrimage. Van beide gezangen is een Nederlandse vertaling in het boek opgenomen.
In het vierde hoofdstuk wordt de onder pelgrims algemeen gangbare mening dat vanuit Frankrijk vier wegen zouden vertrekken naar Compostela als een mythe bestempeld. Historisch gezien zouden er enkel twee authentieke wegen zijn, die grotendeels samenvielen met middeleeuwse handelswegen. Het vijfde hoofdstuk focust op de ervaringen van de pelgrims door de eeuwen heen: de voorbereiding van de tocht, de belevenissen onderweg, de beschrijving van de pleisterplaatsen, de aankomst in de kathedraal en de rondgang en de eucharistieviering.
In het zevende hoofdstuk wordt dieper ingegaan op de religieuze dimensie van de pelgrimstochten in het algemeen en naar Compostela in het bijzonder. Ook de morele eisen waaraan de pelgrim geacht werd te voldoen worden toegelicht, onder meer aan de hand van een uitvoerige bespreking van de ‘Pèlerinage de la vie humaine’ uit de veertiende eeuw.
In de laatste twee hoofdstukken wordt een analyse gemaakt van het eigen karakter van het hedendaagse pelgrimeren en van de dynamiek van de recente revival van rituelen en religieuze belevingen.
De tentoonstelling kan niet meer bezocht worden, maar dit fraai geïllustreerde boek biedt iedereen de mogelijkheid kennis te maken met de historische en culturele achtergronden van een eeuwenoud religieus verschijnsel, en van de motieven die de huidige Compostelaganger inspireren voor het ondernemen van de tocht.
[Robert Antonissen]
W.H.J. van Stiphout
Evenals de met veel inlevingsvermogen ingerichte tentoonstelling, met zeer mooie schilderijen en beelden, heeft ook het gelijknamige boek in grote lijnen dezelfde indeling. Na een inleidend, algemeen artikel over pelgrimages, zowel binnen de christelijke als andere levensbeschouwingen, volgt een achttal uiteenlopende, cultuurhistorische artikelen over 'Santiago'. Twee studies over de vroege en latere pelgrimsgestalten in de iconografie van St. Jacob (Mireille Madou). Een bijdrage over de pelgrimsliederen (Mireille Madou). Een artikel over de mythe van de vier Jacobswegen in Frankrijk (Martin Kellens). Een overzicht van wat een pelgrim zoal te wachten staat onderweg naar Santiago (Marije de Nood). Een pelgrimstocht is vaak ook een geestelijk pelgrimage, een tocht naar binnen, die velen lopend naar Santiago maken, maar ook thuis in de directe omgeving kunnen maken (Daniëlle Lokin). Een beschrijving van de verleidingen waaraan een pelgrim is blootgesteld en waaraan hij dient te verzaken (Dirk Aerts). Tot slot volgt een artikel over de verschuivingen van riten binnen de afnemende kerkelijkheid naar nieuwe kaders (velden), zoals deze pelgrimstocht (Paul Post). Elke bijdrage is met uitzonderlijk mooie afbeeldingen en foto's geïllustreerd.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.